KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 8 MAJA

8 MAJA Słońce w znaku Byka

Międzynarodowy Dzień czerwonego Krzyża obchodzony w rocznicę urodzin Henri’ego Dunanta (1828-1910) szwajcarskiego filantropa, pacyfisty i współtwórcy Czerwonego Krzyża, laureata Pokojowej Nagrody Nobla w 1901 roku.

Dzień Zwycięstwa, obchodzony w rocznicę podpisania w Berlinie przez feldmarszałka Wilhelma Keitla bezwarunkowej kapitulacji III Rzeszy.

Dzień Bibliotekarza i Bibliotek

Urodzeni 8 maja są znakomitymi współtowarzyszami. Bardzo życzliwi, uczynni, mają duże poczucie humoru. Cieszą się sympatią otoczenia, ich głównym atutem są walory towarzyskie. Osoby te posiadają wszechstronne zainteresowania, ale brak im wytrwałości i pracowitości w poszerzaniu horyzontów.

Imieniny obchodzą: Stanisław, Wiktor, Miron, Dezyderia, Izabela

Cytaty na dziś:

– Połowa tego co piszemy jest szkodliwa; druga połowa jest niepotrzebna. Albert Camus
– Nie wolno się gniewać: gniew, jak bumerang, wraca do tego, co go cisnął. Maria Rodziewiczówna
– Alkohol pity w miarę nie szkodzi nawet w dużych ilościach. Przysłowie polskie

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1793 1500 deputowanych szlacheckich i 700 miejskich z całej Wielkopolski składało w Poznaniu hołd królowi pruskiemu, na ręce komisarzy królewskich, Móllendorfa i Danckelmanna.

Dla uświetnienia tej chwili odbyło się w farze uroczyste nabożeństwo, wieczorem zaś wydano świetny bal dla deputowanych w pałacu Gurowskich (dziś Działyńskich). W październiku tegoż roku gościł Poznań samego króla Fryderyka Wilhelma II.

Polscy urzędnicy byli stopniowo zastępowani niemieckimi. Dochodziło do częstych wystąpień przeciw nowym władzom, co spowodowało powiększenie pruskiego garnizonu Poznania. Prusacy dążyli do przekształcenia Poznania w jednolity organizm miejski. W 1797 roku dokonano sekularyzacji dóbr kościelnych na terenie aglomeracji poznańskiej. Był to wstęp do włączenia w skład Poznania przedmieść, w tym miasteczek, pozostających do tej pory pod władzą Kościoła. W 1797 roku włączono do Poznania osady podmiejskie: św. Marcin, św. Wojciech, Wymykowo i Wenetowo, oraz Muszą Górę (dzisiejszy plac Wolności). W 1800 roku włączono miasteczka i wsie z prawego brzegu Warty: Chwaliszewo, Zawady, Ostrówek, Ostrów Tumski z Zagórzem, Śródkę i Komandorię. Zlikwidowano samorządy Chwaliszewa, Śródki i Ostrówka, mimo, że sięgały one średniowiecza.

Źródło: Andrzej Wojtkowski, Poznań od roku 1793 do 1853 w KMP Nr 1/1999, fot: Plac Wolności, na rycinie z pierwszej połowy XIX wieku

1888 Urodził się Czesław Znamierowski – prawnik, filozof i socjolog.

Od 1914 uczył w szkołach średnich w Warszawie i publikował przekłady z psychologii i etyki. W 1924 przeniósł się do Poznania, gdzie złożył rozprawę habilitacyjną i został profesorem UAM.

Zajmował się działalnością translatorską, tłumacząc na polski ważne dzieła z zakresu prawa, filozofii, etyki i socjologii. W czasie II wojny światowej schronił się w Kozłówce i brał udział w tajnym nauczaniu. Po wojnie powrócił do Poznania do swej Katedry Teorii Państwa i Prawa. Prowadził wykłady także w Łodzi i we Wrocławiu.

W 1948 został wybrany członkiem korespondentem PAU. 6 grudnia 1965 Uniwersytet im. Adama Mickiewicza przyznał mu tytuł doktora honoris causa.

