KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 6 WRZEŚNIA

Słońce w znaku Panny

Święto narodowe Suazi, obchodzone w rocznicę proklamowania niepodległości w 1968 roku.

Imieniny obchodzą; Albin, Aleksy, Beata, Bogdan, Faust, Zachariasz, Eugeniusz

Imię Beata pochodzi z języka łacińskiego od słowa “beata”, czyli “błogosławiona” lub “szczęśliwa”. Kobieta o tym imieniujest poważna, szlachetna, troskliwa. Zajmuje się filantropią. Niezwykle ceni spokój, choć jest obdarzona wielkim temperamentem. Uwielbia przyrodę i dalekie podróże, dlatego dość często przebywa poza domem. Woli słuchać przełożonych, niż sama rozkazywać.

Imię Eugeniusz jest pochodzenia greckiego. Tłumaczy się je jako “dobrze urodzony”, “ze szlachetnego rodu”. Eugeniusz jest dobry, często uparty, sentymentalny i lekkomyślny. Nie kieruje się zmysłem praktycznym i nie wykazuje wiele inwencji w życiu.

Cytaty na dziś:

•    Nie każdy śmiech śmiechu wart. Przysłowie
•     W twórczości niezbędna jest cierpliwość, bez niej się niczego nie dokona. M. Gogol
•    Biologia mija, żaba zostaje. Jean Rostand

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1422 Król Władysław Jagiełlo zwolnił kupców poznańskich od obowiązku płacenia targowego na terenie całej Polski.

1710 Król August II polecił magistratowi Poznania aby przyjmował do miasta wszelkich rzemieślników i kupców, także narodowości niepolskiej, nadawał im prawa obywatelstwa miejskiego, pozwalał im pełnić funkcje w cechach i udzielał im wszelkiej pomocy i opieki, jednakże pod warunkiem, że przybysze ci będą katolikami.

Poznań zaczął się więc pomału zaludniać, mimo stacjonowania w nim załogi saskiej wspomaganej przez posiłki rosyjskie. Miasto odczuwało także skutki epidemii dżumy, powracającej kilkakrotnie w latach 1707-1709. Zaraza z roku 1709 była wyjątkowo dotkliwa – wg współczesnych świadectw ofiarą plagi padło w całej aglomeracji miejskiej aż 9 tys. ludzi spośród ok. 14 tys. zamieszkujących ją ok. roku 1700. Poznań stał się miastem pustym – majętniejsi wyjechali chroniąc się przed morowym powietrzem, ubożsi pozostali w mieście, gdzie umierali całymi rodzinami.

W październiku 1709 r. król August II, biorąc pod uwagę ruinę gospodarczą miasta Poznania, wyniszczonego przez kontrybucje wojsk szwedzkich oraz wyludnionego po przejściu dżumy, objął je swoją opieką i obroną przed wierzycielami i nakładaniem dalszych ciężarów na rzecz wojska.

Na zaproszenie władz miasta Poznania w latach 1719 do 1753 kilkoma falami przywędrowali rolnicy z okolic Bambergu, nazwani z racji swego pierwotnego miejsca zamieszkania Bambrami (w XIX wieku nazwą tą określano już wszystkich rolników mieszkających we wsiach poznańskich).

Osiedleni zostali we wsiach – Luboń (1719), Dębiec oraz kilka rodzin w Boninie, w Jeżycach i Winiarach (1730), w Ratajach i w Wildzie (1746-1747), w Jeżycach i w Górczynie (1750-1753). Wszyscy zobowiązani byli do przywiezienia zaświadczenia, że są wyznania rzymskokatolickiego.

Był to jedyny warunek, który przybyszom stawiało miasto kierując się tu zarządzeniem króla Augusta II z 1710 r. dotyczącym wszystkich cudzoziemców osiedlających się w tym czasie w Polsce.

Nowi osadnicy i wracający w mniejszej w stosunku do nich liczbie chłopi polscy szybko odbudowali zrujnowane wsie. Otrzymali od miasta drewno na budowę domostw, ziarno na zasiewy oraz, na pewien okres, zwolnienie od podatków. Wszyscy też, pośrednio dzięki przybyszom (wg najnowszych badań było ich ok. 500-600 osób), uzyskali dogodny ustrój prawny przez przejście z gospodarki pańszczyźnianej na czynszową. Na podstawie: poznan.pl

Fot: Pierwszy kontrakt między miastem a osadnikami wsi Luboń, zawarty 1 VIII 1719 r, źródło:  poznan.pl

1767 Moskale przebywający dotychczas od miesiąca poza miastem, w przyzwoitym rynsztunku weszli do Poznania, zachowując zwykłą w takim wypadku żołnierską pompę oraz ciągnąc ze sobą armaty.

