KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 6 MAJA

6 MAJA Słońce w znaku Byka

Bułgaria – Dzień Św. Georga/Święto Armii
Gabon, Liban, Syria – Dzień Męczenników
Fidżi – Narodowy Dzień Młodzieży
Cerkiew prawosławna – święto Hioba
Watykan – Święto Gwardii Szwajcarskiej

Urodzeni 6 maja odznaczają się wybitną inteligencją i stałymi zasadami moralnymi. Ich refleksyjna natura pozwala im wszechstronnie przemyśleć wiele problemów. Mają dużo fantazji i pogody ducha. Polegają na intuicji, która pomaga im w wyborze właściwej drogi życiowej.

Cytaty na dziś:

– Największym grzechem jest grzech miłości – jest tak wielki, że trzeba obojga, aby go popełnić.
– Znane są tysiące sposobów zabijania czasu, ale nikt nie wie jak go wskrzesić. Albert Einstein.
– Biografia – to najbardziej nieznośny i kłamliwy rodzaj literatury. Wasilij Rozanow

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1577 Biskupstwo poznańskie objął benedyktyn  Łukasz Kościelecki

Podczas sprawowania tego urzędu przeprowadził cztery synody diecezjalne. W swojej działalności dążył do usunięcia skutków reformacji.

1769 Z drugiej strony wzgórka odpadków i nieczystości [Goldenberk], wysypywanych na gruzach zrujnowanych kamienic, naprzeciw rezydencji [Karmelitów Trzewiczkowych, przy dzisiejszej Żydowskiej] głodny wieprz porył ziemię i wykopał deski. Przybyli chrześcijanie wykopali ziemię, wydobyli deski i znaleźli starą studnię, a w niej różne przedmioty pokradzione przez złodzieja, a mianowicie połamane miedziane, cynowe i spiżowe naczynia. Podobne rzeczy znaleziono w innym miejscu, blisko synagogi. Na polecenie szlachetnego prezydenta [Ignacego Kunowskiego], wszystkie te przedmioty zostały przeniesione do ratusza.

Na podstawie: Kroniczka rezydencji Karmelitów Trzewiczkowych w Poznaniu przy kościele Najświętszej Krwi Pana Jezusa na ul. Żydowskiej. Opracowane przez Jacka Wiesiołowskiego, Wydawnictwo Miejskie, 2005

1875 W Zagórzu, dziś dzielnicy Sosnowca urodził się Adam Wrzosek, patolog, antropolog oraz historyk medycyny.

W 1918 roku został profesorem w Warszawie, a następnie w 1920 zamieszkał w Poznaniu – został tu powołany na stanowisko organizatora i pierwszego dziekana nowo utworzonego Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego.

Był założycielem Polskiego Towarzystwa Antropologicznego i Towarzystwa Historii Medycyny.  W 1945 powrócił do Poznania, by odbudować zdewastowany przez okupanta niemieckiego Zakład Historii i Filozofii Medycyny i Zakład Antropologii.

Imię Adama Wrzoska nosi niewielka ulica na poznańskich Winiarach (odchodzi od Alei Solidarności) oraz przesiadkowy przystanek MPK Poznań tamże (linia tramwajowa na Piątkowską). Zmarł 26 lutego 1965 roku w Poznaniu.

1906 Położono kamień węgielny pod budowę Nowej Synagogi w Poznaniu.

Pierwszy zamysł budowy nowej synagogi dla ortodoksyjnej gminy żydowskiej (w Poznaniu, poza Starą Synagogą istniała jeszcze wówczas reformowana synagoga Tempel) pojawił się w 1880 roku. Komitet budowy powstał jednak dopiero w 1902 roku staraniem rabina Wolfa Feilchenfelda. Zdecydowano wybudować synagogę dla 1100-1200 wiernych. Na rozpisany w 1904 roku konkurs nadeszło siedem prac, a zwyciężył projekt berlińskiej firmy Cremer & Wolffenstein. Uroczyste otwarcie synagogi na narożniku Wronieckiej i Stawnej nastąpiło 5 września 1907 roku o godzinie 11:30.

1914 Z inicjatywy działacza i zawodnika piłkarskiego M. Beyma w Poznaniu powstała sekcja tenisa ziemnego przy klubie sportowym Warta.