1891 W Ostrowie Wielkopolskim zmarł ksiądz Augustyn Szamarzewski, wielkopolski działacz społeczny i gospodarczy.

W 1845 rozpoczął naukę w Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu, a po zdaniu matury, w 1854, rozpoczął pracę na poczcie w Poznaniu. Rok później ożenił się z Michaliną Kalawską, jednak już wkrótce owdowiał. Małżeństwo było bezdzietne.

Po śmierci żony wstąpił do seminarium duchownego w Gnieźnie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1859, a następnie został wikarym w kościele parafialnym w Środzie Wielkopolskiej.

Poza pełnieniem obowiązków duszpasterskich Szamarzewski działał jako społecznik i organizator Stowarzyszenia Czeladzi Rzemieślniczej. W 1863, gdy wybuchło powstanie styczniowe, wygłaszał patriotyczne kazania, organizował werbunek ochotników i przemycał zaopatrzenie. Po pewnym czasie sam przedostał się do Kongresówki, gdzie został aresztowany i deportowany do Prus. Za udział w walkach został skazany na karę więzienia, którą odbywał w Poznaniu i Berlinie.

Odbywał liczne podróże integrując ruch spółdzielczy i szkoląc nowych członków. Swoje idee przedstawiał również w artykułach, które publikowano w „Dzienniku Poznańskim” i „Ruchu Społeczno-Ekonomicznym”.

fot: Pomnik ks. Augustyna Szamarzewskiego w Poznaniu przed kościołem Podwyższenia Krzyża Świętego (wikipedia)

1907 W Poznaniu założono niemiecki klub sportowy KS Normania, którego następca jest KS Posnania.

Swoje pierwsze mecze KS Normania grająca w biało-czerwono-niebieskich barwach, rozgrywała na ówczesnym placu Livoniusa (miejsce dzisiejszego dworca autobusowego).

W 1912 roku, podczas meczu rozgrywanego pomiędzy KS Normanią, a miejscową niemiecką FC Brytania doszło do incydentu. Prowadzący zawody sędzia Rhode wykluczył z gry piłkarza Normanii Mariana Srokę za to, że odzywał się po polsku. Na znak protestu cała drużyna demonstracyjnie opuściła boisko. W odpowiedzi Związek niemiecki nałożył na klub kary pieniężne, a także zdyskwalifikował kilku zawodników.

Wkrótce odbyło się zebranie, na którym rozwiązano formalnie niemiecką KS Normanię (należącą do Niemieckiego Wschodniego Związku Piłkarskiego – Südostdeutscher Fussball Verband), powołując w jej miejsce polską Normanię, która wkrótce, tj. 7 stycznia 1913 przybrała nową nazwę: Pierwszy Polski Klub Sportowy Posnania skupiający piłkarską, polską młodzież. Klub ten, wraz z poznańską Wartą, był konkurencją niemieckich drużyn futbolowych. Ostatecznie piłkarski klub Posnania jest traktowany jako kontynuator klubu istniejącego od roku 1907 i to właśnie ta data jest uważana za “narodziny” poznańskiego klubu.

1911 Urodził się Tadeusz Molenda, leśnik, nauczyciel akademicki i polityk. Twórca szkoły prognozowania gospodarki leśnej. Pierwszy rektor Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu (1951–1954). Wiceminister leśnictwa i przemysłu drzewnego (1961–1969).

Jako jeden z głównych organizatorów Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu został jej pierwszym rektorem (1951–1954). Rozbudowywał uczelnię, tworzył nowe wydziały i oddziały oraz utworzył ośrodek doświadczalnictwa leśnego w Siemianicach koło Kępna. Ponownie objął funkcję dziekana, tym razem Wydziału Leśnego WSR (1956–1960), będąc równocześnie kierownikiem Katedry Ekonomiki Leśnictwa (do 1963).

W czerwcu 1961 został powołany na wiceministra leśnictwa i przemysłu drzewnego, którym pozostał do 1969. Jednocześnie kierował Pracownią Badań Ekonomicznych PAN w Warszawie.  [wikipedia, Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski (red.): Wielkopolski Słownik Biograficzny. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 490-491]

1914 Założenie w Poznaniu Towarzystwa Sportowego „Unia”.

1921 Pod przewodnictwem Władysława Reymonta rozpoczął działalność w Poznaniu autonomiczny Poznański Oddział Związku Literatów Polskich.

