KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 8 STYCZNIA

Słońce w znaku Koziorożca

Dzień sprzątania własnego biurka.
Monako – Święto Niepodległości

Urodzeni 8 stycznia to ludzie czynu; odważni, bojowi i konsekwentni w działaniu. Do życia podchodzą entuzjastycznie i nie zrażają się początkowymi niepowodzeniami. Często osiągają wysokie stanowiska, które potrafią utrzymać dzięki wrodzonym zdolnością przywódczym. Swoje zasady i polecenia potrafią wyrażać logicznie i przekonująco. Cień na ich postawę rzuca brak pohamowania w gniewie. Również szczodrość bywa często im obca. Nieraz osiągnięty cel potrafią zniweczyć wskutek niepanowania za sobą.

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1567 W pałacu Górków w Poznaniu odbył się synod wielkopolskich luteran, przedstawicieli najznakomitszych rodów wielkopolskich.

Julius von Minutoli, Ulica Wodna i klasztor benedyktynek (d. Pałac Górków), 1833 r. (litografia kolorowana). fot: www.muzarp.poznan.pl

1840 Zaczął ukazywać się w Poznaniu “Dziennik Domowy” poświęcony “życiu domowemu familijnemu i towarzyskiemu. Wychodzi raz na tydzień, w objętości jednego arkusza, do którego przydaną jest rycina mód paryskich wraz z opisem”.

Pismo to, przeznaczone dla kobiet, przez pewien czas ukazywało się raz w tygodniu, a następnie stało się dwutygodnikiem. Zawierało dział publicystyczny, beletrystyczny oraz mody, zaopatrzony w piękne, kolorowe ilustracje. “Dziennik Domowy”, który redagował Napoleon Kamieński, związany był z obozem demokratycznym. Jako pierwszy podjął walkę o emancypację kobiet. Czołowymi współpracownikami “Dziennika Domowego” byli: Karol Libelt, Jędrzej Moraczewski, Paulina Wilkońska i Klementyna Tańska -Hoffmannowa. Utwory swe zamieszczali w nim także: Edward Dembowski, Józef Ignacy Kraszewski oraz Seweryn Goszczyński. Nakład “Dziennika” wynosił 800 egzemplarzy. Pismo przestało ukazywać się w końcu 1847 roku.

1900 W Poznaniu urodził się Marian Einbacher piłkarz poznańskiej Warty. Grał na różnych pozycjach w ofensywie zespołu. W 1925 roku zakończył karierę z powodu kontuzji.

W reprezentacji Polski zagrał tylko jedno spotkanie, był to jednak historyczny, pierwszy mecz międzypaństwowy polskiej kadry – 18 grudnia 1921 roku Polska przegrała w Budapeszcie z Węgrami 0:1.

Tak wspominał ten mecz: “Wkraczając na boisko byłem oszołomiony ogromem dwupiętrowych trybun, okalających wspaniałą arenę. Zniknęliśmy w podziemiach olbrzymich trybun i po otrzymaniu nieodzownych w takim wypadku instrukcyj od naszego kierownictwa, ażeby przede wszystkiem wydać wszystko z siebie, grać fair itd., opuściliśmy w różnych nastrojach szatnię, by się znaleźć wkrótce na boisku. (…)

Nie mogę o sobie powiedzieć, że mnie renomowany przeciwnik speszył; przeciwnie, tremy nie miałem i pozatem czułem się fizycznie doskonale. Na boisku zgromadziło się 18000 widzów. Jak na Budapeszt, nie zbyt imponująca liczba” [Za: strona  internetowa Warty Poznań. [pisownia oryginalna]

Zamordowany został w Auschwitz, 12 stycznia 1943 r.

1919 Polska Naczelna Rada Ludowa w Poznaniu wystosowała notę do państw koalicji i do Berlina, informującą o przejęciu władzy publicznej w dawnym zaborze pruskim.

