KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 9 MAJA

9 MAJA Słońce w znaku Byka

Dzień Europy, ustanowiony w 1985 roku przez Radę Europy dla upamiętnienia rocznicy ogłoszenia Planu Schumana, który dal początek Wspólnocie Europejskiej.

Osoby urodzone 9 maja mają duże poczucie własnej wartości oraz inwencję twórczą. W swoich przekonaniach są stałe, a nawet uparte. Rzadko zmieniają zdanie. Często są zapatrzone w siebie, a także postępują samowolnie. Nie potrafią słuchać rad innych. Mimo to cieszą się sympatią otoczenia, a nawet miewają ogromne powodzenie.

Imieniny obchodzą: Bożydar, Grzegorz, Karolina, Katarzyna

Cytaty na dziś:

– Zawsze się znajdzie odpowiednia filozofia do braku odwagi.
– Im większe pieniądze, tym większy rachunek. Abraham a Santa Clara
– Miesiąc miodowy zaczyna się z chwilą, gdy pies przynosi mężowi ranne pantofle, a żona zaczyna warczeć. Zsa Zsa Gabor

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1832 W Poznaniu odbył się ślub Pauliny i Augusta Wilkońskich.

W owym czasie, pewnego wieczora, bawił się August z kolegami w jednym z poznańskich hoteli. Poznał tu przypadkowo uroczą, 16-letnią Paulinę Laucz, młodszą od siebie o 10 lat. Zakochał się w niej od pierwszego wejrzenia.

Zaczął też odtąd bywać w Siekierkach koło Poznania, u państwa Lauczów, gdzie też wkrótce oświadczył się o rękę Puchny, jak ją zdrobniale i żartobliwie nazywał.

Oświadczyny, chociaż z oporami matki, zostały przyjęte. Ten piękny, czarowny okres jego życia przerwał wybuch powstania listopadowego.

Gucio znalazł się w szeregach powstańców. Bił się tak dzielnie, jak przedtem dobrze się bawił. Myśl jego uciekała jednak do rozkosznej Puchny, do Siekierek, do których też wpadł na chwilę, o mało co nie dostając się w ręce pruskich żandarmów.

Po upadku powstania powrócił w strony rodzinne. Za dezercję z wojska, pojedynek i udział w powstaniu, skazany został na 12 lat więzienia. Zakochani znaleźli się w tragicznym położeniu. Na usilne prośby Pauliny ślub przyspieszono i odbył się on 9 maja 1832 r. w Poznaniu. Po ślubie małżonkowie udali się w podróż do …twierdzy w Głogowie, gdzie August zaczął odbywać karę. Po 3 latach został ułaskawiony. Paulina nie opuszczała męża nigdy, była mu dozgonnym przyjacielem i przysparzała sławy jako pisarka. [Stanisław Jędraś, Satyryk i humorysta, Przyjaciel Ludu 3-4/1995, fot: Kościół w Siekierkach]

1833 W Poznaniu urodził się Bolesław Dembiński, polski kompozytor i organista, dyrygent, działacz towarzystw śpiewaczych.

Pochodził z muzycznej rodziny, jego ojciec Maciej był organistą i dyrygentem; także rodzeństwo zajmowało się muzyką (m.in. siostra Katarzyna została śpiewaczką operową). W sierpniu 1854 zastąpił ojca na stanowisku organisty przy katedrze w Poznaniu. Zarabiał także udzielaniem lekcji muzyki. W 1860 założył pierwszy w Poznaniu chór amatorski mężczyzn, działający przy Towarzystwie Przemysłowym.

W kolejnych latach kierował chórem mieszanym przy Kole Towarzyskim, a od października 1866 był dyrygentem i kierownikiem artystycznym Poznańskiego Chóru Katedralnego; także na tej funkcji był następcą ojca i pozostał szefem chóru aż do jego rozwiązania przez władze pruskie w 1875.

W grudniu 1869 założył i przez dwa lata kierował chórem pod nazwą Towarzystwo Centralne „Harmonia”.

Od 1870 był kierownikiem muzycznym nowo powstałego Teatru Polskiego w Poznaniu; doprowadził do wystawienia – po raz pierwszy w Poznaniu w pełnej wersji – Halki Moniuszki (9 listopada 1876).