1923 W Poznaniu przebywał marszałek Francji Ferdynand Foch. Przyjmując defiladę różnych organizacji, w tym i młodzieży szkolnej, której było bardzo dużo, w pewnym momencie zwrócił się z uwagą do prezydenta Ratajskiego: Macie tutaj wiele dzieci. Na to on odpowiedział: staram się, jak mogę. [Relacja Ziemowita Ratajskiego (syna), 9 XII 1983, w: Andrzej Zarzycki, Cyryl Ratajski, w: Kronika Miasta Poznania, nr 1/1989, s. 15]

1989 Happening poznańskiej młodzieży licealnej. Jego motywem przewodnim była parodia rocznicy zdobycia Berlina przez Armię Czerwoną. U schyłku komunistycznej władzy milicja nie chciała podejmować brutalnego rozpędzania pokojowej manifestacji

W tamtym czasie zdecydowano się na strategię “walki bez przemocy”. ZOMO nie mogło pałować młodzieży, która krzyczała “Armia Czerwona jest niezwyciężona!”, chociaż wszyscy wiedzieli, że jest to kpina. I tak podważano autorytet tamtego systemu, zgodnie z zasadą

“Jak się będą śmiali, to się nie będą bali”. I między innymi dzięki temu przemiany roku 1989 zaszły bezkrwawo – tak komentuje swój fotoreportaż autor zdjęć Krzysztof Leśniewicz.

1998 Z Poznania wystartował 51. Wyścig Pokoju. Niestety chaos komunikacyjny związany ze startem dał się mieszkańcom miasta bardzo we znaki. [Kalendarium Kroniki Miasta Poznania, 1998 nr 3, s 389]

1999 Zakończono nadawanie Wielkopolskiego Krzyża Powstańczego. Odznaczenie to ustanowiono 1 lutego 1957 roku. Łącznie Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym odznaczono ponad 22 tysiące osób.

2010 Odsłonięto –  Ławeczkę Heliodora Święcickiego – uliczny pomnik pierwszego rektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, zlokalizowany przed Collegium Minus, przy ul. Wieniawskiego, w obrębie Dzielnicy Cesarskiej.

Wzrok Święcickiego zwrócony jest w kierunku pomnika Adama Mickiewicza – patrona Uniwersytetu oraz Zamku Cesarskiego – pierwszej siedziby Wszechnicy Piastowskiej (Uniwersytetu Poznańskiego), po jej utworzeniu w 1919. Pierwszy rok akademicki zainaugurowano dokładnie 7 maja.

2023 Zmarł Leonard Szymański, inżynier, konstruktor i polityk, poseł na Sejm X kadencji. Mieszkał w kamienicy na narożniku przy Roosevelta i Dąbrowskiego.

Absolwent I Liceum Ogólnokształcącego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu i Politechniki Poznańskiej w 1963 roku. Pracę rozpoczął w Zakładach Przemysłu Metalowego „H. Cegielski”, następnie był zatrudniony w Fabryce Obrabiarek Specjalnych „Wiepofama” w Poznaniu jako starszy projektant.

W 1980 wstąpił do Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. 8 stycznia 1981 został przewodniczącym komisji zakładowej, od 15 lipca 1984 pełnił funkcję wiceprzewodniczącego zarządu regionu, był delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów w Gdańsku.

W 1989 uzyskał mandat posła na Sejm X kadencji z okręgu Poznań-Stare Miasto jako kandydat bezpartyjny z poparciem Komitetu Obywatelskiego. Pracował w czterech komisjach stałych i dwóch komisjach nadzwyczajnych, należał do Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego, a w jego ramach do Koła Chrześcijańskich Demokratów. W 2012 odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Wyróżniony tytułem Zasłużony dla Miasta Poznania. [wikipedia]

W Wywiadzie dla Gazety Wyborczej w 2019 roku mówił: Z wielkim ubolewaniem patrzę na ataki na Lecha Wałęsę. Dostaliśmy się do sejmu dzięki fotografii z nim. Nazywaliśmy się drużyną Lecha Wałęsy i jestem do dziś z tego dumny. Przecież ten wynik wyborów sprzed 30 lat nie był wcale taki pewny. […] Niestety, do dobra szybko się przyzwyczajamy. W sytuacji beznadziejnej się łączymy, ale gdy mamy szansę coś zrobić wspólnie w czasach pokoju, to się kłócimy. To jest klęska wielu środowisk, że nie potrafimy przełamać wzajemnych urazów – mówił ze smutkiem w głosie. Ubolewał też nad podziałami w polskiej polityce:

