KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 9 WRZEŚNIA

Słońce w znaku Panny

Światowy Dzień Urody – obchodzony z inicjatywy Międzynarodowego Komitetu Estetyki i Kosmetykologii
Święto Narodowe Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej.
Święto Niepodległości Tadżykistanu.

Osoby urodzone 9 września to wybitne umysłowości. Są twórcze i oryginalne. Swoim poziomem intelektualnym na ogół przewyższają środowisko, w którym przebywają. Cechuje je wielka mądrość życiowa, dociekliwość i dar obserwacji. Bywają jednak zbyt zamknięte w sobie i często nie potrafią znaleźć wspólnego języka z otoczeniem.

Cytaty na dziś:

•    Wiara jest mozaiką złożoną z wątpliwości. Nikos Kazantzakis

•    Kto żyje w strachu, nigdy nie będzie wolny. Horacy (Quintus Horatius Flaccus)

•    Ci, którzy zbyt wiele oczekują od miłości, nie potrafią kochać. Stefan Napierski

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1787 W Berlinie urodził się Johann Leopold Ludwig von Brese, pruski generał piechoty oraz inżynier. Był projektantem Twierdzy Poznań wraz z gen. Grolmanem i gen. Rauchem.

W 1828 zaprojektował Fort Winiary w Poznaniu. Od 1842 kierował I Inspektoratem Inżynieryjnym. W 1854 został nobilitowany i otrzymał nazwisko Brese-Winiary.

Pierwsze prace przy budowie fortu –  cytadeli rozpoczęto 23 czerwca 1828 roku. W maju i czerwcu 1830 przeniesiono na północ dwie wsie Winiary oraz zlikwidowano folwark Bonin. 29 czerwca 1834 2. batalion 18. Pułku Piechoty obsadził nie wykończony jeszcze fort, zaś w październiku i grudniu Kernwerk został obsadzony przez dwa bataliony 6. Pułku Piechoty.

Do 1839 roku były już ukończone skarpy, a do 1842 zbudowano przeciwskarpy. Tym samym budowa fortu została zakończona.

1821 Urodził się Brunon Józef Szafarkiewicz, przyrodnik, nauczyciel, działacz społeczny.

Był najbardziej zasłużonym przyrodnikiem i społecznikiem-pozytywistą drugiej połowy XIX w. w zaborze pruskim i nazywanym „poznańskim Wokulskim”.

Jako pedagog i badacz opublikował podręcznik szkolny Historia naturalna do szkół, kurs I (1850, 1864) i kurs II (1853, 1861) oraz cenne przyczynki. Zebrał bardzo obszerny zielnik i często korzystali z niego niemieccy floryści: Ritschl, Pfuhl i Spribille. Był znanym popularyzatorem wiedzy przyrodniczej, ale największe zasługi położył jako społecznik-filantrop, rozbudowując miasto.

W Starołęce przy odkrytych przez siebie pokładach iłów założył nowoczesną cegielnię. Na bocznych ulicach od Starego Rynku wybudował szereg domów, a dzięki jego staraniom powstały ogrody i nowy cmentarz farny.

Był pasjonatem usprawnienia komunikacji miejskiej między Starym Rynkiem a Aleją Marcinkowskiego. Bardzo kosztowne inwestycje budowlane doprowadziły go w końcu do bankructwa finansowego.

W latach 1845–1853 uczył w gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu, a po powstaniu średniej szkoły realnej w 1853 roku przeniósł się do niej i do 1868 roku wykładał matematykę i nauki przyrodnicze. Był redaktorem „Przeglądu Poznańskiego” w latach 1846–1848, a w roku 1862 wykupił od L. Merzbacha kwartalnik „Ziemianin”. Do 1866 roku redagował czasopismo, które przekształcił w tygodnik o wysokim poziomie naukowym.

Po porzuceniu pracy w szkolnictwie zabiegał o podniesienie wielkopolskiego przemysłu i inwestował w budownictwo miejskie Poznania. W okresie istnienia Szkoły Rolniczej im. Haliny w Żabikowie był w niej wykładowcą technologii, a w latach 80. prowadził dla młodzieży męskiej i żeńskiej prywatne kursy handlowe i gospodarstwa domowego.

