KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 7 KWIETNIA

7 KWIETNIA Słońce w znaku Barana

Dzień Pamięci o Holocauście – czczony międzynarodowym marszem z obozu koncentracyjnego Brzezinka do obozu Oświęcim
Światowy Dzień Zdrowia – obchodzony od 1950 r. w rocznicę wejścia w życie międzyrządowej konwencji, zawierającej statut Światowej Organizacji Zdrowia – WHO
Dzień Pracowników Zdrowia
Dzień przeciwdziałania chorobom psychicznym
DZIEŃ BEZ PAPIEROSA
Armenia – Dzień Macierzyństwa i Piękności
Mozambik – Dzień Kobiet

Urodzeni 7 kwietnia są na ogół ludźmi szczęśliwymi, cechuje ich twórczy umysł i życiowy optymizm. Wierzą w ludzkość i w siebie. Nie brak im energii, jednak wewnątrz są niezwykle spokojni i zrównoważeni. Lubią żyć w beztrosce, nie mają samodzielności ani niezbędnych kwalifikacji, umożliwiających im niezależną egzystencję. Z reguły korzystają ze stałej pomocy rodziny.

Cytaty na dziś:

– Bywają klęski, z których wychodzi się silniejszym, jeśli pod ich ciężarem nie spada się w przepaść. Jan Fedorowicz.
– Iść całe życie konsekwentnie do celu można wtedy, gdy on się stale odsuwa. Stanisław Jerzy Lec
– Jak tłuste zapusty, to dom może być pusty. Przysłowie
– Liczby: 7 kręgów szyjnych ma żyrafa. Łabędź ma ich dwadzieścia trzy.

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1456 Na podpoznańskim Chwaliszewie wybuchł pożar, który strawił całą osadę.

Chwaliszewo powstało jako osada na grobli kapitulnej, będącą jedyną drogą łączącą Ostrów Tumski z lewobrzeżnym Poznaniem w XV wieku.

W 1444 roku przedstawiciele osady i kapituły poznańskiej niemal w przeddzień bitwy pod Warną otrzymali od króla Władysława przywilej lokacyjny.

Powstało miasteczko liczące około 100 mieszkańców i będące własnością kapituły poznańskiej, lokowane na prawie magdeburskim. Miasto miało swoje władze radę, burmistrza i ich siedzibę ratusz, wybudowany przy głównej ulicy.

Przed mostem w kierunku katedry znajdowały się dwa kościoły: św. Barbary i św. Wawrzyńca. W mieście znajdował się również szpital. Chwaliszewo posiadało własne cechy, dwa terminy targów w dniu św. Michała i św. Piotra. Chwaliszewscy rzemieślnicy byli konkurencją dla poznańskich. Ponadto dochodziło do sporów o wykorzystanie Warty.

Jako odrębne miasto przetrwało do 1800 roku, kiedy to decyzją władz pruskich włączone zostało do miasta Poznania.

W 1807 na terenie Chwaliszewa urodził się Karol Libelt, zaś w 1846, na nieistniejącym już Moście Chwaliszewskim doszło tu do jednej z nielicznych potyczek podczas powstania 1846 roku. Zniszczona w dużym stopniu podczas walk w 1945. Odbudowane kamienice nawiązują do zabytkowej zabudowy.

Brama Wielka – Most Chwaliszewski- 1618 r, fragment Planu Poznania Brauna i Hogenberga.

1833 Zmarł Antoni Henryk Radziwiłł, książę, ordynat nieświeski, mianowany namiestnikiem Wielkiego Księstwa Poznańskiego w 1815 roku. Był też kompozytorem, pierwszym twórcą muzyki do “Fausta” Goethego.

W 1815 został mianowany pierwszym i jedynym księciem-namiestnikiem autonomicznego Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Choć była to funkcja niemal wyłącznie reprezentacyjna, w początkowym okresie miał pewien wpływ na politykę, lecz później coraz bardziej ograniczał go rząd w Berlinie.