Początkowo grywano na dwóch kortach w ogrodzie Columbia przy Drodze Dębińskiej, a później przeniesiono się na korty przy ul. Wielkiej Berlińskiej (obecnie gen. J. H. Dąbrowskiego). W 1918 roku sekcja liczy już 60 członków i rozgrywa swoje pierwsze spotkanie międzynarodowe z niemieckim zespołem Schlesien Breslau, które przegrywa. Ważnym wydarzeniem dla przyszłości tej coraz popularniejszej dyscypliny, jest utworzenie w marcu 1922 roku, w Poznaniu Polskiego Związku Lawn Tenisowego. Głównymi inicjatorami powołania ogólnokrajowej organizacji tenisowej, są właśnie członkowie Warty. [Źródło: Historia klubu sportowego Warta na www.kswarta.pl]

1943 Florian Marciniak założyciel i pierwszy naczelnik Szarych Szeregów został aresztowany w Warszawie przez funkcjonariuszy poznańskiego Gestapo.

Przesłuchiwano go w siedzibie KdS w Alei Szucha w Warszawie. Nie wydał swoich współpracowników. W czasie transportu do Poznania Florian usiłował uciec skacząc z pędzącego samochodu w okolicach Sochaczewa – niestety bez powodzenia. Straszliwie zmaltretowany został umieszczony w osławionej katowni poznańskiej – “Forcie VII” w celi nr 66.

W celu odbicia Floriana zostało powołane stowarzyszenie “Białej Róży”, w którego skład weszli m.in. Stanisław Broniewski – “Orsza”, Eugeniusz Stasiecki – “Piotr”, Edward Zürn – “Jacek”, Zygmunt Kaczyński – “Wesoły”, Adam Borys – “Pług”, Władysław Cieplak – “Miłek”, Tadeusz Zawadzki – “Zośka”, oraz specjalnie dobrany oddział z Grup Szturmowych. Harcerzom nie udało się odbić swojego przywódcy – 18 lutego 1944 Florian Marciniak został wywieziony do obozu w Żabikowie pod Poznaniem, następnie do obozu koncentracyjnego w Gross-Rosen, w którym w dniu 20 lutego 1944 roku został zamordowany. Marciniak Urodził się 4 maja 1915 w Gorzycach pod Czempiniem.

W 1934 zdał maturę w Państwowym Gimnazjum im. Jana Kantego w Poznaniu. W latach 1934-1938 studiował prawo na Uniwersytecie Poznańskim, potem pracował w Banku Związku Spółek Zarobkowych w Poznaniu.

1972 Zmarł Kazimierz Talarczyk, aktor związany z Poznaniem, znany z roli Antoniego Wieczorka, sąsiada Pawlaka w komedii “Sami swoi”.

W 1946 rozpoczął naukę w Studium Wychowania Fizycznego w Poznaniu, ale wkrótce przeniósł się do szkoły dramatycznej. W sezonie 1948/49 grał w Teatrze Aktora i Lalki w Poznaniu.

2008 Zmarł w Poznaniu Andrzej Matuszewski, artysta, malarz, twórca happeningów, animator i teoretyk sztuki. Był współzałożycielem Grupy 55. W latach 1964 -1969 prowadził galerię Od Nowa.

Galeria, powstała przy klubie studenckim, cieszyła się stosunkowo dużą swobodą działania i dzięki swej otwartości na eksperyment skupiała środowisko młodych, nowatorskich artystów.

Jego twórczość artystyczna obejmująca bardzo wiele przedsięwzięć tj. malarstwo, ceramika, psycho-przedmioty, happening, environment, cykle rysunkowe, czy tzw. akcje paralelne, ujawniała, jak twierdzi Bożena Kowalska, “zdolność czy potrzebę Matuszewskiego do niezwykłego, a jednocześnie przekornego kształtowania lub przeistaczania tkanki rzeczywistości.”

Na początku lat 60. powstały jego prace ceramiczne: seria talerzy, dekoracyjna ściana dla poznańskiego hotelu “Merkury” oraz malowane ceramiczne rzeźby.  Prace artysty znajdują się m.in. w kolekcji Muzeum Narodowego we Wrocławiu i w Poznaniu.

W galerii odNowa kwestionowano tradycyjną formę dzieła sztuki – obraz, a także konwencjonalną formę pokazu – wystawę. W 1966 roku Matuszewski zaaranżował ekspozycję rzeźb Juliana Bossa-Gosławskiego w baszcie dawnych murów obronnych Poznania. Pokaz zamienił się w ludyczne widowisko: rzeźby ukazywały się zza płonących białych kurtyn, przy dźwiękach kapeli wojskowej. Sprowadzenie sztuki do widowiska, wprowadzenie do niej elementów codziennych, było celowym zabiegiem w happeningu Postępowanie, zrealizowanym w Galerii odNowa w 1969.