Skręciwszy przy ratuszu, stanęli przed położoną w rynku kamienicą Jaśnie Wielmożnego [Antoniego Małachowskiego] marszałka trybunału królestwa i pokazali ćwiczenia żołnierskie, czyli monstrę.

Następnie zakwaterowali się po domach żydowskich, mianowicie jeden żołnierz przypadał na jedną izbę. Żydzi byli zobowiązani dostarczyć im wyżywienie. Wyżsi stopniem znaleźli gościnę u mieszczan chrześcijan.

Zajęli też bramy miejskie, których pilnowali w połowie żołnierze garnizonu miasta i Rosjanie.

Na podstawie: Kroniczka rezydencji Karmelitów Trzewiczkowych w Poznaniu przy kościele Najświętszej Krwi Pana Jezusa na ul. Żydowskiej. Opracowane przez Jacka Wiesiołowskiego, Wydawnictwo Miejskie, 2005

1789 Urodził się pułkownik August Brzeżański, dowódca pułku jazdy poznańskiej w wojnie polsko – rosyjskiej 1831 roku.

1858 W Pleszewie urodził się dr Tomasz Drobnik, lekarz i poznański działacz polityczny.

W 1890 osiadł w Poznaniu. Zyskał sławę jako chirurg, kierował oddziałem chirurgicznym Szpitala Dziecięcego św. Józefa, w 1899 został powołany na stanowisko naczelnego chirurga w Szpitalu Miejskim. Działał w wielu instytucjach i organizacjach społecznych, m.in. Poznańskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk (w Wydziale Lekarskim), Towarzystwie Kolonii Wakacyjnych dla Dzieci “Stella”, Towarzystwie Młodych Przemysłowców (był prezesem), Towarzystwie Gimnastycznym “Sokół”.

W latach 1894-1896 był członkiem komitetu redakcyjnego tygodnika “Przegląd Poznański”. Niezależnie od praktyki lekarskiej prowadził badania naukowe, szczególnie w dziedzinie chirurgii klinicznej. Wyniki prac ogłaszał na łamach czasopism specjalistycznych.

Zmarł w Poznaniu w 1901 r. i został pochowany na cmentarzu Świętomarcińskim; w 1962 grób Drobnika przeniesiono na cmentarz zasłużonych na poznańskim Wzgórzu św. Wojciecha.

1928 Zmarł Franciszek Ryll, poznański aktor i reżyser teatralny.

Był aktorem, reżyserem i uczestnikiem powstania wielkopolskiego. Urodził się 1878 roku w Poznaniu. Jego ojciec Wilhelm był tokarzem. Po ukończeniu szkoły ludowej rozpoczął pracę w zawodzie malarza. W wieku 18 lat zatrudnił się jako goniec w Teatrze Polskim w Poznaniu. Był to początek jego kariery aktorskiej. Wkrótce dołączył do zespołu aktorskiego jako statysta a z czasem zaczął grać małe epizody. W latach 1900-1906 należał do zespołu Czesława Janowskiego. Był to zespół objazdowy dający przedstawienia w wielu miastach Królestwa. Następne 6 lat spędził w Wilnie w Teatrze Polskim kierowanym przez małżeństwo Szczurkiewiczów.

W 1912 roku osiadł na stałe w Poznaniu. Do końca życia występował na deskach Teatru Polskiego. Był świetnym odtwórcą ról charakterystycznych, posiadał też wspaniały talent komiczny. Przez wiele lat był również reżyserem poznańskich spektakli.

W czasie powstania wielkopolskiego zbierał na widowni datki dla żołnierzy. W 1925 roku mianowano Franciszka Rylla honorowym członkiem Związku Artystów Scen Polskich

Teatr Polski w roku 1910, foto: fotopolska.eu

1941 Zastąpienie w Poznaniu linii autobusowej śródmieście – osiedle Warszawskie połączeniem trolejbusowym.

1994 Poznaniak Rafał Szukała na zawodach w Rzymie został pływackim mistrzem świata na dystansie 100 m stylem motylkowym.

2007 Rozpoczęła się skomplikowana operacja transportu stalowej konstrukcji mostu Rocha na odległość jednego kilometra, do nowej lokalizacji – przeprawy przez Cybinę. Zadanie było trudne ze względu na skalę (360 tonowe przęsło miało do pokonania nie tylko długa trasę, ale i stojący na niej inny most) i zmienność warunków trasy przejazdu. Przęsło stało się podstawą Mostu Jordana otwartego 7 grudnia 2007 r.

