KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 6 LIPCA

Słońce w znaku Raka

– Dzień Państwa – obchodzony na Litwie w rocznicę koronacji księcia Mendoga, pierwszego władcy Litwy
– Święto Narodowe Czech – rocznica spalenia Jana Husa na stosie.
– Święto Narodowe Malawi – rocznica proklamowania niepodległości.
– Komory – Święto Niepodległości

Cytaty na dziś:

– Połowa tego, co piszemy jest szkodliwa; druga połowa jest niepotrzebna. Albert Camus
– Najpiękniejsze kobiety to te, którym się podobamy. Gabriel Laub
– Pocałunki są tym, co pozostało z języka raju. Joseph Conrad

Piłam, bo chciałam utopić swoje smutki, ale teraz te cholerstwa nauczyły się pływać. Frida Kahlo. Meksykańska malarka łącząca realizm, symbolizm i surrealizm z elementami rdzennej kultury swojego kraju. Sławę zdobyła nie tylko swoimi obrazami, ale też burzliwym i kontrowersyjnym jak na owe czasy życiem osobistym – dużo piła i paliła, nie ukrywała swego biseksualizmu, dwukrotnie wychodziła za mąż za malarza Diego Riverę, a na dodatek aktywnie wspierała komunistów.

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1288 Książę Przemysł II przekazał biskupom poznańskim Śródkę.

Kościół Św. Małgorzaty z XVI wieku, fot: fotopolska.eu

1381 Król Ludwik Węgierski przyjechał do Poznania.

1431 Garbary, „ulica garbarzy za miastem” pojawiła się po raz pierwszy w zapisce w księgach miejskich.

Zapiska dotyczy sprzedaży przez Hanusza Sobotę na rzecz Jakuba zwanego Crik (Krieg?, Krzyk?) domu w tym miejscu, opisany jako położony między domami Gokerchena i Rotnikla (czyli Rudego Mikołaja). Nie wiadomo dokładnie, kiedy powstały Garbary. Pierwsze wzmianki o tej osadzie czy ulicy pojawiają się dopiero w źródłach XV wiecznych, a przekazy z XIII i XIV wieku są bardzo skąpe. [Statbuch von Posen, wyd. A. Warschauer, Posen 1892, s. 259, nr 252, za: Tomasz Jurek, Smród, garbusy, dewotki i szubienica, Kronika Miasta Poznania, nr 3/2017]

1744 Uroczyście przeniesiono prochy króla Bolesława Chrobrego do nowej trumny w katedrze poznańskiej.

1902 W Poznaniu odbywał się Zjazd Śpiewaczy

1918 W Kaliszu urodziła się Maria Rudowicz, pseudonim Maria Rataj, autorka popularniej książki „Zaułki grzecznego miasta” – opisującej życie meliniarzy, złodziei, sutenerów i prostytutek grzecznego, mieszczańskiego przedwojennego Poznania.

„Wychowała mnie ulica, miejscem zabaw było Śmietnisko i sama sobie się nieraz dziwie, ze nie zostałam prostytutka, nikt by mi tego przecież nie bronił, w Boga nie wierze, a jako poznański gawroch na opinie gwiżdże” – pisała w swoich wspomnieniach.

Swoje miasto opisała w powieści Zaułki grzecznego miasta (1962), której dziesięciotysięczny nakład został natychmiast rozprzedany. Książka była to niezwykła, a jak na czasy gomułkowskiej cenzury obyczajowej, niemal pornograficzna. Ukazać się mogła dlatego, ze autorka opisywała nędzę, upadek i występek panujący w międzywojennym Poznaniu, który uchodził za wizytówkę sanacyjnej Polski, a na tym tle pozytywnie prezentowała się Polska Ludowa

Od dzieciństwa pracowała, by utrzymać siebie, brata, a także matkę, która nie stroniła od alkoholu i prowadziła dosyć rozwiązły tryb życia. Najmowała się jako pomoc domowa, handlowała, zbierała opał, pracowała fizycznie, przetrząsała śmietniki.