Zamiast luźnej struktury wydarzeń, właściwej happeningom, Matuszewski wyreżyserował spektakl, narzucając zaskoczonej publiczności role. We wnętrzu galerii, w prowizorycznych pomieszczeniach rozgrywało się dziewięć scen, w których aktorzy beznamiętnie oddawali się banalnym czynnościom: jedzeniu, spaniu, czesaniu się. Widzowie, niczym podglądacze, obserwowali te sceny przez wywiercone w ścianach otwory. Sytuacja w drugiej części happeningu wydawała się odwróceniem tych sytuacji: widzowie siedzieli przy stole w towarzystwie manekinów i jedli rękami podane im kurczaki. Autor pozbawił publiczność bezpiecznego dystansu, widzowie stali się aktorami spektaklu, obserwowanego – być może – przez ukrytego reżysera. [Na podstawie tekstu Marii Matuszkiewicz, grudzień 2008, www.culture.pl]

Tak artystę wspominał Ryszard Danecki, kronikarz życia kulturalnego Poznania czasów PRL.

Każdy poznaniak znał charakterystyczną sylwetkę Andrzeja Matucha z chrystusową bródką, ukazującego się w południe na placu Wolności z nieodłącznym psem bokserem Urbanem – potem był Rafał, wnuk Wielkiego Urbana, jak mawiał o nim Matuch. Pojawiał się z psem również w „Smakoszu”, knajpie artystów naprzeciwko Teatru Polskiego. Zostawiał go tylko, gdy przychodził do nocnego lokalu „Moulin Rouge” przy ulicy Kantaka, gdzie siadywaliśmy na pięterku.

Siedziba zarządu Poznańskiego Okręgu Związku Polskich Artystów Plastyków mieściła się w latach 50-tych przy Placu Wolności – w podwórzu budynku PKO, gdzie w okresie międzywojennym funkcjonował słynny „Salon 35” Wacława Taranczewskiego. Kiedy prezesem ZPAP został wybrany Andrzej Matuszewski – tam zaczęło koncentrować się poznańskie życie kulturalne. Tam też odbyła się stypa po zamknięciu ze względów politycznych w roku 1960 – ogólnopolskiego „Tygodnika Zachodniego”, założonego po Polskim Październiku 1956 przez młodych wówczas literatów. Tam też miały miejsce pierwsze występy awangardowego teatru „Atelier” Stulka Hebanowskiego, przekształconego potem w głośny „Teatr 5”. [Źródło: Ryszard Danecki, Od Smakosza do Fregaty. Na szlaku poznańskiej cyganerii artystycznej, Oficyna Wydawnicza G&P, Poznań 2010, s. 92-93, zdjęcia z historii Klubu Od Nowa, fot. Jerzy Nowakowski / Cyryl]

ZDARZYŁO SIĘ 6 MAJA

1312 Zakończył się sobór w Vienne, podczas którego rozwiązano zakon Templariuszy.

1527 Sacco di Roma Splądrowanie Rzymu przez wojska cesarza Karola V spowodowało koniec świętości papiestwa w dobie renesansu. Z chroniących papieża Klemensa VII 189 szwajcarskich gwardzistów poległo 127.

1758 Urodził się Maksymilian Robespierre, francuski polityk, jakobin. Jeden z radykalnych przywódców rewolucji francuskiej, wprowadził terror i dyktaturę. 28 lipca 1794 r. został stracony na gilotynie w Paryżu.

1840 Anglia jako pierwsze państwo na świecie wprowadziła do obiegu znaczki pocztowe. Był to czarny znaczek o wartości jednego pensa (stąd nazwa Penny Black) przedstawiający królową Wiktorię.

1851 Dr John Gorrie opatentował pierwszą otwartą chłodziarkę powietrza w celu oziębienia pomieszczeń.

1851 Linus Yale, amerykański wynalazca opatentował swój nowy, niezawodny zamek bębenkowy.

1856 Urodził się Zygmunt Freud, austriacki neurolog i psychiatra, twórca psychoanalizy.

Mimo że Freud nie był filozofem w ścisłym tego słowa znaczeniu, jego koncepcje funkcjonowania umysłu ludzkiego, odrzucające racjonalność ludzkich wyborów i zachowań na rzecz czynników irracjonalnych i emocjonalnych, wywarły ogromny wpływ na filozofów, uczonych i artystów przełomu XIX i XX wieku. Ma też ogromny, wciąż żywy wpływ na nauki o kulturze, religioznawstwo i inne nauki społeczne (Totem i tabu, Kultura jako źródło cierpień).