Zdaniem polskich historyków, jego chwiejny charakter i lękliwe usposobienie sprawiły, że nie był w stanie zapobiegać polityce germanizacji.

Jako muzyk i kompozytor (nie posiadał jednak żadnego wykształcenia) dbał jednak o rozwój i ochronę kultury Wielkiego Księstwa. Interweniował w sprawie pozwolenia na wystawienie polskich sztuk w teatrze miejskim w Poznaniu w latach 1817, 1823, 1824 oraz 1829 co pogorszyło jego stosunki z władzami pruskimi.

Doprowadził również do koncertu Niccolo Paganiniego w Poznaniu 19 maja 1829. Jego żona była bardzo przychylna Polakom; w 1830 założyła pierwszą żeńską szkołę – Szkołę Luizy (od imienia swej matki – księżniczki wirtemberskiej), która przetrwała do 1919. Obecnie tradycje kontynuuje VII LO im. Dąbrówki w Poznaniu.

W chwili wybuchu powstania listopadowego w 1831 został zawieszony w funkcji księcia-namiestnika, a autonomię stopniowo zniesiono przekształcając Wielkie Księstwo w Prowincję Poznańską. Wkrótce po tych wydarzeniach książę zmarł. Wraz z żoną spoczywa w archikatedrze w Poznaniu.

1873 W Poznaniu zmarł Napoleon Ludwik Felicjan Kamieński księgarz i wydawca.

Najbardziej znanymi publikacjami z firmy Kamieńskiego, obok “Dziennika Domowego”, były inne pisma – wydawany w latach 1843-1846 rocznik “Rok pod względem oświaty, przemysłu i wypadków czasowych” oraz “Dziennik Polski”. Kamieński redagował także “Gazetę Wielkiego Księstwa Poznańskiego” (1846-1865).

Przy księgarni Kamieńskiego działała również wypożyczalnia książek. Firma stanowiła ważny ośrodek polskiego życia kulturalnego w Poznaniu, podlegała częstym szykanom pruskim; w 1848 żołnierze pruscy zniszczyli drukarnię.

1898 W Kostrzynie koło Poznania urodził się Stanisław Powalisz malarz i witrażysta.

Około 1920 r. rozpoczął studia w Szkole Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego w Poznaniu. Po ukończeniu studiów podjął pracę w pracowni architekta Adama Ballenstedta, dla którego projektował w latach 1927-1932 wnętrza i witraże. Od roku 1932 rozpoczął współpracę z Dezyderym Mocznayem – witrażystą ze Zbąszynia. W tym czasie zaprojektował m.in. tryptyk Chrystus na Krzyżu, za który otrzymał w 1933 r. złoty medal na Wystawie Higieny i Zdrowia Publicznego w Poznaniu.

Rok 1936 był dla Stanisława Powalisza przełomowy, ponieważ założył własną pracownię witraży w Poznaniu przy ul. Bydgoskiej 5.

W pierwszych latach powojennych Stanisław Powalisz wykonał liczne przeszklenia witrażowe dla ocalałych z pożogi wojennej kościołów. Pierwsze powojenne dzieła figuralne pochodzą z roku 1946 i zostały wykonane dla klasztoru oo. Franciszkanów we Wronkach. W latach 1950-1960 wykonał zespoły witraży dla wielu kościołów min. Bożego Ciała i MB Bolesnej w Poznaniu.

Szacuje się, że zaprojektował i wykonał witraże dla ok. 100 budowli sakralnych i świeckich. Cześć z tych prac została uwieczniona na zdjęciach wykonanych – przed zamontowaniem – w warunkach studyjnych, co stanowi o unikalności tego zbioru. Zmarł 19 sierpnia 1968 roku.