W 1875 zainicjował powstanie Towarzystwa Przyjaciół Muzyki, ale także ta instytucja nie przetrwała dłuższego czasu, rozwiązana przez władze pruskie w 1879. Stałe miejsce w Poznaniu zyskało natomiast Koło Śpiewackie Poznańskie, założone w 1885 i działające w kolejnych latach pod nazwą Poznańskie Towarzystwo Muzyczne im. Wieniawskiego. W latach 1885–1887 Dembiński kierował pierwszą w Poznaniu polską orkiestrą.

Od 1887 był ponownie organistą w katedrze poznańskiej, od 1894 kierownikiem chóru przy katedrze; pełnił obie funkcje do końca życia.

W latach 1892–1905 był prezesem Związku Kół Śpiewackich Polskich na Wielkie Księstwo Poznańskie (późniejszego Wielkopolskiego Związku Śpiewaczego). Ponadto pełnił funkcje prezesa i dyrygenta Koła Śpiewackiego Polskiego oraz kierownika chóru żeńskiego „Lutnia” (1899 – 1901). W grudniu 1903 uroczyście obchodził jubileusz 60-lecia pracy artystycznej.

Jako kompozytor działał od lat 40. XIX wieku. W 1862 stworzył pierwszy większy utwór wokalno-instrumentalny Missa solemnis d-moll, ale sławę przyniosła mu kantata do słów Wincentego Pola Pieśń o ziemi naszej (pierwsze wykonanie 3 lutego 1875). Komponował utwory sceniczne i chóralne – miał w dorobku 80 pieśni chóralnych (m.in. polonez Wiwat wszystkie stany), 9 kantat, 12 mszy, 14 utworów scenicznych, 14 utworów orkiestrowych, oratorium. Współcześnie dorobek kompozytorski Dembińskiego popadł w zapomnienie.

1833 Zmarł Szymon Wroniecki, polski przemysłowiec i urzędnik we władzach miasta, prezydent Poznania w latach 1813 – 1815. Spoczywa na cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan.

1919 Powstało Wielkopolskie Muzeum Wojskowe, jako instytucja powołana rozkazem Głównodowodzącego Sił Zbrojnych w byłym zaborze pruskim gen. broni Józefa Dowbor Muśnickiego.

Uroczystego otwarcia dokonał Naczelnik Państwa Józef Piłsudski, 27 października 1919 r., podczas pierwszej, historycznej, wizyty w Poznaniu, głowy odradzanego państwa polskiego.

Pierwotna siedziba muzeum znajdowała się przy Al. Marcinkowskiego 7 w miejscu obecnego nowego skrzydła gmachu Muzeum Narodowego. Był to budynek o niewielkich możliwościach pomieszczenia zbiorów, sięgających kilkunastu tysięcy obiektów.

Większe pomieszczenia otrzymano w roku 1923, przydzielone przez poznańskie Dowództwo Okręgu Korpusu Nr VII. Dwupiętrowy budynek dawnej składnicy artyleryjskiej przy ul. Artyleryjskiej (obecnie Powstańców Wielkopolskich), dostosowano do potrzeb ekspozycyjnych i udostępniono 22 kwietnia 1923 r.

Po wojnie, w której zbiory Wielkopolskiego Muzeum Wojskowego uległy zniszczeniu, ze względu na uwarunkowania polityczne nie było możliwości przywrócenia muzeum jako instytucji wojskowej. Ostatecznie zdecydowano o podporządkowaniu placówki Muzeum Narodowemu.

Zwrócony przez wojsko gmach Wielkopolskiego Muzeum Wojskowego przy ul. Ratajczaka zabrało dla swoich potrzeb miasto. Dopiero w roku 1961 uzyskano piętrowy pawilon zbudowany pośrodku Starego Rynku w miejscu średniowiecznych Sukiennic, który otwarto 22 lutego 1963 r. [Źródło: strony internetowe Muzeum Narodowego w Poznaniu, zdjęcie: Piłsudski podczas otwarcia muzeum, fot: MNP]

1937 W niedzielę dnia 9 maja odbyło się w Poznaniu uroczyste poświęcenie nowego gmachu poznańskiego oddziału PKO przy Placu Wolności nr 3.

