Mediacja czy postępowanie sądowe?

W rankingu dotyczącym skuteczności systemu prawnego w rozwiązywaniu sporów Polska zajmuje dopiero 119. miejsce. Szansą na poprawę statystyk może być popularyzacja mediacji. Dziś, choć jest ona 13 razy szybsza i 5-krotnie tańsza od postępowania sądowego, decydują się na nią nieliczni. Nowe przepisy o mediacji sądowej mogą to zmienić. Zgodnie z nimi do mediacji mają nakłaniać sędziowie, można z niej skorzystać na każdym etapie postępowania sądowego, a koszty mediacji są zaliczane do kosztów sądowych.

Do najważniejszych zmian, które weszły w życie od stycznia tego roku, w mediacji możemy zaliczyć obowiązek informowania w pozwie o podjęciu próby polubownego rozwiązania sporu przed skierowaniem sprawy do sądu. W przypadku, gdy nie podjęto takiej próby, powód powinien wyjaśnić przyczyny. Sędziowie muszą też nakłaniać do mediacji. Sprawę do mediacji można skierować na każdym etapie postępowania sądowego – mówi Agnieszka Abramczyk, mediator sądowy i wykładowca w Wyższej Szkole Bankowej w Toruniu i w Bydgoszczy.

Nowe przepisy mają zachęcić do mediacji również ze względów finansowych. Od stycznia koszty mediacji wszczętej na skutek skierowania przez sąd, włączane są do kosztów sądowych. Umożliwia to zwolnienie z kosztów osób o niskich dochodach. Część opłat została zniesiona lub znacznie obniżona. Dodatkowo, jeśli do ugody dojdzie przed rozpoczęciem rozprawy, sąd zwraca stronom całość uiszczonej opłaty sądowej.

Jak wynika z danych Ministerstwa Sprawiedliwości, liczba mediacji systematycznie rośnie, choć wciąż jednak stanowi skromny procent wszystkich spraw. W ubiegłym roku przeprowadzono łącznie blisko 2 tys. mediacji. Dla porównania w 2014 było ich 1,2 tys., a w 2006 roku – 270. Na podstawie postanowień sądu do mediacji gospodarczej skierowano w ubiegłym roku 1,6 tys. spraw do sądów okręgowych i ponad 4,1 tys. do sądów rejonowych (w 2008 roku było to odpowiednio 77 i 133 sprawy).

Mediacje pozwalają oszczędzić czas i pieniądze. Zwłaszcza że jak wynika ze statystyk, są zazwyczaj bardzo skuteczne. Ugoda jest wspólnym porozumieniem stron, na którą mają one bezpośredni wpływ. Wyrok natomiast należy respektować, niezależnie od tego, jaki ma kształt.

Źródło: Agencja informacyjna Newseria