Naczelna Rada Ludowa w Poznaniu

1919 Trudna sytuacja gospodarcza i związane z nią braki węgla spowodowały najdłuższą przerwę w ruchu tramwajowym w dziejach tramwajów poznańskich, trwającą od 8 stycznia do 6 marca 1919 r, praz w dniach od 13 do 18 lipca 1919 r., 2 i 3 lipca 1920, 20 i 21 maja, od 2 do 9 sierpnia 1921 r. oraz od 17 do 25 marca 1922 r. tramwaje nie kursowały z powodu strajków pracowników Poznańskiej Kolei Elektrycznej.

Początek lat 20. to okres wielkiej inflacji, problemów z wielokrotnymi zmianami taryfy opłat i kłopotów z płaceniem za przejazd. Bilet jednorazowy kosztował w końcu 1919 roku 20 fenigów, w końcu 1920 – 3 marki, w końcu 1921 – 30 marek, w końcu 1922 – 100 marek i w końcu 1923 roku – 80 tys. marek. Okres galopującej inflacji zakończony został w 1924 roku, kiedy to wprowadzono stabilizację waluty i złotówkę. Zanim to nastąpiło, w samym 1923 roku taryfę opłat zmieniano czternaście razy. Płacenie przez pasażerów za przejazd stertami banknotów było dla konduktorów bardzo uciążliwe. [Jan Wojcieszak, Tramwaje elektryczne w Poznaniu, w: Kronika Miasta Poznania, 1998 nr 2, s. 340]

1930 Pierwsze posiedzenie nowo wybranej rady miejskiej w Poznaniu. Przewodniczącym wybrano ponownie radnego Witolda Hedingera, zastępcą Bolesława Wybieralskiego.

1947 W Londynie zmarł Tadeusz Kutrzeba, generał, dowódca armii “Poznań” i “Pomorze”, dowódca w bitwie nad Bzurą 1939.

W 1957 jego prochy – zgodnie z ostatnią wolą – przewieziono do Polski i pochowano w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. Generał Tadeusz Kutrzeba był jednym z najbardziej wykształconych polskich wyższych dowódców. Zyskał opinię jednego z najwybitniejszych sztabowców II Rzeczypospolitej.

1948 W Lubsku urodził się Jerzy Kaczmarek, florecista mistrz olimpijski z Monachium

Był absolwentem VIII Liceum Ogólnokształcącego im. A. Mickiewicza w Poznaniu (1965) i warszawskiej AWF (1976), gdzie otrzymał tytuł magistra wf. Kpiarz i figlarz w życiu prywatnym i na planszy, gdzie zaskakiwał rywali niekonwencjonalnymi rozwiązaniami walki (sztuczki techniczne).

Polscy złoci floreciści z Monachium w 1972 r Jerzy Kaczmarek pierwszy od lewej. fot: http://sztonder.blogspot.com

1959 W Inowrocławiu urodził się Piotr Zander, gitarzysta. Najbardziej znany z występów w zespole Lombard, z którym grał od 1981 do 1991 roku oraz od 1997 do 2003.

Jest kompozytorem kilku utworów tej grupy. Jest również założycielem grupy hardrockowej ZanderHaus, z którą nagrał płytę 36 i 6. W 1988 roku pod własnym nazwiskiem nagrał kasetę Pora na seks na którą zaprosił m.in. Janusza Panasewicza.

Piotr Zander: W Lombardzie znalazłem się bardzo przypadkowo. Mimo tego, że z Małgorzatą Ostrowską znaliśmy się od wielu lat (pochodzimy ze Szczecinka i uczyliśmy się w szkole muzycznej, grając wspólnie w szkolnym zespole Koliber), z jej strony nie było żadnej protekcji.

Przypadkowo usłyszałem ogłoszenie w radiu, że powstał nowy zespół – o nazwie Lombard – w Poznaniu i poszukują gitarzysty. Pojechałem na casting i zostałem już na stałe w Poznaniu.