W latach 60-tych panowała moda na wyszukiwanie i lansowanie samorodnych talentów, z ludu – jak to określano. Trafiła do mnie wtedy Maria Rudowicz, mieszkająca przy ul. Ogrodowej, z kilkoma swoimi opowiadaniami – piszę w swojej wspomnieniowej książce Ryszard Danecki, kronikarz życia kulturalnego Poznania czasów PRL. Wybrałem dwa z nich, wyczyściłem z nieporadności stylistycznych i opublikowałem w Gazecie Poznańskiej z wielkim nadtytułen: Debiut!

W czasie jednego z zebrań Związku Literatów Polskich podszedł do mnie znany krytyk i praktykujący swój katolicyzm prawie ostentacyjnie dr Aleksander Rogalski. Powiedział, że otrzymał do opracowania, ale zwrócił wydawcy, gdyż krępujące było dla niego nawet czytanie pewnych scen! Nie mówiąc już o tym, że autorka wymienia po nazwisku niektórych swoich klientów, znanych ludzi Poznania. W końcu rękopisy przygotował do druku, czyniąc odpowiednie skróty, znakomity redaktor i prozaik Zdzisław Romanowski.

Fragment książki: Poznań, to miasto przygarnęło mnie do siebie. Zależnie od kaprysu to gnało ulicami do utraty tchu, skręcając kiszki z głodu, to niby ostatni sadysta odsłaniało przed młodocianymi oczyma dzieje grzechu, jęk ciemnych zaułków, lub oczarowało blaskiem neonów i dobrobytu.

Nie tylko w mieście miałam rodzica, bo znalazłam prócz rodzonej, jeszcze drugą matkę, Wartę. Ukochałam ją ponad wszystko, a gdy okrutne miasto odbierało mi radość życia, gdy doprowadzało do rozpaczy, u niej znajdowałam zawsze ukojenie. To ona chłodziła swym zimnym dotykiem me rozpalone gorączką ciało, to ona przyjmowała gorzkie łzy bólu i rozpaczy i wreszcie ona otwarła mi oczy na piekło. Nad Wartą dumałam w ciemne, długie wieczory, zachwycając się pięknem, często nieludzkiego, miasta. Nad Wartą siedziałam skoro świt, by oglądać wyłaniające się miasto w złotych promieniach słońca, które mi wówczas słało uśmiechy odblaskiem tysiąca szyb i smukłych wież, by potem wrócić z powrotem i znów cierpieć lub radować się. Tak więc mając podwójnych rodziców, byłam jednak sierotą i w najcięższych chwilach życia zawsze samotną, zdaną tylko na siebie.

[Źródła: Paweł Cieliczko, http://www.poznanski.przewodnikliteracki.pl/, https://kolektywbibianny.wordpress.com, Ryszard Danecki, Od Smakosza do Fregaty. Na szlaku poznańskiej cyganerii artystycznej, Oficyna Wydawnicza G&P, Poznań 2010, s. 120, poznan.wikia.com]

1956 „Trybuna Ludu” zamieściła artykuł „Pierwsze wnioski” zmieniający ocenę wydarzeń poznańskich. Autorzy nie potępili zdecydowanie strajku stwierdzając, iż był wywołany „biurokratycznymi wypaczeniami” państwa proletariackiego. Biuro Polityczne oceniło artykuł jako błędny.

1971 Początek wysadzania wiaduktu Kaponiera w Poznaniu w związku z budową przejścia podziemnego.

1977 Bracia Marian i Andrzej Pospieszni z Ostroroga dokonali trudnej sztuki zdjęcia orła z wieży Ratusza Poznańskiego; orzeł poddany został konserwacji. Źródło: KMP 2/1978

1977  W Domu Technika nastąpiło otwarcie wystawy organizowanej w ramach “Panoramy zakładów dobrej roboty”. Tym razem swoje osiągnięcia prezentowało Poznańskie Przedsiębiorstwo Geodezyjno- Kartograficzne.

Na lotnisku w Ławicy o godz. 22.30 wylądował angielski samolot transportowy (największy z dotychczasowych jakie kiedykolwiek lądowały na tym lotnisku), który przywiózł partię zwierząt dla Wielkopolskiego Ogrodu Zoologicznego, m. in.: rodzinę koczkodanów, wiskacze z Ameryki Płd., flamingi, żurawie azjatyckie i afrykańskie.