– Jedną z zasad człowieka wierzącego, a takich w rządzącym PiS jest chyba zdecydowana większość, brzmi tak: „Jeśli chcesz dar złożyć przed ołtarz, to wcześniej pogódź się z bratem”. Myślę, że PiS z nikim godzić się nie chce – martwił się Szymański [https://poznan.wyborcza.pl/poznan/7,36001,29739872,nie-zyje-leonard-szymanski-posel-opozycji-sejmu-kontraktowego.html], fot. Jan Kołodziejski / Cyryl, materiały prasowe Urzędu Marszałkowskiego w Poznaniu

ZDARZYŁO SIĘ 8 MAJA

1245 Prawdopodobnie po raz pierwszy wykonano hymn Gaude Mater Polonia skomponowany przez Wincentego z Kielczy.

Był on był także pierwszym znanym z imienia kompozytorem polskim. Jest przede wszystkim autorem tekstu i muzyki napisanego obok Vita minor oficjum rymowanego Historia gloriosissimi Stanislai (Historia najsławniejszego Stanisława), znanego także pod nazwą pierwszej antyfony – Dies adest celebris (Nadchodzi dzień uroczysty), skomponowanego na uroczystość translacji. W skład oficjum wchodzi hymn nieszporny Gaude Mater Polonia (Raduj się, Matko Polsko; na melodię chorału gregoriańskiego Oh salutaris Hostia – O zbawcza Hostio). Pod względem wartości estetycznej oficjum nie odbiega od podobnych, powstałych w tym samym czasie zachodnich kompozycji. Niektórzy przypisywali mu także autorstwo Bogurodzicy, choć najnowsze badania cofają datę powstania tej pieśni.

1429 Joanna d’ Arc, dowodząc francuskim oddziałem uwolniła od oblężenia Orlean. Spowodowało to zwrot w wojnie stuletniej na korzyść Francji. Odtąd Joannę d’ Arc nazywano dziewicą orleańską.

1541 Hernando de Soto, hiszpański konkwistador i podróżnik, wraz ze swoją wyprawą dotarli jako pierwsi Europejczycy do rzeki Mississippi.

1551 Zmarła Barbara Radziwiłłówna – królowa polska, żona Zygmunta Augusta.

1814 Urodził się Michał Bakunin, rosyjski rewolucjonista, jeden z twórców anarchizmu.

1828 Urodził się Henri Dunant – szwajcarski filantrop, pierwszy laureat pokojowej Nagrody Nobla w 1901 roku. Inicjator utworzenia Międzynarodowego Czerwonego Krzyża.

1886 Doktor John Pemberton z Atlanty sprzedał pierwsza porcję eliksiru zawierającego wyciąg z orzeszków koki.

1892 Urodził się Stanisław Sosabowski, polski generał. W 1941 roku był organizatorem samodzielnej brygady spadochronowej walczącej pod Arnhem.

W amerykańskim filmie „O jeden most za daleko” w rolę generała wcielił się Gene Hackman

1903 Urodził się Fernandel, wł. Fernand-Joseph-Desire Contandin, francuski aktor. Jeden z najpopularniejszych współczesnych komików. Znany z filmów “Czerwona oberża” i “Wróg publiczny nr 1”.

http://www.youtube.com/watch?v=4heLVW-MQ0k&feature=related

1924 Urodził się Antoni Wieczorek, narciarz, skoczek, olimpijczyk w 1952 roku. W 1955 roku jako pierwszy Polak przekroczył odległość 100 metrów. Zmarł w 1992 roku.

1940 Urodził się Rick Nelson (wł. Eric Hillard Nelson), jeden z najpopularniejszych wokalistów i aktorów przełomu lat 50 i 60-tych. Zginął w katastrofie samolotowej w 1985 r. Pierwszy jego przebój “Poor Little Fool”.

1955 W Nijmegen w Holandii urodził się Alex Van Halen, współzałożyciel i perkusista grupy Van Halen. Jest starszym bratem Eddiego Van Halena.