Okładka kasety, fot: http://musicblog-piotrk.blogspot.com

(…) Występowanie w Teatrze Polskim było dla nas całkowitą nowością, a zarazem super przygodą. Wbrew pozorom była to bardzo ciężka praca. Próby trwały całymi nocami (nieraz padaliśmy na ryj), ale było w sumie OK – wspomagając się gorzałką i patrząc na piękne aktorki!!!! Spektakl miał trzy akty i było to niesamowite, jak ludzie wychodzący z teatru mieli łzy w oczach… bo to był musical bardzo polityczny (niby akcja działa się za czasów królów polskich, ale ludzie doskonale wiedzieli, o co chodzi i co to znaczy wolność).

Pamiętam, jak przyjechał do mnie Grzesiu Markowski (Perfect) – płakał jak dziecko po tym spektaklu (ma przepiękną i wrażliwą duszyczkę). Ja też nieraz miałem łzy w oczach i ciary mi po plecach leciały… Był to znakomicie zrobiony musical w reżyserii Grzegorza Mrówczyńskiego. Byliśmy z tym projektem w paru krajach, ale już nie pamiętam, w których (Moskwa chyba była na pewno, haha). [Na podstawie: http://www.rockhard.pl/main/service/zanderhaus/pzanderint.html]

Małgorzata Ostrowska z zespołem Lombard i Grzegorz Stróżniak w spektaklu “Łyżki i księżyc” Emila Zegadłowicza w Teatrze Polskim w Poznaniu, premiera odbyła się 7 kwietnia 1984 r., fot. Rafał Jesionowicz / Cyryl

1970 Na linię 6 wyjechał pierwszy tramwaj typu 102N. Wagon wyprodukował chorzowskiego Konstal. Łącznie w MPK znalazło się 8 sztuk tzw. „Kanciaków” (numery 1-8).

W latach 50. i 60. XX wieku poznańskie przedsiębiorstwo komunikacyjne w swoim taborze tramwajowym posiadało tylko wagony typu N i 4N. Ciągle rozwijająca się sieć połączeń tramwajowych, potrzebowała nowych tramwajów – bardziej nowoczesnych, szybszych, bezpieczniejszych i niezawodnych. [Źródło: MPK Poznań]

1973 Urodził się Radosław Nawrot, dziennikarz specjalizujący się w tematyce sportowej oraz przyrodniczej, z wykształcenia prawnik.

Przez większość życia zawodowego związany był z poznańską redakcją Gazety Wyborczej, współpracuje także z magazynem „Logo”. Przez niemal 29 lat prowadził w poznańskim Radiu Afera magazyn filmowy “Pół żartem, pół serio”. Od stycznia 2021 roku redaktor oraz wydawca w dziale sport portalu Interia.pl. Prowadzi bloga o tematyce filmowej.

Autor książek o Lechu Poznań i sporcie: “Okoń” (fabularyzowana biografia Mirosława Okońskiego), “Najsłynniejsze mecze Lecha Poznań”, czy też serii komiksów “Słynni polscy olimpijczycy”, jak również publikacji spoza zakresu sportu, w tym historii, geografii, filmu i zoologii. Autor powieści “Szachownica” o powstaniu wielkopolskim oraz książki “Australia, no worries!, której pierwszy tom z 2020 roku poświęcony jest Tasmanii. Hobbystycznie uprawia turystykę. Zwycięzca teleturnieju Wielka gra. [źródło: wikipedia]

ZDARZYŁO SIĘ 8 STYCZNIA

1324 Zmarł Marco Polo, podróżnik wenecki.

1337 Zmarł Giotto di Bonie, włoski malarz, rzeźbiarz, architekt. Był prekursorem renesansu w malarstwie.

1642 Zmarł Galileusz, właściwie Galileo Galilei – włoski fizyk, astronom i filozof. Był twórcą podstaw nowożytnej mechaniki; odkrył m.in. prawa ruchu wahadła i swobodnego spadania ciał, 4 księżyce Jowisza, plamy na Słońcu; propagator teorii Kopernika.