Źródło: KMP 2/78

Dom Technika w 1973 roku foto: fotopolska.eu

1987 Zmarł Józef Burszta, historyk, etnograf i socjolog, badacz stosunków społecznych wsi. Był profesorem Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

1999 Owiany legendą jako knajpa poznańskiej artystycznej i pisarskiej bohemy, restauracja „Smakosz” przy 27 grudnia przegrała z „papierowym jadłem” [pojawiła się tam Pizza Hut]. Ale znów się odrodziła i to dokładnie po drugiej stronie ulicy – w podziemiach Teatru Polskiego.

W uroczej piwniczne można co wieczór spotkać poznański świat artystyczny. Knajpka ta prowadzona przez Marka Ornicha (też artystę), nie tylko nazwą „U Stula” nawiązuje do tradycji świętej pamięci Smakosza (do stałych smakoszowych bywalców należał Stanisław Stulek – Hebanowski). Klub „U Stula” otwierano o 9 rano, przed próbami spektakli, jadali tu artyści tanie i smaczne śniadania (…) Urządzano tu wystawy plastyczne, wieczory autorskie, premiery kabaretu prowadzonego przez aktorów Mariusza Puchalskiego i Arnolda Pujszę. Lokal działa do 2007 roku.

[Źródła: „U Stula jak w „Smakoszu”, Gazeta Poznańska, 6-7.03.1999, Ryszard Danecki, Od Smakosza do Fregaty. Na szlaku poznańskiej cyganerii artystycznej, Oficyna Wydawnicza G&P, Poznań 2010, s. 97]

2009 Poznań podpisał partnerskie porozumienie z miastem Kutaisi w Gruzji.

ZDARZYŁO SIĘ 7 LIPCA

1189 Zmarł Henryk II, król Anglii. Dwa dni wcześniej był zmuszony zgodzić się na upokarzający pokój. Kiedy pokazano mu listę przeciwników, z bólem serca znalazł na niej swych synów: Ryszarda Lwie serce i Jana Bez Ziemi. Zmarł ze wstydu i rozpaczy przeklinając własne dzieci.

1253 Koronacja księcia Mendoga na władcę państwa litewskiego. Święto Narodowe Litwy.

1415 Na soborze w Konstancji czeski reformator Jan Hus został spalony na stosie jako heretyk. W tym dniu Czechy obchodzą święto narodowe.

1609 W liście majestatycznym cesarz Rudolf II zapewnił stanom czeskim wolność religijną. Lekceważenie tego aktu doprowadziło w 1618 roku do wybuchu wojny trzydziestoletniej.

1630 Król Szwecji Gustaw II Adolf, wylądował na Pomorzu i przystąpił do wojny 30 letniej po stronie protestantów.

1784 Na wieży Zamku Królewskiego w Warszawie zamontowano pierwszy w Polsce piorunochron.

1785 Amerykański Kongres uchwala narodową walutę „dolara” i wprowadził dziesiętny system monetarny.

1858 Lyman Blake opatentował maszynę do produkcji butów. Potrafiła szybko i skutecznie przymocować zewnętrzną podeszwę do wewnętrznej i wierzchniego elementu.

1859 Urodził się Verner von Heidenstam, poeta i prozaik szwedzki.

W uznaniu, dla najbardziej widocznego przedstawiciela nowej ery w literaturze światowej otrzymał w 1916 roku Nagrodę Nobla i od tego mementu aż do śmierci zaprzestał publikowania utworów a jedyny tom wierszy z tego okresu (Kiedy kwitły kasztany) ukazuje się rok po jego śmierci.

1893 Z powodu kiły układu nerwowego powodującej szaleństwo zmarł Guy de Maupassant, francuski pisarz, przedstawiciel naturalizmu.

Opublikował ponad 260 nowel oraz wiele artykułów. Jego wzorem był G. Flaubert, którego technika pisarska pozwoliła Maupassantowi przedstawiać rzeczywistość poprzez fakty, nie komentując ich. Jego dzieła cechuje doskonałość budowy, precyzja opisu, przestrzeganie autentyzmu szczegółów kompozycyjnych w imię autentyzmu całości.