2016 Swoją działalność zakończył Klub Eskulap. Uniwersytet Medyczny postanowił nie wznawiać działalności tej zasłużonego dla kultury uczelnianej instytucji.

Akademickie Centrum Kultury Eskulap działało od 1976 roku i był miejscem na mapie miasta powszechnie kojarzonym z dobrymi koncertami.

ZDARZYŁO SIĘ 6 WRZEŚNIA

775 p.n.e. Chińscy astronomowie odnotowali zaćmienie słońca. Jest to najdawniejsze zarejestrowane zaćmienie.

394 Wschodni cesarz Teodeozjusz I Wielki pokonując w bitwie pod Frigidus uzurpatora Eugeniusza po raz ostatni zjednoczył Cesarstwo Rzymskie pod panowaniem jednego władcy

972 Zmarł Jan XIII Crescentii, papież 965-72. Jego pontyfikat przypadał w okresie od 1 października 965 do 6 września 972. W 968 poświęcił dzwon dla bazyliki laterańskiej i po raz pierwszy nadał mu imię. Od tego czasu w Kościele nadaje się dzwonom imiona lub nazwy symboliczne. Za jego pontyfikatu Polska w przyjęła chrzest za sprawą władcy Mieszka I, a w 968 ustanowiono pierwsze biskupstwo misyjne w Poznaniu z biskupem Jordanem.

1522 Zakończenie pierwszej podróży morskiej dookoła świata, zwanej “Podróżą Magellana”. Rozpoczęła się 20 września 1519 roku.

1757 Urodził się Marie Jospeh Motier markiz de La Fayette, francuski generał i polityk. Uczestnik północnoamerykańskiej wojny wyzwoleńczej, inicjator “Deklaracji praw człowieka i Obywatela”, sympatyk Polski i Polaków.

1764 Stanisław August Poniatowski, stolnik litewski został wybrany na króla Polski. Dążył do wzmocnienia władzy królewskiej, był współtwórcą Konstytucji 3 Maja. Abdykował po III rozbiorze Polski. Był ostatnim królem Polski.

1766 Urodził się John Dalton, angielski chemik i fizyk. Odkrył prawo ciśnień cząstkowych, stworzył podstawy nowoczesnej atomistyki, opisał schorzenie oczu – ślepotę barw, nazwaną od jego imienia – daltonizmem. Zmarł 27 lipca 1844 roku.
Dalton uważany był przez społeczność naukową za amatora. Sam też nie wierzył innym naukowcom, rzadko czytał książki. Prowadził spokojny tryb życia. Obiady codziennie jadał z tym samym przyjacielem. Całe dnie natomiast spędzał w laboratorium. Wyjątkiem były tylko czwartkowe popołudnia, które spędzał w kręgielni. Gra ta powodowała, że spokojny i opanowany naukowiec bardzo się zmieniał (biegał, skakał). Mimo braku zdolności towarzyskich miał wielu oddanych przyjaciół. Nigdy się nie ożenił tłumacząc to brakiem czasu. Dalton kochał naturę, co roku wybierał się do Cumberland do krainy jezior.
Na pogrzeb Johna Daltona przyszło ponad 40 tysięcy ludzi oddając hołd wielkiemu człowiekowi.

1812 Rozpoczęła się bitwa pod Borodino. Obie strony – armia Napoleona I i wojska rosyjskie dowodzone przez Michaiła Kutuzowa, przypisywały sobie zwycięstwo. Częściowy sukces taktyczny osiągnęli Francuzi, zmuszając Rosjan do odwrotu. 14 września Napoleon wkroczył do Moskwy.

1831 Wojska rosyjskie rozpoczęły szturm na Warszawę. Na szańcach Woli zginął generał Józef Sowiński, wychowanek Szkoły Rycerskiej, uczestnik Powstania Kościuszkowskiego i kampanii 1812 roku. Bitwa o Warszawę zakończyła się 8 września klęską Powstania Listopadowego. (zm. 8.07.1964)

1856 Urodził się Sigmund Freud, psychoanalityk austriacki.

1889 Abdykował król Burundii King Kabaka Mwanga Buganda.

1901 Leon Czołgosz, Amerykanin polskiego pochodzenia dokonał zamachu na prezydenta USA, Williama McKinleya. Uważał go za wroga „ludzi pracy” w Ameryce. McKinley zmarł 8 dni po zamachu. Anarchista wyciągnął spod marynarki rewolwer Iven – johnson kaliber 32 i dwukrotnie strzelił do prezydenta. Jedna kula uderzyła w guzik i odbiła się, ale druga trafiła McKinleya w brzuch.