Zmarł w Poznaniu 27 lipca 1892 roku, a jego grób zachował się na Cmentarzu Zasłużonych na Wzgórzu św. Wojciecha w Poznaniu.

Źródło: Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski (red.): Wielkopolski Słownik Biograficzny. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 724-725, wikipedia, fot: http://www.szafarkiewicz.plewako.pl

1879 Urodził się Mikołaj Kiedacz, wiceprezydent i p.o. prezydenta Poznania.

Urząd prezydenta Poznania objął 14 września 1921 po śmierci Jarogniewa Drwęskiego i pełnił do czasu wyboru nowego prezydenta, Cyryla Ratajskiego, 26 kwietnia 1922.

Drugi raz urząd prezydenta Poznania pełnił w okresie 17 listopada 1924 – 14 czerwca 1925 zastępując Cyryla Ratajskiego (w tym czasie Ratajski był Ministrem Spraw Wewnętrznych). Był członkiem Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania.

Został zamordowany w Forcie VII 25 października 1939.

Fot.  Gen. Kazimierz Sosnkowski, wojewoda Adolf Bniński i prezydent Mikołaj Kiedarz podczas rozmowy w Święto Ułanów Poznańskich – maj 1925, fotografia grupowa uczestników uroczystości przed gmachem Uniwersytetu w Poznaniu. W pierwszym rzędzie widoczni m.in.: wiceprezydent Poznania Mikołaj Kiedacz (piąty z prawej), kurator szkolny Bernard Chrzanowski (szósty z prawej) oraz komendant Policji Państwowej Województwa Poznańskiego inspektor H. Hass (czwarty z prawej) – 1926, uroczystość otwarcia nowych łazienek nad Wartą. Przemawia prezydent Poznania Mikołaj Kiedacz – maj 1925, źródło NAC / domena publiczna

1939 Ostatnie nabożeństwo odprawiono w poznańskiej Synagodze. W 1941 r. Niemcy przekształcili synagogę w basen dla żołnierzy Wehrmachtu. Obiekt służył w tym kształcie mieszkańcom poznania do końca XX wieku.  W 2003 r. prawa własności do budynku przejęła gmina żydowska.

1939 W wojennym Poznaniu. Uruchomiono komunikację miejską, rozpoczęto budowę przepraw na rzekach: prom przy ul. Grobla, most pontonowy przy ul. Wioślarskiej. Powołano zarząd PCK w mieście – na czele stanął Józef Winiewicz.

1963 Zmarł urodzony w Poznaniu Ernst Hartwig Kantorowicz, niemiecki historyk pochodzenia żydowskiego, mediewista. Studiował na uniwersytetach w Berlinie, Monachium i Heidelbergu. Po wprowadzeniu faszyzmu w Niemczech emigrował do USA, gdzie pracował na Uniwersytecie Oksfordzkim, Kalifornijski w Berkeley i Princeton. Specjalizował się w historii prawa i teologii politycznej średniowiecza, a także w dziejach Niemiec w epoce Hohenstaufów. Do jego najgłośniejszych prac należą Cesarz Fryderyk II (1927) i Dwa ciała króla (1957).

Urodził się w zamożnej żydowskiej rodzinie, od lat prowadzącej w Poznaniu doskonale prosperujące przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją popularnych likierów i wódek. Wraz z ojcem Józefem (synem założyciela fabryki) i matką Klarą mieszkał w wygodnej kamienicy przy Hohenzollernstrasse (ob. ul. Mickiewicza). Kantorowiczowie, podobnie jak większość dobrze sytuowanych i doskonale zasymilowanych na niemieckim gruncie poznańskich Żydów, przywiązywali wielką wagę do edukacji swego potomstwa. Toteż w 1904 roku posłali małego Ernsta do Gimnazjum im. Augusty Wiktorii (ob. I LO im. K. Marcinkowskiego).

