KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 6 MARCA

6 MARCA Słońce w znaku Ryb

Ghana – Święto Niepodległości
Norfolk – Dzień Utworzenia
Teksas – Dzień Alamo
Dzień Olimpijczyka
Europejski Dzień Logopedy

Przysłowie: Gdy marzec mglisty w lecie czas dżdżysty.

Urodzeni 6 marca są bardzo pracowici i wytrwale dążą do celu. Każde ich działanie jest uprzednio dokładnie przemyślane. Nieraz trwa to zbyt długo i okazja przemija. Owa bierność jest hamulcem w osiąganiu przez nich większych sukcesów. Również nadmierna wrażliwość stawia ich na przegranej pozycji wszędzie tam, gdzie trzeba przepychać się łokciami. Na co dzień są to osoby bardzo uczuciowe, wierne w małżeństwie i przyjaźni. Nie tolerują w tym względzie wiarołomstwa.

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1568 Zmarł Józef Struś, jeden z najwybitniejszych uczonych doby Odrodzenia. Nadworny lekarz Zygmunta Augusta, profesor medycyny na Uniwersytecie w Padwie, autor oryginalnej pracy o tętnie.

Był także burmistrzem Poznania. Jego rodzicami byli Mikołaj piwowar i Elżbieta, córka poznańskiego burmistrza. Dwukrotnie żonaty: w latach 1543 – 1552 z Polikseną Unglerówną, a od maja 1554 do swojej śmierci z Katarzyną Strochówną. Obie były córkami zamożnych, poznańskich patrycjuszy. Oba małżeństwa były również bezdzietne. Naukę rozpoczął w szkole miejskiej przy kolegiacie Marii Magdaleny, następnie w Akademii Lubrańskiego.

Po uzyskaniu tytułu bakałarza na Akademii Krakowskiej wrócił na krótko do Poznania, aby wysłuchać wykładów wybitnego humanisty – Krzysztofa Hegendorfera. Podczas tego pobytu zbliżył się do najpotężniejszego wielkopolskiego rodu magnackiego Górków oraz dworu arcybiskupa gnieźnieńskiego Jana Latalskiego, którym poświęcił kilka utworów. W 1541 wrócił do Poznania, choć w dalszym ciągu podróżował po kraju i Europie wraz z A. Górką (posłował m.in. na sejmy). W tym czasie zakupił w mieście kilka nieruchomości co uczyniło go jednym z najbogatszych patrycjuszy.

Sława jaką zdobył Struś sprawiła, że w latach 1557/1558 i 1558/1559 wybierano go na burmistrza Poznania. W 1559 został nadwornym lekarzem króla Zygmunta II Augusta.

Określany jako najsławniejszy w swym czasie lekarz w Europie, którym Akademia Padewska się szczyciła, że w niej był profesorem publicznym nauki lekarskiej; a Filip II – król hiszpański, kilka razy naszego ziomka rady zasięgał. Zmarł na dżumę zaraziwszy się nią podczas niesienia pomocy ubogiej ludności podczas epidemii.

fot: Strona tytułowa traktatu Sphygmicae artis iam mille ducentos perditae et desideratae libri V.

1789 Rankiem zawaliła się jedna z wież katedry poznańskiej czyniąc wiele szkód także wewnątrz świątyni.

1898 Na ulice Poznania po raz pierwszy wyjechał tramwaj elektryczny.

Kursowały wówczas trzy linie: (1) oznaczona kolorem białym – po trasie starego tramwaju konnego od Dworca Głównego przez Stary Rynek na Ostrów Tumski (2) oznaczona kolorem czerwonym – z Rynku Jeżyckiego, ul. Jadwigi (dziś. ul. Kraszewskiego), Zwierzyniecką, św. Marcinem i starą trasą tramwaju konnego, a od Starego Rynku do Bramy Wildeckiej (3) oznaczona kolorem żółtym – z Dworca Głównego, trasą identyczną jak “biała”, ale tylko do skrzyżowania ul. Wielkiej i Wielkich Garbar. W ciągu następnego miesiąca uruchomiono czwartą linię: oznaczoną kolorem zielonym – ze Starego Rynku, Św. Marcinem i nową trasą do wsi Górczyn (dzisiejsze skrzyżowanie ul. Głogowskiej i Kosynierskiej).

Tramwaje na ulicy Zwierzynieckiej, rok 1900

Nowe pojazdy cieszyły się ogromnym zainteresowaniem mieszkańców Poznania. W lokalnej prasie pojawiły się natomiast komunikaty ostrzegające przed prędkością poruszania się elektrycznych wagonów:

”Niewprawne oko z trudnością oceni szybkość z jaką porusza się wagon motorowy, dlatego lepiej by było gdyby każdy raczej poczekał kilka sekund, aniżeli w przypuszczeniu, że może jeszcze przejść na drugą stronę ulicy, wstępował na tory i relsy a tym samym narażał się na niebezpieczeństwo pochwycenia przez wagon”.