1908 Urodził się Korczak Ziółkowski – amerykański rzeźbiarz pochodzenia polskiego. Twórca słynnej, wykuwanej w skale rzeźby wodza Indian “Szalonego Konia”.

1911 Urodziła się Maria Krueger, pisarka książek dla dzieci i młodzieży. Autorka książek “Godzina pąsowej róży”, “Karolcia”.

1915 W Pszczynie na Śląsku Niemcy zawarły z Bułgarią porozumienie o jej przystąpieniu do wojny po stronie państw centralnych.

1928 Urodził się Aleksander Tarnawski – dziennikarz. Twórca popularnych audycji: “Sygnały Dnia” i “Lato z Radiem”. W pamięci radiowców pozostał jako ten, który stworzył “radio na żywo”.

1929 Francuski polityk Aristide Briand wysunął na posiedzeniu Ligi Narodów pomysł stworzenia Unii Narodów Europejskich na wzór Stanów Zjednoczonych. Konstrukcja ustrojowa Unii miała zapobiegać wojnie między państwami-członkami.

1937 Urodził się Jerzy Bińczycki – aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, dyrektor Starego Teatru w Krakowie. Wielką popularność przyniosła mu rola Bogumiła Niechcica z filmu Jerzego Antczaka “Noce i dnie”, a także znakomita rola profesora Wilczura z filmu Jerzego Hoffmana. (zm. 2.10.1998).

1944 Urodził się Jacek Zieliński, wokalista i skrzypek grupy Skaldowie.

1944 Urodził się Roger Waters, wokalista, kompozytor, autor tekstów i producent nagrań. W latach 1965-1983 był członkiem grupy Pink Floyd. Jako solista zadebiutował w 1984 roku albumem “The Pros And Cons Of Hitch Wiking”.

W Poznaniu 25 sierpnia 2006 na terenie Targów w miała miejsce polska premier opery Watersa – Ca Ira. Było to jedno z  wydarzeń obchodów pięćdziesięciolecia Poznańskiego Czerwca ’56. W przedstawieniu udział wzięło ponad 200 aktorów z Teatru Wielkiego (Opery) w Poznaniu oraz Teatru Buffo. Na scenie pojawiły się różnego rodzaju rekwizyty(między innymi:wielki krzyż,w czasie przedstawienia tancerze biegali z pochodniami w ręku.Scena “szła” w górę krętą drogą.Aktorzy ubrani byli w staranie przygotowywane stroje(najlepszym przykładem jest ubiór papieża). W przedsięwzięciu zaangażowanych było około 500 artystów, a cały show kosztował 5,5 mln zł

1946 Przemówienie sekretarza stanu USA Jamesa Byrnesa w Stuttgarcie kwestionujące polską granicę na Odrze i Nysie.

1948 We Fromborku otwarto Muzeum Mikołaja Kopernika.

1957 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “Diana” – Paul Anka.

1961 Urodził się Pal Waaktaar, współzałożyciel i gitarzysta grupy A-HA. Sukces zespół odniósł dzięki piosence “Take On Me” z 1985 roku, która dotarła na top zestawień po obu stronach Atlantyku. Inne znane nagrania formacji to: “Hunting High And Low”, “The Living Daylights”, “Stay On These Roads”. W 2000 roku A-HA udanie powróciło z albumem “Minor Earth Major Sky”.

1966 Premiera serialu “Star Trek” w Telewizji NBC.

1980 Stanisław Kania został powołany na stanowisko I Sekretarza Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej na miejsce Edwarda Gierka. Decyzję podjęto na VI Plenum KC PZPR.

1982 Początek okupacji ambasady polskiej w Szwajcarii przez Patriotyczną Armię Polską.

1982 Ukazała się płyta “Tug of War” Paula McCartney’a.

1983 ZSRR przyznał się do zestrzelenia koreańskiego samolotu z 269 osobami na pokładzie.

1991 Leningradowi przywrócono nazwę sprzed 1914 roku – Sankt Petersburg.

1998 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: “Bootie Call” – All Saints.

2007 Zmarł Luciano Pavarotti, najsłynniejszy tenor świata, “legenda opery XX wieku”. Specjalizował się w bel canto, szczególnie w operach Belliniego, Donizettiego, Rossiniego i wczesnego Verdiego. Miał niezwykle mocny głos o rozległej skali, sięgającej do C2. Przeniósł elitarny świat opery do parków i na stadiony – do Hyde Parku, Madison Square Garden, Central Parku i pod wieżę Eiffla.