1679 Francuski podróżnik i badacz Rene Robert de la Salle jako pierwszy Europejczyk dotarł do wodospadu Niagara.

1693 W Paryżu zmarł Jan Andrzej Morsztyn – poeta i polityk. Czołowy przedstawiciel dworskiego baroku w literaturze polskiej. Autor m.in. zbiorów liryków: “Kanikuła, albo psia gwiazda”, “Lutnia”, a także przekładu z języka francuskiego dramatu Corneille`a “Cyd”.

1884 Urodził się Kornel Makuszyński – prozaik, poeta, humorysta. Autor znanych powieści dla młodzieży: “Przygody Koziołka Matołka”, “Awantura o Basię”, “Panna z mokrą głową”, “O dwóch takich co ukradli księżyc” (zm.31.07.1953).

1891 Urodziła się Bronisława Niżyńska, rosyjska tancerka i choreografka pochodzenia polskiego (zm. 1972).

1896 Na zapalenie płuc zmarł Paul Verlaine, francuski poeta, symbolista. Niewiele wcześniej napisał swój ostatni utwór zatytułowany “Śmierć”. Na cmentarz Batignolles odprowadziły go tłumy wielbicieli. Autor m.in. “Poematów spod znaku Saturna”, “Elegii”, “Liturgii poufnych”, “Sztuki poetyckiej”.

1912 Utworzono Afrykański Kongres Narodowy walczący przeciwko segregacji rasowej w Republice Południowej Afryki.

1915 W Vevey w Szwajcarii ukonstytuował się Komitet Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce, któremu przewodniczyli Ignacy Jan Paderewski i Henryk Sienkiewicz.

1916 Brytyjska i francuska flota została zdziesiątkowana i zmuszona do odwrotu przez artylerię turecką w bitwie o półwysep Gallipoli. Bitwa o Gallipoli, który strzeże dostępu do Morza Marmara rozpoczęła się w 1915 roku. Chociaż Alianci dawali sobie radę z turecką artylerią, to ich statki zostały zdziesiątkowane przez miny rozrzucone wokół półwyspu. W miarę jak flota topniała, Alianci podjęli decyzję o desancie wojsk na ląd. W walkach lądowych, które trwały prawie rok, zginęło lub odniosło rany około 250 tysięcy żołnierzy brytyjskich i francuskich i prawie tyle samo tureckich.

1918 Prezydent USA Thomas Woodrow Wilson ogłosił swój 14- punktowy program. Poparł w nim m.in. ideę utworzenia Ligi Narodów, opowiedział się za ograniczeniem zbrojeń oraz przyznaniem niepodległości Polsce.

1926 Urodził się Bronisław Pawlik, aktor teatralny i filmowy. Grał Rzeckiego w Lalce Prusa, Cześnika w Zemście Fredry, serialach telewizyjnych “Chłopi” i “Kariera Nikodema Dyzmy”. Zm 6.05 2002 r.

1935 Urodził się Elvis Presley, jeden z najlepszych wykonawców wszech czasów. Doczekał się określenia “Króla” rock’n’rolla. Zanim został wokalistą był kierowcą ciężarówki. Na liście magazynu “Billboard” ma 17 przebojów nr 1. Karierę rozpoczął od utworu “Heartbreak Hotel”. Jego singiel “Don’t Be Cruel/Hound Dog” pozostawał na topie przez jedenaście tygodni. Rekord ten był nie pobity aż do 1992. Zmarł 16 sierpnia 1977 roku.

1936 Urodziła się Alicja Bobrowska, polska aktorka, pierwsza powojenna Miss Polonia.

1941 Urodził się Graham Chapman, angielski aktor komediowy, członek grupy Monty Python (zm. 1989).
http://www.youtube.com/watch?v=-iZQaq-P77A&feature=related

1941 Zmarł sir Robert Stephenson Smyth Baden – Powell, generał angielski, twórca skautingu.

1942 Urodził się Stephen Hawking, fizyk, specjalista od czarnych dziur.

1946 11-letni Elvis Presley dostał od taty na urodziny gitarę za 12 dolarów, mimo że wyraźnie domagał się roweru – reszta jest już historią.

1947 Odbyła się premiera „Zakazanych piosenek”, w reżyserii Leonarda Buczkowskiego, pierwszego pełnometrażowego filmu zrealizowanego w Polsce po wojnie.