Pierwszymi pojazdami, które rozpoczęły erę elektrycznych bimb, były pochodzące z Bergische Stahlindustrie wagony silnikowe Typu I, których łącznie sprowadzono do Poznania 15 sztuk. Były one wyposażone w aparaturę elektryczną firmy Union Elektrizitätz Berlin oraz silnik typu GE800 o mocy 15 KM. Przewoziły 28 pasażerów, z czego 16 na miejscach siedzących we wnętrzu wagonu oraz 12 na miejscach stojących na odkrytych platformach pomostów. Prąd doprowadzany był z górnej sieci trakcyjnej przez odbierak w kształcie drążka zakończonego rolką toczącą się po drucie. Do zasilania tramwajów w prąd, przewoźnik musiał zbudować własną elektrownię. Miasto przekazało na ten cel parcelę przy ul. Grobla.

Trasa pierwszej zelektryfikowanej linii prowadziła z Dworca Głównego przez ul. Dworcową, Czerwonej Armii, Św. Marcin, Ratajczaka, Plac Wolności, Paderewskiego, Stary Rynek, Wodną, Garbary, Chwaliszewo na Ostrów Tumski.

Była to dawna trasa tramwaju konnego. Druga linia, równocześnie otwarta, prowadziła z Jeżyc przez ul. Kraszewskiego, Św. Marcin, Ratajczaka, Plac Wolności, Stary Rynek, Wrocławską, Półwiejską do Bramy Wildeckiej. Kolejne trasy otwarto 9 kwietnia, uruchomiając trzecią linię ze Starego Rynku do podmiejskiego jeszcze wówczas Łazarza – do dzisiejszej ulicy Samuela Engla, a 19 maja czwartą linię ze Starego Rynku do podmiejskiej Wildy – do narożnika ulicy Fabrycznej.  [Informacja Klubu Miłośników Pojazdów Szynowych]

1798 Urodził się Florian Dąbrowski, polski oficer, uczestnik powstania listopadowego i wielkopolskiego.

Do armii Królestwa Polskiego wstąpił w 1816. Rok później awansował na podporucznika. Należał do spisku podchorążych i w 1830 roku przystąpił do powstania listopadowego w randze kapitana, a później majora. Za zasługi w obronie Warszawy został odznaczony złotym krzyżem Virtuti Militari.

W marcu 1848 roku, na wieść o wybuchu powstania poznańskiego przybył do Wielkiego Księstwa Poznańskiego i oddał się do dyspozycji Ludwika Mierosławskiego, dyktatora powstania.

Został mianowany dowódcą obozu wojsk polskich w Mieściskach. Utworzenie tego obozu nie doszło jednak do skutku. Po dobrowolnej dymisji pułkownika Jana Budziszewskiego, major Florian Dąbrowski objął dowództwo obozu Książ.

29 kwietnia 1848 wojska pruskie pod dowództwem pułkownika Heinricha Brandta zaatakowały z miażdżącą siłą. Major Dąbrowski spełnił rozkaz bronienia obozu do końca. Po czterogodzinnej bitwie z przeważającymi siłami wroga powstańcy się poddali. Śmiertelnie ranny dowódca został przewieziony wraz innymi rannymi do szpitala w Śremie, gdzie zmarł 2 maja.

Pogrzeb majora Dąbrowskiego i innych zmarłych powstańców był wielką patriotyczną manifestacją mieszkańców Śremu i okolic. W rok później na mogile majora wzniesiono pomnik z dwóch ogromnych głazów. Pomnik ten został rozebrany po 9 latach zarządzeniem landrata śremskiego Karola Funcka. Przypuszcza się, że właśnie wtedy, w 1858 roku, prochy Floriana Dąbrowskiego przeniesiono do podziemi kościoła w Winnej Górze, grobowca rodziny Dąbrowskich. Uczynił to Bronisław, syn generała Jana Henryka Dąbrowskiego, mimo braku pokrewieństwa z bohaterskim majorem. [Źródło: Wirtualna Izba Regionalna Gminy Książ Wielkopolski]

1906 W Poznaniu przy ulicy Stawnej (Wronieckiej) położono kamień węgielny pod gmach nowej synagogi. Komitet budowy powstał w 1902 roku staraniem rabina Wolfa Feilchenfelda. Zdecydowano wybudować synagogę dla 1100-1200 wiernych. Na rozpisany w 1904 roku konkurs nadeszło siedem prac, a zwyciężył projekt berlińskiej firmy Cremer & Wolffenstein.