Źródło: www.powalisz.poznan.pl, zdjęcia witraży dostępne są na www.cyryl.poznan.pl

1929 W Poznaniu było urzędników stałych 280, funkcjonarjuszów kontraktowych 372, sił pomocniczych 389, razem pracowników 1 041. [Źródło: Kronika Miasta Poznania 8/89]

1962 Zmarła Maria Julia ze Sławskich Wicherkiewiczowa poznańska dziennikarka i pisarka.

Niespokojny temperament odziedziczyła podobno po włoskiej prababce – Vincenzy Syopani, żonie generała Wincentego Axamitowskiego legionisty, napoleońskiego komendanta. Jako kilkuletnie dziecko przeniosła się z rodzicami i rodzeństwem do Poznania, w którym jej ojciec otrzymał stanowisko sędziego sądu ziemskiego.

W 1895 roku w Gdańsku urodziła się pierwsza córka Marii – Janina: „jako opiekunkę do niej sprowadzono z Poznania zaufaną Bamberkę.

W 1897 roku małżeństwo Wicherkiewiczów przeniosło się do Poznania. Zamieszkali w kamienicy przy ul. Św. Marcin.

W domu Wicherkiewiczów bywali literaci: Kornel Makuszyński, Magdalena Samozwaniec, Kazimiera Iłłakowiczówna, Remigiusz Kwiatkowski, Stefan Balicki. Debiutowała w 1904 roku na łamach „Pracy”, „Wielkopolanina” i w poznańskich dziennikach opowiadaniami i krótkimi utworami poetyckimi.

Okupację niemiecką Wicherkiewiczowa spędziła w Warszawie u swojej siostry Zofii. Do Poznania wróciła w czasie walk o Cytadelę. W czasach stalinowskich pisała głównie do szuflady, jednak po odwilży znowu zaczęła publikować. Ostatnią książkę – powieść historyczną Jan Quadro z Lugano wydała w wieku 85 lat.

Zmarła 7 kwietnia 1962 roku, a w 1983 roku jej trumnę przeniesiono na Cmentarz Zasłużonych. Jej portret można zobaczyć w poznańskim Muzeum im. Henryka Sienkiewicza.

Gustowne wnętrze na fotografii, należało do rodziny Marii Wicherkiewiczowej ze Sławskich. Mieściło się na pierwszym piętrze kamienicy na skrzyżowaniu ul. Św. Marcin i Al. Marcinkowskiego – z widokiem na kościół i gabinet okulistyczny Wicherkiewicza. Z tego punktu miasta Maria ze Sławskich miała blisko do Archiwum Miejskiego, gdzie spędzała długie godziny badając przeszłość Poznania, na Stary Rynek, który ceniła za renesansową architekturę oraz do Pałacu Górków, o której to rodzinie napisała powieść Łódź w purpurze. Kamienica na ul. Św. Marcin pod nr 11 (dawny 6), wzniesiona została w latach 1859-1860 dla dra Teofila Mateckiego i słynnego wielkopolskiego architekta Stanisława Hebanowskiego.
Źródło: kolektywbibianny.wordpress.com

Tu krótkie przypomnienie historii tego budynku.

Kamienica przy Św. Marcinie wzniesiony został w latach 1859–1860 przez Teofila Mateckiego i Stanisława Hebanowskiego na posesji, która sięga aż do ulicy Wysokiej. Budynek stanowił zabezpieczenie finansowe dla pierwszego poznańskiego pomnika Adama Mickiewicza odsłoniętego tu 7 maja 1859. Był też architektonicznym tłem dla tego monumentu. W 1892 budynek nabyła rodzina Wicherkiewiczów, a Bolesław Wicherkiewicz otwarł w nim klinikę okulistyczną, w której m.in. leczył jaskrę.