1907 Urodziła się Frida Kahlo, meksykańska malarka, żona Diego Rivera.

1912 W Rosji i Królestwie Polskim uchwalono pierwszą ustawę o ubezpieczeniu robotników od wypadków przy pracy i chorób oraz o tworzeniu fabrycznych Kas Chorych.

1920 Lord George Nathaniel Curzon, polityk brytyjski, zaproponował utworzenie linii demarkacyjnej między Rosją a Polską. Linia biegłaby wzdłuż Bugu zgodnie z dawną granicą Królestwa Polskiego, pozostawiając po stronie polskiej Białostocczyznę do Niemna.

1923 Formalnie utworzono ZSRR – uchwalono konstytucję państwa.

Akt był zatwierdzony przez Zjazd Rad w styczniu 1924 roku. Konstytucja gwarantowała prawo republik do wystąpienia z federacji, w praktyce nie pozostawiając im kompetencji, w polityce zagranicznej, prawie i obronie terytorialnej.

1923 Urodził się Wojciech Jaruzelski – generał, polityk, I sekretarz PZPR, prezydent Rzeczpospolitej (07.1989 – 12.1990).

1928 Odbył się pokaz pierwszego w historii kina filmu w całości mówionego – były nim Światła Nowego Jorku. Przez cały film aktorzy prowadzili dialog – reklamowano go jako film w stu procentach „mówiony” – prasa opisała go jako stu procentowa klapa.

1925 Urodził się Bill Haley (wł. William John Clifton Haley Jr.), wokalista, gitarzysta, kompozytor i autor tekstów.

Jeden z pierwszych idoli epoki rock and rolla. Jego piosenka „Rock Around The Clock” z 1955 roku stała się symbolem przemian w muzyce. Piosenka podbiła listy przebojów po obu stronach Atlantyku i sprzedała się w łącznym nakładzie 22 mln kopii. Zmarł 9 lutego 1981.

1935 W chłopskiej rodzinie urodził się XIV Dalajlama Tenzin Giaco, duchowy i polityczny przywódca narodu tybetańskiego. W wieku dwóch lat chłopiec, którego świeckie imię brzmiało Lhamo Dhondup, po długich poszukiwaniach został rozpoznany jako inkarnacja XIII Dalajlamy Thubtena Giaco.

1940 Tadeusz Wiejowski dokonał pierwszej udanej ucieczki z obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu.

1941 Urodził się Sylvester Stallone – amerykański aktor. Znany z tytułowych ról jako “Rambo” i “Rocky”, reżyser filmu “Paradise Alley”.

1950 W Zgorzelcu podpisano umowę między Polską a NRD o wytyczenie ustalonej granicy polsko – niemieckiej na Odrze i Nysie Łużyckiej, jako granicy państwowej.

1952 Ostatni dzień kursowania londyńskich tramwajów.

1954 Urodził się Grzegorz Skawiński, gitarzysta i drugi wokalista grupy O.N.A., wcześniej grał w Kombi i był liderem grupy Skawalker.

1957 W ogrodzie kościoła przy Harthill Road w Liverpoolu odbył się pierwszy wspólny występ Johna Lennona i Paula McCartneya.

1958 Prezydent Dwight Eisenhower podpisał akt przyłączenia Alaski jako 49 stanu USA.

1964 Urodził się Kuba Płucisz, gitarzysta grupy IRA.

1965 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “I Can’t Get No” “Satisfaction”, The Rolling Stones. To był ich pierwszy amerykański “number one”.

1965 W USA do sprzedaży trafił pierwszy magnetowid. Był to model firmy Sony i kosztował 995 dolarów.

1978 Podczas obrad w angielskiej Izbie Gmin na salę spadły z galerii dla widzów trzy torby końskiego łajna. Sprawczynią była córka premiera Malty, która została ukarana grzywną za ten wybryk.