1895 Urodził się Rudolph Valentino, amerykański amant filmowy. Gwiazdor kina niemego, bohater filmów: „Szejk”, „Krew na pustyni”.

1889 W Paryżu otwarto Światową Wystawę. Publiczności udostępniono wieżę Eiffla i zaprezentowano pierwszy samochód marki Benz. Konstruktorem wieży nie był Aleksander Eiffel, lecz Mauriec Koechlina – szef biura projektowego firmy Eiffel.

1910 Zmarł Edward VII, król brytyjski, syn królowej Wiktorii.

Na tron wstąpił Jerzy V. Edward VII zmarł 6 maja 1910 r. o godzinie 23.45. Tuż przed śmiercią zapytał jeszcze księcia Walii, Jerzego: Jakie są wyniki wyścigów z tego popołudnia?. Jerzy odpowiedział, że koń króla “Witch of the Air” wygrał wyścigi w Kempton Park. Bardzo się cieszę – odpowiedział król. To były jego ostatnie słowa. Podobnie jak matka, królowa Wiktoria nie cierpiał koloru czarnego. Na czas jego pogrzebu publiczne budynki Londynu przystrojono w purpurę. Na czele żałobnego orszaku Edwarda szły jego ulubione zwierzęta – królewski koń i pies rasy terier, Cezar, prowadzony na smyczy przez lokaja. Dopiero potem szli oficjalni goście. Został pochowany w zamku Windsor.

1930 Urodził się w Bydgoszczy Kazimierz Karabasz, reżyser filmów dokumentalnych.

Współtwórca tzw. polskiej szkoły dokumentu. Zasłynął przede wszystkim filmami z tzw. czarnej serii. Jest także znany jako twórca estetycznej doktryny tworzenia filmów dokumentalnych, określanej jako szkoła Karabasza. Wyznawca i propagator idei “moralności kamery”. Jego najsłynniejsze filmy to “Muzykanci”, “Rok Franka W.”, “Spotkania”.

1937 Sterowiec Hindenburg eksplodował podczas lądowania w Lakehurst w pobliżu Nowego Jorku.

1942 Urodziła się Agnieszka Fitkau-Perepeczko, polska aktorka, modelka, pisarka. Występowała także w australijskich serialach, m.in. w popularnych na początku lat 90. w Polsce Więźniarkach, ostatnio w telenoweli M jak Miłość.

1945 Pierwsza Dywizja pancerna generała Maczka zdobyciem Wilhelmshaven zakończyła swój szlak bojowy.

1950 Urodził się Zbigniew Wodecki, artysta muzyk, kompozytor i piosenkarz.

W 1972 zadebiutował jako piosenkarz na festiwalu w Opolu. Odniósł sukcesy na wielu festiwalach (Rostock, Praga, Słoneczny Brzeg, Sopot). Znany m.in. z wykonania piosenki do Pszczółki Mai oraz innych utworów (m.in. Zacznij od Bacha, Chałupy welcome to, Tak bardzo wierzę w nas, Izolda). Zbigniew Wodecki jest doskonałym muzykiem, od którego publiczność często wymaga wykonania Pszczółki Mai 😉

1952 Urodził się Christian Clavier, francuski aktor. Odnosił niebywałe ekranowe powodzenie w duecie z Jean Reno w komediach: Goście, goście i sequelach a także w filmach o Asterixie.

1953 Urodził się Tony Blair, brytyjski polityk, premier rządu w latach 1997 -2007

1954 Brytyjski biegacz Roger Bannister jako pierwszy sportowiec w historii pokonał dystans jednej mili w czasie poniżej 4 minut – jego czas 3 minuty 59.4 sekund.

1958 Na pierwszym miejscu amerykańskiej listy przebojów był utwór All I Have To Do Is Dream duetu The Everly Brothers.

1961 Urodził się George Clooney, amerykański aktor. Przełomem w karierze okazała się rola doktora Rossa w serialu Ostry dyżur (94-2005), która zapewniła mu popularność, dwie nominacje do nagrody Emmy. Występuje też w reklamach 😉

reklamy z jego udziałem są… dobre 🙂

1965 W Clearwater na Florydzie w hotelowym pokoju Mick Jagger i Keith Richards ułożyli riff do “Satisfaction”.

http://www.youtube.com/watch?v=qXcNQTa3zgs&feature=related

1965 W Bydgoszczy urodził się Mariusz Max Kolonko polski dziennikarz, były korespondent TVP i TVN w USA, publicysta, prezenter i producent telewizyjny. Od 1988 roku w USA.