Uroczystość rozpoczęła się mszą świętą odprawianą w kościele Św. Marcina. Aktu poświęcenie nowego gmachu , pięknie udekorowanego na tę uroczystość dokonał po odśpiewaniu przez chór poznański „Echo” pieśni „Gaude Mater Polonia” w zastępstwie księdza Prymasa, JE ks. biskup Dymek w obecności grona gości ze sfer rządowych i gospodarczych. (…) następnie przemówił tymczasowy prezydent Więckowski (…) Budowa tego gmachu, pomimo, że napotykała wielkie trudności prowadzona była ze zdumiewającym rozmachem. Stanął gmach jako pierwszy tego rodzaju w Poznaniu. [Kurier Poznański z 11 maja 1937 roku, wydanie wieczorne]

Budynek powstał na miejscu trzypiętrowego gmachu Hotelu Północnego wzniesionego w latach 1854-1856. Został on w roku 1930 wykupiony przez bank.

W 1934 roku rozpisany został publiczny konkurs architektoniczny na nowy budynek. Ze względów reklamowo-propagandowych wysoce pożądany jest wybitny akcent wysokościowy w kompleksie architektonicznym, należycie z całością zharmonizowany

Zgodnie z powyższymi wytycznymi wszystkie wyróżnione w konkursie projekty zawierały element wysokościowy. Przyjęta wcześniej uchwała władz miejskich ograniczała jednak wysokość zabudowy w obrębie placu Wolności do 17,5 metra. Dyrekcja PKO przyjęła do realizacji projekt Jadwigi Dobrzyńskiej i Zygmunta Łobody.

Przeciw projektowi budowy wieżowca protestował Władysław Czarnecki. Negocjacje dyrekcji PKO oraz architektów z ówczesnym architektem miejskim oraz członkiem Sądu Konkursowego nie przyniosły rezultatów (interweniowano nawet u władz w Warszawie). Ostatecznie dokonano stosunkowo prostej korekty w projekcie – „odcięto” wystającą poza linię zabudowy część budynku. W tym też kształcie można go dzisiaj podziwiać.

Ogłoszenie Kurier Poznański 11.05.1937, wydanie wieczorne

1945 Inauguracyjny koncert Orkiestry Salonowej Rozgłośni Poznańskiej przed radiowymi mikrofonami, pod dyrekcją Mariana Obsta.

1965 Otwarcie Muzeum Wyzwolenia Miasta Poznania na Cytadeli. Dziś jest to Muzeum Uzbrojenia.

1966 Początek sadzenia na poznańskiej Cytadeli drzew i krzewów nadesłanych z 70 miast radzieckich.

1966 O godzinie 20 w telewizji wyemitowano pierwszy odcinek kultowego serialu „Czterej pancerni i pies”.

Filmowy „Rudy 102” był z Poznania, to fakt. Dziś T-34 z armatą 85 mm możemy podziwiać na terenie Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych. Filmowy „Rudy 102” brał udział w bitwie o Poznań (w 1945 roku) i został zniszczony podczas ataku na Krzesiny.

Najwięcej scen serialu „Czterej pancerni i pies” powstało na poligonie w Żaganiu, ale ekipa pojawiła się też w Biedrusku. „Rudego 102” w produkcji zagrało 8 czołgów. T34/85, którego wnętrze posłużyło filmowcom, stoi w poznańskim Muzeum Broni Pancernej CSWL. We wnętrzu poznańskiego T-34 kręcono ujęcia do drugiej i trzeciej serii serialu (1969 i 1970 – odcinki 9-21). Załoga »Rudego« przebywała w Poznaniu co kilka tygodni. Spali w hotelu garnizonowym. Jedli razem z żołnierzami. Bywało, że na poligon nie dojechała kuchnia i trzeba było jeść konserwy. Wtedy nieoceniony był termos Olgierda” Grający go poznaniak, Roman Wilhelmi, zawsze przed wyjazdem na Biedrusko robił zrzutkę, a z herbaty jak w Kanie Galilejskiej powstawał nieco inny napój. [źródło: https://plus.gloswielkopolski.pl/poznanski-poligon-filmowy-tu-zabili-podbipiete-stad-uciekal-russell-crowe/ar/c13-10656886]

1968 W dniu 9 maja 1968 r., Z udziałem przedstawicieli władz partyjnych, państwowych, spółdzielczych, generalnego wykonawcy oraz społeczeństwa, odbyła się uroczystość wmurowania aktu erekcyjnego budowy Zespołu Osiedli Mieszkaniowych “Winogrady”. Uroczystość ta zapoczątkowała budowę jednego z największych osiedli mieszkaniowych w historii Poznania.