Po ukończeniu gimnazjum młody Kantorowicz został wysłany przez ojca do Hamburga, gdzie miał zdobyć wielce pożądany kupiecki fach. Ostateczny kres owych planów przyniósł wybuch I wojny światowej. Gorący niemiecki patriota, jakim był wówczas 19-letni Ernst, 8 sierpnia 1914 roku na ochotnika zaciągnął się do wojska. Służył zarówno na froncie zachodnim (Moza, Verdun), jak i wschodnim (zachodnia Ukraina, Turcja). Wojenna klęska Niemiec stanowiła z pewnością spory cios dla młodego i wielokrotnie odznaczanego podoficera, który pod koniec 1918 roku wyruszył nawet do rodzinnego Poznania, aby walczyć z powstaniem wielkopolskim. Zbyt wiele o tym epizodzie z życia Kantorowicza niestety nie wiemy, wiosną zaś 1919 roku widzimy go już w Berlinie, gdzie uczestniczy w kampanii przeciwko komunistycznemu powstaniu Spartakusa i później w Monachium, w którym tłumił miejscową Republikę Radziecką. [źródło: Piotr Grzelczak, Chłopak z Poznania, na: https://kultura.poznan.pl/mim/kultura/news/historia,c,8/chlopak-z-poznania,117876.html]

1987 Odbyło się otwarcie Wojewódzkiej Poradni Odwykowej przy ul. Kraszewskiego, przeniesionej tu z ul. Strzeleckiej. Nowy lokal pozwala na tworzenie lepszych warunków leczenia ludzi dotkniętych chorobą alkoholową.

1995 Zmarł Jerzy Kurczewski, dyrygent, organizator i kierownik poznańskiego chóru chłopięcego “Polskie słowiki”.

W roku 1945 założył chór chłopięcy „Miniaturka” przy 21 Drużynie Harcerskiej w Gimnazjum im. św. Jana Kantego, który w roku 1961 przekształcił się w Poznański Chór Chłopięcy. Prowadził go jako dyrektor i kierownik artystyczny do roku 1990. Po nim obowiązki te przejął Wojciech Aleksander Krolopp. W

1957 roku założył jak dotąd jedyną w Polsce, Szkołę Chóralną, która dziś nosi nazwę “Poznańska Szkoła Chóralna Jerzego Kurczewskiego”. W 1967 zainicjował Międzynarodowy Festiwal Chórów Chłopięcych.

Chór Jerzego Kurczewskiego koncertował ponad 2200 razy w wielu krajach na 4 kontynentach. Brał udział w wielu prestiżowych festiwalach muzycznych, występował w najważniejszych salach koncertowych świata, jak Carnegie Hall, Filharmonii Berlińskiej, wiedeńskiej Musikverein. Jerzy Kurczewski występował z chórem przed takimi osobami jak królowa Fabiola, Richard Nixon czy Jan Paweł II. Zespół zarejestrował kilkanaście płyt (m.in. pierwszą polską płytę kompaktową – już w 1984) roku. Dokonywał wielu światowych prawykonań utworów kompozytorów współczesnych.

2010 W Poznaniu rozpoczęło się Spotkanie Ministrów Kultury Europy i Azji ASEM

Do Poznania zjechali przedstawiciele 35 krajów, a także reprezentanci Unii Europejskiej i Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej. Inauguracja ASEM wywołała spore zainteresowanie mediów – pojawieniu się gości towarzyszyły flesze reporterów i aura spotkania na wysokim politycznym szczeblu.

Temat rozmów ministrów kultury w stolicy Wielkopolski to “Dziedzictwo wobec wyzwań współczesności”. Według ministra Bogdana Zdrojewskiego rezultatem poznańskiego spotkania będą prawdopodobnie decyzje związane na przykład ze sposobem wymiany informacji dotyczących obrotu dziełami sztuki. Zagranicznych gości powitali prezydent Ryszard Grobelny i marszałek Marek Woźniak – gospodarze ASEM.

2010 Miały miejsce dni otwarte Lewobrzeżnej Oczyszczalni Ścieków przy ulicy Serbskiej po 4 letniej modernizacji.

LOŚ, czyli Lewobrzeżna Oczyszczalnia Ścieków ma bogatą historię. Powstała w 1909 roku, jako pierwszy tego typu obiekt w Poznaniu. Przyjmowała wówczas ok. 16 tys. metrów sześciennych ścieków na dobę, a oczyszczanie odbywało się metodą mechaniczną. W XXI wieku oczyszczalnia nie spełniała już żadnych norm, podjęto więc decyzję o jej przebudowie.