1947 W Londynie David Bowie urodził się jako David Robert Jones.

Jest autorem m.in. swojego alter ego w postaci Ziggy Stardusta. Posiada na swoim koncie dwa amerykańskie hity “number one” „Fame” oraz “Let’s Dance”. Razem z Mickiem Jaggerem nagrał w 1985 roku nową wersję “Dancing In The Street” będącą hymnem koncertów Live Aid. Jego najbardziej znanymi piosenkami są: “China Girl”, “Life On Mars”, “Ashes to Ashes” oraz “Absolute Beginners”. David Bowie występował także jako aktor. Pojawił się m.in. w filmach: “Merry Christmas Mr. Lawrence”, “Ucieczce w noc”, “Zagadce nieśmiertelności” oraz “Basquiat – taniec ze śmiercią”. Na deskach Broadwayu można go było oglądać w sztuce “Człowieku – słoniu”.
http://www.youtube.com/watch?v=D67kmFzSh_o

1959 Polska: Rząd zatwierdził dwuletni (1959-1960) program zwalczania alkoholizmu.

1959 Kuba: Powstańcze wojska Fidela Castro wkroczyły do Hawany.

1959 Generał Charles de Gaulle został prezydentem V Republiki Francuskiej. Ustąpił ze stanowiska po porażce w referendum 27 kwietnia 1969 roku.

1967 Na dworcu kolejowym we Wrocławiu zginął Zbigniew Cybulski, aktor. Twórca wielu filmowych kreacji aktorskich. Rola Maćka Chełmickiego z “Popiołu i diamentu” stała się symbolem niepokojów młodego pokolenia drugiej połowy lat 50-tych.

1967 W Radomiu urodziła się Małgorzata Foremniak, aktorka. Występuje w serialu “Na dobre i na złe”.

1979 Rząd kanadyjski uznał formację Rush za oficjalnego ambasadora muzycznego.

1989 W USA zmarł Mieczysław Bekker – amerykański inżynier i naukowiec poch. polskiego. Twórca i współkonstruktor pojazdu księżycowego w programie “Apollo”; autor wielu światowych patentów z dziedziny konstrukcji pojazdów terenowych, w tym przeznaczonych do pracy na innych planetach.

1994 Odbył się pierwszy od 7 lat koncert reaktywowanej grupy Perfect. W jej składzie nie wystąpił Zbigniew Hołdys.

1997 Céline Dion otrzymała w USA multi platynową płytę za album “Falling Into You”. W niecały rok sprzedano 8 milionów egzemplarzy.

Imieniny obchodzą: Mścisław, Seweryn, Albert, Erhard, Teofil, Baldwin, Apolinary, Arlena, Heladia, Heladiusz, Laurencjusz, Laurenty, Maksym, Mroczysław i Wawrzyniec.

Mścisław to imię słowiańskie złożone z dwóch słów: mścić i sława.
Mężczyzna taki jest konsekwentny, działa ściśle według planu, punkt po punkcie realizując swoje wcześniejsze zamierzenia. Często nie liczy się przy tym z innymi. Dla bliskich potrafi być jednak czuły i oddany, ponieważ rodzina jest u niego na pierwszym miejscu.

Seweryn, to rozszerzona forma imienia Sewer, a imię to oznacza surowy, ostry, poważny.
Mężczyzna o imieniu Seweryn ma mocny charakter, który pozwala mu zachować stale zasady moralne. Jest bardzo samodzielny. Ma skłonności do apodyktyczności i częstej zmiany nastrojów.

Teofil to imię greckiego pochodzenia, oznaczające “przyjaciela Boga, miłego Bogu”. Wśród imion rodzimych jego odpowiednikiem jest Bogumił. Teofil ceni niezależność i swobodę. Jest cierpliwy i pracowity, nie brak mu fantazji. Znaczącą role w jego życiu odgrywają uczucia. Ma tez artystyczne uzdolnienia, poszukuje prawdy i wartości ponadczasowych.