Budowa całego osiedla zakończyła się w 1973 roku. Ostatnie z pięciu winogradzkich osiedli – Zwycięstwa – oddano w 1984 roku. Pierwotne nazwy osiedli przetrwały do początku lat 90. Wtedy postanowiono o zmianie nazw osiedli Wielkiego Października na Pod Lipami, a Kraju Rad na Wichrowe Wzgórze.

Osiedle Pod Lipami, początek lat 70-tych, fot: fotopolska

1973 W Poznaniu Rozpoczęło się I Biennale Sztuki dla Dziecka

1983 Przemianowanie ulicy Północnej w Poznaniu na ul. Gen. Tadeusza Kutrzeby.

1986 W Klubie “Cybinka” na Osiedlu Warszawskim otwarto wystawę fotogramów Przemysława Karczewskiego, zatytułowaną Rataje w czterech porach roku. Na Osiedlu ZMS (Nowa Dzielnica Mieszkaniowa “Rataje”) otwarto filię Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Edwarda Raczyńskiego. (KMP 3/87)

Klub Cybinka mieścił się na osiedlu Pomet, zbudowanym dla pracowników pobliskich zakładów przemysłowych

2006 Nastąpiło połączenie pierwszoligowych klubów piłkarskich Amiki Wronki i WKP Lech Poznań w wyniku którego powstał KKS Lech Poznań.

2010 (niedziela) “Kołysanką” Juliusza Machulskiego (seans o 22:00) swoją działalność na Śródce zakończyło kina Malta, jedno z najstarszych w Poznaniu. Budynki przejął Kościół Katolicki. Pierwsze seanse w śródeckim kinie odbyły się w 1958 roku.

Kino Malta w 1958 roku

ZDARZYŁO SIĘ 9 MAJA

1502 Krzysztof Kolumb rozpoczął swoją czwartą i ostatnią podróż do Ameryki.

1785 Angielski mechanik i wynalazca Joseph Bramah opatentował dystrybutor piwa. Do niego należy też patent na dość skomplikowaną miskę z dwoma zaworami, pierwowzór klozetu. W 1795 był współautorem sukcesu pierwszej prasy hydraulicznej do metalu, opartej jednak na zasadach częściach znanych już wcześniej, ale jej innowacyjność polegała na zastosowaniu jako uszczelnienie tłoka względem cylindra skórzanego paska. Pozwoliło to na zabezpieczenie przed ucieczką cieczy między ścianką tłoka a cylindrem, a tym samym uzyskanie znacznych nacisków. Około 1880 roku opracował maszynę do nawijania spiralnych sprężyn a w 1802 opracował strugarkę do metali

1845 Urodził się Carl Gustav Laval, szwedzki inżynier i wynalazca. Skonstruował m.in.: wirówkę do mleka, opracował projekt zbudowania turbiny parowej.

1860 Urodził się James Matthew Barrie, pisarz angielski, autor “Przygód Piotrusia Pana”.

1896 W Imperial Institute w Londynie odbył się pierwszy salon samochodowy. Wtedy nazywało się to Pokaz Bezkonnych Powozów (Horseless Carriage Show). Publiczność mogła podziwiać 10 modeli samochodów.

1924 Urodził się Bułat Okudżawa, rosyjski poeta i wykonawca piosenek.

1926 Amerykańscy piloci Richard Evelyn Byrd i Floyd Bennett po raz pierwszy przelecieli nad Biegunem Północnym. Dokonali tego lecąc na trzysilnikowym Fokkerze pokonując dystans ze Spitsbergenu i z powrotem w czasie 15 godzin i 30 minut. Podobnego wyczynu 12 maja tegoż roku dokonali Amundsen i Norbi lecąc sterowcem Norge.

1927 Canberra została stolicą Związku Australijskiego.

1931 Zmarł Albert Michelson – amerykański fizyk. Był pierwszym amerykańskim naukowcem, który otrzymał Nagrodę Nobla (1907), W 1882 ogłosił nową prędkość światła – 299 853 km/s (w 1927 po własnych pomiarach skorygował ją na 299 796 km/s). Urodził się w Strzelnie.