1945 Konstytucyjne posiedzenie Poznańskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej.

1946 Urodziła się Ewa Werka, śpiewaczka operowa, solistka poznańskiej opery.

Zachwycała publiczność i krytyków niezwykłym mezzosopranowym głosem oraz wybitnym talentem aktorskim. Najsłynniejszą chyba rolą Ewy Werki jest partia Benigny w Czarnej masce Krzysztofa Pendereckiego. Polska prapremiera opery w inscenizacji Ryszarda Peryta odbyła się 25 października 1987 roku w poznańskim Teatrze Wielkim.

Śpiewaczka potwierdziła swój wielki talent wokalny i dramatyczny nie tylko nieprzeciętnym wykonaniem bardzo trudnej roli sopranowej, ale również uważanym za najbardziej przejmującą scenę spektaklu dwudziestokilkuminutowym monologiem. Zmarła 24 października 1997 w Poznaniu.

Wręczenie Medali Młodej Sztuki w Galerii Nowa 1975, Ewa Werka, wśród laureatów, czwarta od lewej.  Foto:  Jacek Kulm / Cyryl. Medale Młodej Sztuki to wyróżnienia przyznawane przez redakcję “Głosu Wielkopolskiego” dla artystów i animatorów kultury z Wielkopolski. Za rok 1975 medale otrzymali: prozaik Ryszard Schubert, aktorka Halina Łabonarska, malarze Lech Ratajczyk i Paweł Kromholz, skrzypek Michał Grabarczyk, śpiewaczka Ewa Werka, tancerka Anna Staszak.

1948 W Poznaniu urodził się Zbigniew Górny, kompozytor i dyrygent.

W 1968 roku ukończył Liceum Muzyczne, a w 1973 roku otrzymał dyplom na Wydziale Wychowania Muzycznego w Poznańskiej Wyższej Szkole Muzycznej. Następnie studiował przez dwa lata dyrygenturę. Brał udział w programach kabaretu TEY od 1970 roku. Został kierownikiem muzycznym Estrady Poznańskiej i Teatru Nowego w 1973 roku. Jest autorem muzyki do kilku filmów fabularnych, m.in. Karate po polsku, Prywatne śledztwo, Trójkąt bermudzki, Pierścionek z orłem w koronie. Życiowe motto – Lepiej być niż mieć.

Internet to dla mnie… …nieskończone źródło informacji.
Najważniejsza książka – “Lalka” Bolesława Prusa, a także “Dzieje świata”
Nie wierzę… w idee, wierzę w ludzi.
Gdybym nie był sobą, chciałbym być… – malarzem.
Najważniejszy wynalazek ludzkości – Koło i komputer.
Najbliższym z czterech żywiołów jest mi… – Woda.
Najważniejszym dniem w moim życiu był… – dzień po zdanej maturze.

Zbigniew Górny z zespołem muzyczny programu “Bajka o baraku i złotej szpilce, czyli pocałujcie nas w usta” kabaretu Tey w Domu Harcerza przy ul. Widnej, fot.  Jerzy Nowakowski / Cyryl, rok 1975

1949 Urodził się Marek Ziółkowski, socjolog, profesor, senator i wicemarszałek Senatu

Syn Janusza Ziółkowskiego, socjologa, rektora UAM i polityka III RP (m.in. senatora w latach 1989–1991). Od 1996 do 2005 sprawował funkcję konsula honorowego Republiki Francuskiej w Poznaniu.

ZDARZYŁO SIĘ 6 MARCA

1454 Król Kazimierz Jagiellończyk na prośbę stanów pruskich wydał akt inkorporacji Prus do Korony. Początek wojny przeciwko zakonowi krzyżackiemu.

1475 Urodził się Michał Anioł Buonarroti, włoski rzeźbiarz, malarz, architekt i poeta, jeden z największych artystów renesansu. Autor rzeźb „Pieta”, „David”, posągów „Mojżesza”, i tzw. „Niewolników”, autor fresków w kaplicy Sykstyńskiej, obrazów „Św. Rodzina”, zaprojektował kopułę bazyliki Św. Piotra w Rzymie. Jego dzieła stanowią przełom w sztuce renesansu i zapowiedź baroku.

1619 Urodził się Savinien Cyrano de Bergerac – francuski pisarz i wolnomyśliciel. Zwolennik filozofii Kartezjusza. Głosił, że jedynie rozum powinien kierować poczynaniami człowieka; autor powieści „Tamten świat”,  komedii „Pedant oszukany” oraz satyrycznych „Listów”. Zmarł 28 lipca 1655 roku.

1785 W Wołszakowicach w Wielkopolsce urodził się Karol Kurpiński, kompozytor, dyrygent.

1869 Rosyjski chemik D. Mendelejew opublikował pierwszą wersję okresowego układu pierwiastków.

1899 Związany z firmą Bayer niemiecki chemik Felix Hofmann opatentował aspirynę.

1902 Powstał klub piłkarski Real Madryt.

1909 Urodził się Stanisław Jerzy Lec, poeta i satyryk, autor m.in. „Myśli nieuczesanych”.

1926 W Suwałkach urodził się Andrzej Wajda, reżyser filmowy i teatralny, także senator, zdobywca Oscara za całokształt twórczości.