1969 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “Aquarius/Let The Sunshine In” – The 5TH Dimension.

1971 Joe Frazier pokonał Muhammada Ali w Madison Sq Garden w “walce stulecia”. Zwyciężył na punkty w 15-sto rundowym pojedynku. Na owe czasy spotkanie pobiło wszelkie rekordy: frekwencji (ponad 20 000 widzów), honorariów (po 2,5 mln dolarów) i cen biletów.

1975 Urodził się Enrique Iglesias, amerykański piosenkarz pochodzenia hiszpańskiego.

1977 Po debiutanckim koncercie w Metropolitan Opera House w Nowym Jorku, Olivia Newton John otrzymała propozycję zagrania roli Sandy w filmowej wersji “Grease”.

1977 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “When I Need You” – Leo Sayer.

1982 Lista Przebojów Programu Trzeciego, notowanie 3. Pierwsza trójka: 1 – 51 – TSA, 2 – O! Nie Rób Tyle Hałasu – Maanam, 3 – I Love Rock And Roll – Joan Jett & The Blackhearts.

1988 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “Anything For You” – Gloria Estefan & Miami Sound Machine. Był to ich pierwszy “numer jeden”.

1989 Ukazał się pierwszy numer Gazety Wyborczej.

1997 Amsterdam stał się pierwszym w świecie miastem, którego ulice zaczęli patrolować policjanci na deskorolkach.

1999 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “Livin’ La Vida Loca” – Ricky Martin.

2002 Sejm uchwalił ustawę likwidującą Urząd Ochrony Państwa i powołującą w jego miejsce Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencję Wywiadu.

Urodzeni 8 maja są znakomitymi współtowarzyszami. Bardzo życzliwi, uczynni, mają duże poczucie humoru. Cieszą się sympatią otoczenia, ich głównym atutem są walory towarzyskie. Osoby te posiadają wszechstronne zainteresowania, ale brak im wytrwałości i pracowitości w poszerzaniu horyzontów.

Imieniny obchodzą: Stanisław, Wiktor, Miron, Dezyderia, Izabela

Stanisław to jedno z najpopularniejszych imion słowiańskich i oznacza kogoś, kto będzie sławnym lub jest sławny z powodu swego stanu. Stanisław jest człowiekiem pracowitym, nieraz podejmującym zadania ponad siły. Obdarzony analitycznym umysłem, z chwilowych niemocy wychodzi zawsze zwycięsko. Po sukcesach znów nabiera sił i podejmuje nowe wyzwania. Stanisław bywa wielkim filantropem. Ceni podróże, niezbyt wcześnie zakłada rodzinę, zaś dzieci wychowuje zgodnie ze starą zasadą, ucząc pracy i miłości.

Przysłowia:

„Do świętego Stanisława z pastuchami sprawa”. 8 maja – św. Stanisława Szczepanowskiego – zwyczajowy termin przyjmowania pastuchów na służbę sezonową.

„Jak się zasieje len w świętego Stanisława, tak urośnie jako trawa”

„Na świętego Stanisława rośnie koniom trawa”.

„Na świętego Stanisława w domu pustki, w polu sława”.

Imię Wiktor oznacza “zwycięzcę”, co sugeruje, że mężczyzna tak nazwany ma silny charakter. Ma Też konserwatywne przekonania, a jego światopogląd nie ulega deformacjom. Z tego powodu może mieć kłopoty i trudności z awansem. Wiktor jest towarzyski, umie radzić ludziom, pomaga innym. Towarzyski, chętnie przebywa u sąsiadów i często podróżuje. Bywa przekorny, lubi się droczyć i przekomarzać. Jako mąż – wzorowy, jako syn – także.

Imię Izabela jest prawdopodobnie hiszpańską odmianą imienia Elżbieta. Istnieje też przypuszczenie, że pochodzi od biblijnej królowej Izebel, żony Achaba. Osoba o tym imieniu jest zdolna do nadzwyczajnych czynów. Chętnie zdobywa wiedzę i zajmuje się badaniami naukowymi. Jest bardzo dokładna, ceni punktualność, ma zdolności lingwistyczne. Ciepło rodzinne koi jej znerwicowaną osobowość. Obdarzona żywym temperamentem, ceni gustowne ubiory i smaczne potrawy. W miłości stała.