1949 Po śmierci Louisa II książę Rainier III został władcą Monako.

1949 W Londynie otwarto pierwszą ze znanych wszystkim z filmów słynnych pralni samoobsługowych.

1949 W Hicksville, w stanie Nowy Jork, przyszedł na świat Billy Joel. Jest znanym wokalistą, pianistą, kompozytorem i producentem nagrań. Jego przeboje to między innymi “It’s Still Rock and Roll To Me” (1980), “Tell Her About It” (1983) oraz “We Didn’t Start The Fire” (1990). W 1999 r. ogłosił, iż zawiesza działalność koncertową.

1960 W USA do sprzedaży dopuszczono pigułkę antykoncepcyjną.

1962 Urodził się David Gahan, wokalista grupy Depeche Mode. Zespół powstał w Basildon i zadebiutował w 1981 roku albumem „Speak And Spell”. Popularność grupa zdobyła takimi przebojami jak „Just Can’t Get Enough”, „People Are People”, „Enjoy The Silence”, „Never Let Me Down Again” oraz „It’s No Good” i „Dream On”.

1962 George Martin po raz pierwszy usłyszał nagrania grupy The Beatles i od razu zaproponował jej sesję nagraniową i kontarkt z wytwórnią EMI.

1970 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “American Woman” – Guess Who.

1987 CARRIE grupy Europe, Nr 1 w 269 notowaniu Listy Przebojów Programu 3.

1987 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: “Nothings Gonna Stop Us Now” – Starship.

1987 W Lasach Kabackich pod Warszawą rozbił się samolot pasażerski PLL Lot ze 183 osobami na pokładzie. Była to największa katastrofa lotnicza w historii Polski.

1996 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “The Crossroads” – Bone Thugs-n-Harmony.

1998 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: “Under The Bridge/Lady Marmalade” – All Saints.

1999 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: “I Want It That Way” – Backstreet Boys.

Osoby urodzone 9 maja mają duże poczucie własnej wartości oraz inwencję twórczą. W swoich przekonaniach są stałe, a nawet uparte. Rzadko zmieniają zdanie. Często są zapatrzone w siebie, a także postępują samowolnie. Nie potrafią słuchać rad innych. Mimo to cieszą się sympatią otoczenia, a nawet miewają ogromne powodzenie.

Imieniny obchodzą: Bożydar, Grzegorz, Karolina, Katarzyna

Grzegorz: imię to wywodzi się od greckiego słowa gregorios „gorliwy, czuwający”. W Polsce pojawiło się w średniowieczu. Samych kanonizowanych i beatyfikowanych papieży noszących to imię było pięciu, było również siedmiu innych świętych tego imienia. Uważajcie na szefa Grzegorza! Astrolog twierdzi, że Grześ lubi komenderować innymi, jest oschły, a jego lodowaty potrafi zbić z tropu najbardziej pewnych siebie. Despota bez woli dyplomacji, często sam ściąga na siebie kłopoty. Ale trzeba przyznać, że jest skuteczny, gdy pracuje w zespole – pod warunkiem, że to on tym zespołem kieruje. Miewa chwile błyskawicznych i błyskotliwych działań. Odpowiedniki obcojęzyczne: łac. Gregorius, ang. Gregory, fr. Grégoire, niem. Gregor, wł. Gregorio, ros. Grigorij.

Przysłowie: ”Wiedział Grześ, a od Grzesia cała wieś.”

Imię Karolina pochodzi od męskiego Karol, które w języku germańskim znaczyło mąż. Kobieta o tym imieniu jest wykształcona, pracowita, ma szerokie zainteresowania. Nierzadko osiąga tytuły naukowe. Choć jest dociekliwa, to jednak nie potrafi systematycznie pracować, co nie przysparza jej dobrej sławy. Twierdzi nawet, że w bałaganie też tkwi metoda, która prowadzi do sukcesu. Ma zdolności przywódcze, chętnie kieruje grupą mężczyzn.

Bożydar to słowiańskie imię oznaczające danego przez Boga, dar Boga. Mężczyzna o tym imieniu jest subtelny, dobry, ma zasady. Nie znosi słomianego zapału, nie uznaje trudności. Ma dar intuicyjnego przewidywania wydarzeń. Jednak, zbytnio dba o swoje wygody, a mniej troszczy się o dobrobyt rodziny i wykształcenie dzieci.