Doktor Wicherkiewicz w 1877 powrócił ze studiów do Poznania i 1 lipca tegoż roku założył na Chwaliszewie Zakład Leczniczy dla Ubogich Chorych na Oczy. Początkowo była to tylko przychodnia – po zabiegu chorych odsyłano do domu. Potem znalazły się też miejsca na łóżka. W 1892 zakupił kamienicę przy ul. Święty Marcin 11 i (od strony ul. Wysokiej) urządził większy i nowoczesny zakład okulistyczny.

W 1895 było tam już 80 łóżek. Wicherkiewicz dysponował także przychodnią prywatną z 10 łóżkami. Do szpitala przy ulicy Wysokiej zjeżdżali chorzy nie tylko z Wielkopolski, ale także ze Śląska, Prus Wschodnich, całych Niemiec, innych państw europejskich i z Ameryki Północnej. Był to wtedy największy szpital okulistyczny na ziemiach polskich oraz pierwsza placówka medyczna w Poznaniu o międzynarodowej renomie. Tak Kamienicę przy Św. Marcinie i kolejne budynki od strony Wysokiej opisuje Magdalena Mrugalska – Banaszak w artykule Kamienica Poznańskich Lekarzy, w nr 1/ 2001 roku Kroniki Miasta Poznania.

1973 Trenerem Lecha Poznań został Janusz Pękowski (do 30 czerwca 1975)

1989 W Poznaniu urodziła się Sylwia Grzeszczak, polska piosenkarka popowa znana z występów z Liberem.

1985 W Dąbrowie Górniczej urodził się Tomasz Kowalski, alpinista, himalaista, zdobywca 6 z 9 szczytów Korony Ziemi.

Jest laureatem Nagrody im. Andrzeja Zawady. Otrzymał również wyróżnienie w kategorii Alpinizm na Kolosach 2012 za to, że przybliżył się do rekordu czasowego w zdobywaniu Śnieżnej Pantery. Zginął 5 marca 2013 roku podczas pierwszego zimowego wejścia na Broad Peak (8047 m n.p.m.)

Urodził się w Dąbrowie Górniczej, ale życiowo związał się Poznaniem, przyjechał tu na studia, tu poznał dziewczynę i tu otworzył swój hostel “Poco Loco”.

Rodzina i przyjaciele nakręcili pogodny film o Kowalskim “Od dzieciństwa aż po szczyty”. – Dzięki niemu możecie zobaczyć, jak niesamowitym człowiekiem był Tomek. Wesoły, szalony, gotowy do podejmowania niezwykłych wyzwań. Chciałabym, żebyście takim go zapamiętali – mówiła przed jednym z pokazów jego dziewczyna Agnieszka Korpal.

2018 Nad jeziorem Malta w Poznaniu odsłonięto tablicę poświęconą pamięci wybitnego sportowca, trenera i żołnierza Alfonsa Wiktora Maćkowiaka, znanego też jako Alan Mack.

W uroczystej ceremonii odsłonięcia tablicy wzięli udział m.in.: członkowie rodziny (brat i siostra Alana), podopieczni z czasów trenerskich czy Szymon Ziółkowski – Prezes Poznańskiego Stowarzyszenia Olimpijczyków.

Alfons Wiktor Maćkowiak urodził się 29 marca 1916 roku, a jego życiorys to gotowy materiał na film. Alan Mack był wszechstronnym sportowcem. Początkowo trenował gimnastykę w poznańskim Towarzystwie “Sokół”. W czasch gimnazjalnym był bardzo dobrym hokeistą na trawie, a następnie trenował boks pod okiem Feliska Stamma. Swoje sportowe zdolności wykorzystał wiele razy, a szczególnie przydały mu się podczas II Wojny Światowej.

W czasach powojennych Alan Mack został wybitnym trenerem lekkoatletyki na uczelni Oxford, gdzie osiągał bardzo dobre wyniki szczególnie w rywalizacji z Uniwersytetem Cambridge.

Tablica jego pamięci została odsłonięta nad poznańską Maltą. Jest to miejsce symboliczne, ponieważ w 2003 r. właśnie tutaj podczas XI Światowych Igrzysk Polonijnych Alfons Maćkowiak składał przysięgę w imieniu sportowców.