1985 Numerem 1 amerykańskiej listy przebojów: “Sussudio” – Phil Collins.

1997 Południową Polskę nawiedziła powódź.

Woda zalała 2592 miejscowości w tym 1362 całkowicie. Zalane zostały takie duże miasta jak Wrocław, Opole, Kłodzko, Racibórz, dach nad głową straciło półtora tysiąca rodzin, 55 osób zginęło.

1999 Zmarł Joaquin Rodrigo, jeden z najwybitniejszych kompozytorów hiszpańskich. Światową sławę przyniósł mu koncert na orkiestrę i gitarę “Concierto de Aranjuez” skomponowany w 1939 r.

2000 Zmarł Władysław Szpilman – pianista, kompozytor, redaktor muzyczny.

Był autorem wspomnień wojennych “Śmierć miasta”, twórca sygnału Polskiej Kroniki Filmowej, autor muzyki do piosenek: “Pójdę na Stare Miasto, “Czerwony autobus”, “Nie wierzę piosence”. Urodził się 5 grudnia 1911 roku.

2002 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “Hot In Herre” – Nelly; US Top Album: “The Eminem Show” – Eminem.

2003 46-letnia Martina Navratilova zdobyła 20. tytuł mistrzyni Wimbledonu, wyrównując rekord Billie Jean King.

2003 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: “Crazy In Love” – Beyonce feat. JAY-Z; UK Top Album: “Dangerously In Love” – Beyonce.

Człowiek urodzony 6 lipca jest dowcipny, wszechstronnie uzdolniony, do czego się nie weźmie to wszystko mu się udaje. Trzeba dodać, że jest to człowiek prawy, jego ideały są wysokie i czyste, a usposobienie szlachetne i nieraz poetyckie. Lubi wszystko, co subtelne i arystokratyczne – zachwyca się pięknem przyrody. Miotają nim silne wzruszenia i emocje, a jego życie zmysłowe jest niezwykle intensywne. Dzięki swej niezwykłej wrażliwości łatwo może zawierać przyjaźń z innymi.

Imieniny obchodzą: Dominika, Łucja, Maria, Gotard, Teresa, Chociebor

Łucja, żeńska forma imienia Lucjusz, urodzony (urodzona o świcie, imię w Polsce używane od XIII wieku. Osoba o tym imieniu lubi wszystko, co piękne i pogodne. Z natury jest odważna, energiczna i wrażliwa. Nie znosi polityki, choć czasami wypowiada się na ten temat. Lubi wygodne życie, uwielbia rozkazywać innym i wymaga, by wszyscy byli jej posłuszni. Interesuje się sztuką, przede wszystkim rzeźbą i architekturą. Lubi mieć to, czego nie mają inni, dlatego otoczenie często uważa ją za snobkę. Odpowiedniki obcojęzyczne: wł. Lucia, ang. Lucy, fr. Lucie, niem. Luzie, ros. Lucija.

Teresa to imię, którego pochodzenie można wywodzić od nazwy wyspy Thera (dziś Santorina) bądź bizantyjskiego imienia męskiego Tarasios lub greckiego wyrazu thera – „łowy”. Kobieta o tym imieniu jest dobra, pracowita i uczciwa. Ma niezwykłą zdolność szybkiego podejmowania decyzji. Uparcie dąży do raz postawionego sobie celu, bez względu na napotykane trudności. Ciągle się dokształca, jest wzorową matką i żoną. Często bywa dość chorowita.

Maria, imię występujące w wielu językach, w hebrajskim, aramejskim znaczy umiłowana przez Jahwe, przez Boga, napawająca miłością. Imię znane ze Starego i Nowego Testamentu, otaczane szczególną czcią w chrześcijaństwie, zwłaszcza od czasu, kiedy sobór efeski w 431 roku uroczyście ogłosił, że Maria jest nie tylko matką Chrystusa, lecz też Bogurodzicą, Matką Boską. Od tej pory zaczął się usankcjonowany oficjalnie kult maryjny w chrześcijaństwie, powstawały kościoły ku jej czci, rozwijała się sztuka sakralna. Imienia tego początkowo unikano w Polsce ze względu na kult religijny, potem jedno z najpopularniejszych imion.