1932 Urodził się Bronisław Geremek, wybitny polski historyk, polityk, minister spraw zagranicznych, eurodeputowany. (zm. 2008).

W 2010 roku jedna z głównych ulic Swarzędza otrzymała imię Bronisława Geremka.Była to pierwsza ulica profesora Geremka w Polsce.

1937 Urodziła się Walentina Tierieszkowa, radziecka kosmonautka, która jako pierwsza kobieta uczestniczyła w locie kosmicznym.

1946 Urodził się David Gilmour, brytyjski gitarzysta i kompozytor. W 1968 roku został członkiem grupy Pink Floyd. Zastąpił w niej Syda Barreta. W 1978 roku nagrał pierwszą płytę solową. To właśnie głównie dzięki uporowi Davida, a także Nicka Masona, Pink Floyd po odejściu Rogera Watersa postanowili grać nadal.

1966 W Zielonej Górze urodził się Tomasz Lis, polski dziennikarz.

Prowadzący, reporter i były korespondent Wiadomości TVP w Ameryce, współtwórca programów informacyjnych “Fakty TVN” oraz “Wydarzenia” (Polsat). Był pomysłodawcą i gospodarzem programów publicystycznych “Co z tą Polską?” (Polsat) oraz “Co z Polską?” (Agora). Od 25 lutego 2008 jest gospodarzem autorskiego programu publicystycznego pod tytułem “Tomasz Lis na żywo” (TVP 2).

1967 Swietłana Allilujewa, córka Stalina prosiła o azyl polityczny w USA.

1968 Urodził się Kamil Durczok, polski dziennikarz, prezenter telewizyjny.

1976 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: „I Love To Love” – Tina Charles.

1977 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: „Love Theme From A Star Is Born”- Barbra Streisand.

http://www.youtube.com/watch?v=L7AIBlzCluc

1992 Don’t cry – Guns N’Roses numerem 1 w 524 notowaniu Listy Przebojów Programu 3.

1993 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: „A Whole New World”- Peabo Bryson & Regina Whole. Temat pochodzi z filmu „Alladin”.

2008 Zmarł Gustaw Holoubek, polski aktor (ur. 1923)

ten występ aktorowi podobno się podobał!

Imieniny obchodzą: Róża, Wiktor, Jordan, Marcjan. Koleta

Róża, imię pochodzenia łacińskiego, rosa; oznacza osobę piękną i delikatna jak róża. Najsławniejszą świętą o tym imieniu jest św. Róża, patronka Ameryki Południowej, Filipin i rodzinnego miasta Limy. Charakter: Róża to kobieta o wrażliwej naturze, delikatna ale i ambitna. Ceni sobie rodzinę, w której szuka spokoju. Lubi taniec i spotkania w gronie przyjaciół, u których znajduje uznanie.

Przysłowie: Każda Rózia znajdzie Józia

Wiktor czyli zwycięzca, imię łacińskie. Wiktor jest towarzyski, umie radzić ludziom, pomaga innym. Towarzyski, chętnie przebywa u sąsiadów i często podróżuje. Bywa przekorny, lubi się droczyć i przekomarzać. Jako mąż – wzorowy, jako syn – także. Znani imiennicy: Wiktor I, papież, Wiktor Emanuel II, pierwszy król Włoch, Wiktor Gomulicki, poeta i pisarz, Wiktor Biegański XIX wieczny aktor i reżyser teatralny i filmowy, Wiktor Hugo, pisarz francuski.

Jordan, jarden w hebrajskim znaczy spadać, pędzić w dół, także nazwa rzeki w Palestynie, w której Jan Chrzciciel dokonał chrztu Chrystusa. Jordan lubi ład i porządek, jest systematyczny, cierpliwy i prawodomówny. Ponad wszystko ceni życie rodzinne – jest dobrym mężem i ojcem. Znani imiennicy: Jordan, biskup Poznania, pierwszy biskup polski z X wieku.

Agnieszka to imię greckie, oznacza – czysta, bez skazy, w Polsce używane w formach Agnieszka, Agneta, Jagna, Jagosza.

Cytaty na dziś:

– Raz obaliwszy prawdę nie podniesiesz jej własnymi rękami. Jerzy Zawieyski (1902 – 1969)
– Lepsze swoje na smole niźli czyje w rosole. Przysłowie
– Niech język nie wyprzedza myśli. Chilon .
Prawo Murphego: Gdy zanurzymy ciało w wodzie – dzwoni telefon.
Ciekawostki: 80 razy na sekundę porusza skrzydłami koliber.