Na odsłoniętej od strony trybun i źródełka tablicy nad Maltą znajduje się inskrypcja: „PAMIĘCI GENERAŁA ALFONSA MAĆKOWIAKA – ALANA MACKA (1916-2017) POZNANIAKA, WETERANA KAMPANII WRZEŚNIOWEJ I FRANCUSKIEJ, INSTRUKTORA CICHOCIEMNYCH PS. ALMA, SPADOCHRONIARZA SPOD ARNHEM, TRENERA SPORTOWCÓW UNIWERSYTETU OXFORDZKIEGO, ORGANIZATORA ŻYCIA POLONIJNEGO W ANGLII”.

[Źródło: Urząd Miasta Poznania]

ZDARZYŁO SIĘ 7 KWIETNIA

1614 Zmarł El Greco, malarz hiszpański greckiego pochodzenia.

1772 Urodził się Charles Fourier, francuski filozof społeczny, socjalista. Uważany za twórcę terminu feminizm, którego użył po raz pierwszy w 1837 roku, a już na początku 1808 twierdził, iż rozszerzenie praw kobiet jest jedną z głównych zasad postępu społecznego.

1795 Francuskie Zgromadzenie Narodowe ustanowiło wzorzec 1 metra. 1 m to dziesięciomilionowa część ćwierci południka Ziemi przechodzącego przez paryskie obserwatorium.

Wzorzec 1 metra z XVIII wieku, fot. CC/wikipedia

1827 Angielski chemik John Walker wynalazł drewniane zapałki.

Wynalazł je przypadkowo John Walker, w trakcie próby stworzenia łatwopalnego materiału do nabojów na dzikie ptactwo. Pierwszą zapałką stał się patyczek, którym Walker mieszał potas z antymonem. Patyczek zapalił się w momencie, gdy ten potarł nim o kamienną podłogę, żeby usuną resztki substancji. Pierwszym nabywcą zapałek był radca prawny ze Stockton, transakcji dokonano właśnie 7 kwietnia 1827 roku. Cena wynosiła 1 szyling za sto zapałek plus 2 szylingi za blaszaną rurkę, w której je sprzedawano.

1860 Urodził się W K Kellogg, wynalazca płatków śniadaniowych.

1884 Urodził się Bronisław Malinowski, polski antropolog i etnolog. Twórca funkcjonalizmu w badaniach nad kulturą, autor „Życia seksualnego dzikich”. Badania terenowe nad kulturą prowadzone na Nowej Gwinei i Wyspach Triobriandzkich przyniosły mu światowy rozgłos.

1920 W Benaresie, w Indiach, urodził się Ravi Shankar, wirtuoz gry na sitarze. Jego najsłynniejsza płyta to “Improvisations” (1962). Nagrywał także z innymi artystami – między innymi ze znakomitym gitarzystą jazzowym Johnem McLaughlinem. Uczniem Shankara był między innymi George Harrison.

1922 Nad Poix w południu. Francji miała miejsce pierwsza zarejestrowana kolizja samolotów pasażerskich.

1924 Zakłady Fablok przekazały PKP pierwszy wyprodukowany w Polsce parowóz towarowy serii Tr21 z tendrem 3-osiowym.

1927 Z Waszyngtonu do Nowego Jorku przesłano sygnał telewizyjny za pomocą linii telefonicznej. Była to pierwsza publiczna transmisja telewizyjna.

1930 W Berlinie urodził się Andrew Sachs, brytyjski aktor niemieckiego pochodzenia, znany przede wszystkim z roli Manuela w serialu Hotel Zacisze.

http://www.youtube.com/watch?v=H-oH-TELcLE

1933 Urodził się Wayne Rogers, aktor amerykański. Najlepiej znany z roli kapitana Trapper Johna McIntyre z serialu M*A*S*H.