Prawie czteroletnie roboty budowlane były bardzo skomplikowane. W ramach modernizacji ułożono 21 km rurociągów oraz ponad 57 km różnego rodzaju kabli i przewodów. Całkowity koszt rozbudowy LOŚ przekroczył 237 mln zł.

http://www.youtube.com/watch?v=mIc0a4pXoRo

ZDARZYŁO SIĘ 9 WRZEŚNIA

214 Urodził się Aurelian, cesarz rzymski od 270 r. Jeden z wybitniejszych cesarzy drugiej połowy III w. n.e. Po długich latach wewnętrznych zamieszek, niepokojów i nieustannych rebelii, twardą ręką zaczął wyprowadzać cesarstwo z kryzysu. W 271 r. na jego polecenie zaczęto wznosić wokół Rzymu wielkie mury obronne, mające strzec stolicę przed najazdami barbarzyńskimi. Zniszczył państwo uzurpatorów, Zenobii i Wabalata z siedzibą w Palmirze, a ich ziemie na powrót włączył w granice cesarstwa. Zginął zamordowany podczas spisku wojskowych w czasie wyprawy na Persję w 275 roku n.e.

1475 Ukazuje się pierwszy druk w języku polskim (statuty synodalne zawierające m.in. modlitwy polskie) wydany we Wrocławiu w drukarni Kaspara Elyana.

“Otcze naſs genz gſi nanyebeſach oſwyent

cze gmye twe budz twa wuola. yako na
nebi tako nazemy. Chleb naſs wſſedny
day nam diſſa od puſſtz nam naſſe wynny
yako my odpuſſtiame naſſim wynowat
czom. Ee newodyz nas napokuſchenya a
le zbaw nas odzleho Amen”.

fot: “Ojcze nasz”, “Zdrowaś Mario” oraz “Wierzę w Boga” wydrukowane po polsku w 1475 roku. Ilustracja z Encyklopedii staropolskiej Zygmunta Glogera.

1585 Urodził się Armand-Jean du Plessis de Richelieu, francuski kardynał i polityk, od 1624 pierwszy minister Ludwika XIII. (zm. 4.12.1642).

1596 Zmarła królowa Anna Jagiellonka, żona króla Stefana Batorego. Ostatnia z Jagiellonów na tronie Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Związana z Warszawą, dbała o wygląd miasta i jego przywileje. Ukończyła budowę pierwszego mostu na Wiśle, rozpoczętego przez Zygmunta Augusta. Ur. 18.10. 1523 r.

1839 Angielski astronom i fizyk John Herschel wykonał pierwsze zdjęcie fotograficzne na szklanej płycie.

1850 Kalifornia została 31 stanem unii amerykańskiej.

1870 Rzym został ogłoszony stolicą Włoch.

1876 W Wielkiej Brytanii po raz pierwszy użyto mechanicznego zająca podczas wyścigu chartów. Zając służy do dziś jako wabik dla biegnących po okrężnym torze psów.

1901 Zmarł Henri de Toulouse – Lautrec, malarz francuski. Od dzieciństwa był kaleką w wyniku wielokrotnego złamania nóg. W Paryżu przebywał we wszystkich miejscach zabaw na Montmatrze, gdzie poznał największych malarzy. Tam czerpał natchnienie, które temu mistrzowi plakatu i litografii zapewniło sławę.

1914 Zakończenie bitwy nad Marną – klęska Niemiec. Bitwa rozpoczęła się 06.09., zapoczątkowała wojnę pozycyjną na linii rzeki Aisne.

1930 W nocy z 9 na 10 września, na rozkaz Józefa Piłsudskiego, policja i żandarmeria aresztowały 19 przywódców opozycji politycznej w Polsce, m. in. Wincentego Witosa i Adama Ciołkosza. Zostali oni osadzeni w więzieniu wojskowym w Brześciu nad Bugiem, gdzie poddawano ich szykanom. Wydarzenie to jest jedną z najciemniejszych kart w dziejach politycznych II RP.