Podczas studiów realizował programy w Akademickim Radiu Winogrady, fot: maxkolonko.com

1967 Urodził się Mark Bryan z amerykańskiej grupy Hootie And The Blowfish. Zespół zadebiutował w 1984 roku albumem „Cracked Rear View”, który osiągnął za Oceanem ponad 15 mln kopii.

1984 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “Hello” – Lionel Richie.

1985 Odbyła się premiera polskiej komedii kryminalnej Vabank II czyli riposta.

1990 Minister spraw zagranicznych RP Krzysztof Skubiszewski wziął udział w konferencji “2+4” (2 państwa niemieckie i 4 mocarstwa) w sprawie zjednoczenia Niemiec.

1992 Zmarła Marlena Dietrich, amerykańska aktorka i piosenkarka. Gwiazda ekranu lat 30-tych.

Znana m.in. z filmów: „Błękitny anioł”, „Blond Wenus”, „Świadek oskarżenia” Urodziła się 27.10.1901 r. Aktorka słynęła z kontrowersyjnych poglądów i zachowań. Otwarcie przyznawała się do swojego biseksualizmu. Miała romans m.in. z pisarką Mercedes de Acosta i pisarzem Ernestem Hemingway’em. Jednak największą miłością jej życia, jak sama zawsze mówiła, był francuski aktor Jean Gabin. Po jego śmierci bardzo długo nosiła żałobę. Była też zdeklarowaną antynazistką. Przed wojną regularnie odrzucała propozycje powrotu do Niemiec i grania w filmach dla Hitlera. Po wybuchu wojny wywołała wściekłość w Trzeciej Rzeszy, ponieważ opowiedziała się przeciwko swojej ojczyźnie. W Niemczech nienawidzono ją za to przez wiele lat po wojnie. Podczas uroczystości w 100. rocznicę jej urodzin burmistrz Berlina, Klaus Wowereit, przeprosił aktorkę za to, że Niemcy nie docenili jej twórczości za życia.

1995 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: “Some Might Say” – Oasis. Był to pierwszy singiel numer jeden zespołu.

http://www.youtube.com/watch?v=4fLR3FRaFsQ

2000 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: „Maria Maria” – Santana feat. The Product G&B; nr 1 US Top Album: ‘No Strings Attached’ – N Sync.

2001 Pierwszy kosmiczny turysta, Amerykanin Dennis Tito, wraz z dwoma kosmonautami powrócił na Ziemię. Lądowanie promu kosmicznego nastąpiło w Kazachstanie.

2001 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: “It’s Raining Men” – Geri Halliwell; UK Top Album: “Survivor” – Destiny’s Child.

2006 Prezydent Lech Kaczyński powiedział: “Rozmawiałem z panem prezydentem Juszczenką i z panem prezydentem Dżagaszwili, prezydentem Gruzji”.

Odpowiedź na pytanie zadane podczas wywiadu w Polskim Radiu na temat tego, czy na konferencji „Wspólna wizja na rzecz wspólnego sąsiedztwa” – w czasie której spotkał się m.in. z prezydentem Gruzji Saakaszwilim – Lech Kaczyński dyskutował o kwestii bezpieczeństwa energetycznego. Prezydent Gruzji nazywa się Saakaszwili, a Dżugaszwili to prawdziwe nazwisko Stalina – fakt, że też Gruzina.

Imieniny obchodzą: Filip, Judyta, Jakub

Filip to imię macedońskich, hiszpańskich i francuskich władców, wywodzi się od greckiego wyrazu „philippos”, co oznacza „lubiący, kochający konie”.

Przysłowie: „Wyrwał się jak Filip z konopi”. Przysłowie wywodzi się z Białorusi, gdzie filip znaczy zając.

Imię Dominik jest pochodzenia łacińskiego i oznacza “należący do Pana”, dlatego często mężczyzna o tym imieniu jest religijny, w przekonaniach bywa konserwatywny. Charakteryzuje się otwartym umysłem, jest krytyczny w stosunku do niepewnych sytuacji. Lubi dociekać prawdy, na polu badań naukowych osiąga znaczne sukcesy. Jest na tyle przeświadczony o słuszności swego postępowania, że gdy ktoś weń wątpi, popada w nastrój melancholii i zamyka się na dłuższy czas.

Judyta jest kobietą o wielkich zdolnościach artystycznych, zwłaszcza w muzyce i literaturze. Zawsze zajęta, wrażliwa na piękno i kolory. Filantropka, cechuje ją rozrzutność, albo… skąpstwo.