1939 Urodził się Francis Ford Coppola, amerykański reżyser, scenarzysta i producent.

1943 Odkryto LSD, czyli dokładnie LSD 25, dwuetyloamid kwasu d-lizergowego. Ofiarą tego bojowego z założenia środka psychotoksycznego był jego wynalazca Szwajcar Albert Hofman, który po zażyciu na próbę pierwszej porcji spadł z roweru jadąc do domu.

1948 Działalność rozpoczęła Światowa Organizacja Zdrowia, agenda ONZ.

1954 W Hong Kongu urodził się Jackie Chan (wł. Chan Kwong Sang), mistrz sztuk walki, aktor, kaskader, reżyser, producent. “Godziny szczytu”.

1962 Mick Jagger i Keith Richards poznali w Londynie Briana Jonesa.

1963 Proklamowano Socjalistyczną Republikę Jugosławii. Josip Broz Tito został dożywotnim prezydentem.

1973 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów „Get Down” – Gilbert O’Sullivan.

1974 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów „Bennie and the Jets” – Elton John.

1978 Ukazał się drugi singiel The Police „Roxanne” – pierwszy z nowym gitarzystą Andy Summersem (ex Soft Machine)

1978 W Kopenhadze rozpoczęła się pierwsza sesja Rady Europy z udziałem szefów państw i rządów.

1982 Urodziła się Agata Mróz, polska siatkarka, reprezentantka Polski (zm. 2008).

1985 W Pekinie wystąpił duet Wham!. Był to pierwszy występ zachodniego artysty w komunistycznych Chinach.

http://www.youtube.com/watch?v=GdfXzUFo3_s

1990 Nothing Compares 2 U Sinead O’Connor nr 1 w 424 notowaniu Listy Przebojów Programu 3.

1995 W Warszawie uruchomiono pierwszą linię metra.

1997 Liam Gallagher, wokalista OASIS poślubił Patsy Kensit, aktorkę i piosenkarkę.

1998 George Michael został aresztowany w parku w Beverly Hills. Powodem zatrzymania było obsceniczne zachowanie. W późniejszym wywiadzie wokalista przyznał się, że jest homoseksualistą.

2001 Nr 1 amerykańskiej listy Billboard Hot 100 „Butterfly” – Crazytown; US Top Album „Hot Shot” – Shaggy.

2002 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: „Unchained Melody” – Gareth Gates; UK Top Album: „A New Day Has Come” – Celine Dion.

Imieniny obchodzą: Donata, Saturnina, Rufin, Jan

Donata, to żeńska forma imienia Donat, pochodzącego od łacińskiego słowa donatus co oznacza dany, darowany. Kobieta, która nosi imię Donata ma stały charakter, jest odpowiedzialna, bardzo sobie ceni gdy jej rady służą innym. Jest uwrażliwiona na kolory i rytm. Ma poczucie piękna. Często swoje uzdolnienia artystyczne, zwłaszcza aktorskie realizuje z dużym powodzeniem.

Saturnin to staroitalski bóg rolnictwa, utożsamiany przez rzymian z Kronosem, imię łacińskie.

Rufin to imię pochodzenia łacińskiego, wywodzące się od słowa rufus, czyli rudowłosy. Rufin jest mężczyzną bardzo pogodnym i wesołym, a jednocześnie rozsądnym i zrównoważonym. Potrafi w inteligentny sposób pocieszyć lub rozbawić zmartwionych i zasmuconych. Lubi dyskusje w ciekawym gronie, kameralne przyjęcia, dobrą kuchnię i dalekie podróże. Jego ulubionym kolorem jest zielony a zwierzę to zebra.

Jan, imię biblijne wywodzące się z hebrajskiego, oznacza „Bóg łaskaw”. Odpowiedniki obcojęzyczne: łac. Ioannes, ang. John, niem. Johann, hiszp. Juan, wł. Giovanni.