1939 Podczas bombardowania Lublina zginął Józef Czechowicz, poeta. (ur. 15.03.1903).

1939 Rozpoczęła się trwająca 11 dni bitwa nad Bzurą. Armie Pomorze i Poznań pod dowództwem gen. Tadeusza Kutrzeby starły się z hitlerowskim najeźdźcą. Była to największa bitwa kampanii wrześniowej

1939 Urodził się Zbigniew Namysłowski, jeden z najpopularniejszych polskich saksofonistów jazzowych.

1947 Urodził się Andrzej Olechowski, polski polityk.

1952 Urodził się Dave A. Stewart, były lider grupy Eurythmics, obecnie jest popularnym producentem i nagrywa płyty solowe.Grupa wylansowała m.in. przeboje “Sweet Dreams Are made Of This”, “Here Comes The Rain Again”, “There Must Be An Aniel”. Stał na czele również The Spiritual Cowboys, działa także solo (“Heart Of Stone”). W 1990 roku razem z Candy Dufler nagrał temat “Lily Was Here”.

1957 W Stanach Zjednoczonych przyjęto ustawę o prawach obywatelskich dla Murzynów.

1963 W Warszawie odbyła się premiera rozpoczętego przez Andrzeja Munka filmu “Pasażerka”. Po tragicznej śmierci reżysera film dokończył jego przyjaciel Witold Lesiewicz. W 1964 roku “Pasażerka” otrzymała nagrodę krytyki na festiwalu w Cannes.

1966 Urodził się Adam Sandler, aktor amerykański, komik.

1968 Z portu wypłynął największy okręt wojenny świata, lotniskowiec “John F. Kennedy”, na którym służy 5 tys. Marynarzy.

1972 Urodził się Michał Wiśniewski, wokalista zespołu “Ich Troje”.

1989 Numer 1 brytyjskiej listy przebojów: “Ride On Time” – Black Box.

1995 Numer 1 brytyjskiej listy przebojów: “You Are Not Alone” – Michael Jackson.

2002 Kościół katolicki w Holandii otworzył w internecie portal, na którym oferuje pieśni religijne jako dzwonki do telefonów komórkowych.

2002 Słowak Martin Strel został pierwszym człowiekiem, który przepłynął całą długość rzeki Missisipi, całe 2360 mil.

2003 W Kalifornii w wieku 95 lat zmarł Edward Teller, urodzony na Węgrzech fizyk pochodzenia żydowskiego znany jako “ojciec” bomby wodorowej.
„Żałuję śmierci i ran, które spowodowały bomby atomowe, ale nie żałuję pracy nad tą bronią. Dlaczego? Najlepszym wytłumaczeniem jest pytanie; Co by było, gdybyśmy jej nie mieli?” Tak mówił o swym zaangażowaniu w wyścig zbrojeń. Urodził się w Budapeszcie w rodzinie żydowskiej. W Niemczech studiował fizykę, po dojściu Hitlera do władzy uciekł do USA. Do prac nad bombą atomową dołączył w 1942 r, kilka lat później zajął się wielokrotnie silniejszą bombą wodorową – pierwsza próba na Pacyfiku w 1952 r.

Imieniny obchodzą: Aniela, Jacek, Piotr, Sergiusz

Imię Aniela ma pochodzenia łacińskie od “angela” – “posłanniczka”, “posłanka”. Pojawiło się w XVIII wieku. Aniela to osoba miła, subtelna i pełna wdzięku. Jest życzliwa dla innych. Częściej kieruje się sercem niż rozumem.

Imię Jacek ma greckie pochodzenie. Osoba o tym imieniu jest niezwykle twórczą indywidualnością. Może osiągnąć sukcesy w twórczości literackiej albo scenicznej. Jacek jest pewny siebie, niezależny, bywa wybuchowy i apodyktyczny. Często wpada w konflikt z otoczeniem przez swą małostkowość. Niestały w miłości, lubi zmieniać kobiety.

Imię Sergiusz ma łacińskie pochodzenie, od nazwy rodu rzymskiego Sergia. Mężczyzna o tym imieniu ma umysł wszechstronny, krytyczny, lubi zmiany, podróże i…kobiety. Jest wesoły i uczuciowy, przejdzie wiele burz, zanim się ustatkuje.