Pora na Skandynawię – Hygge – swojsko i krytycznie

W ubiegłym roku  duńskie pojęcie hygge zrobiło w Polsce oszałamiającą karierę. Stało się tak za sprawą 3 książek wydanych w polskim przekładzie, będących próbą wyjaśnienia tego fenomenu, i związanego z nimi medialnego ożywienia. Nie było chyba ogólnopolskiej gazety, czasopisma czy programu telewizji śniadaniowej, który by tego tematu nie poruszyły.

Hygge zostało spopularyzowane jako skandynawski styl życia zapewniający szczęście, którego Duńczykom, jako od lat jednym z najszczęśliwszych narodów świata, nie brakuje. Dlatego też tegoroczna edycja cyklicznego wydarzenia „Pora na Skandynawię” przyciąga tłumy poznaniaków zainteresowanych wewnętrznym spokojem sąsiadów zza Bałtyku.

Podczas tegorocznych spotkań organizatorzy chcą także krytycznie spojrzeć na wyidealizowany obraz Skandynawii, zaglądając pod podszewkę społeczeństw dobrobytu – w miejsca, gdzie rozgrywają się nie zawsze przyjemne scenariusze.

Program:

14 marca (wtorek)

[program towarzyszący] g. 15 Spotkanie z Justyną Czechowską i młodymi tłumaczami literatury szwedzkiej – w związku z nr 4/2016 kwartalnika FA-art. – „Obcy po szwedzku”. Katedra Skandynawistyki, Collegium Novum, blok A, IIp, sala 204 / wstęp wolny

g. 18 „WRÓŻBA. WSPOMNIENIA DZIEWCZYNKI”. SPOTKANIE Z AGNETĄ PLEIJEL
Centrum Kultury ZAMEK, Scena Nowa / wstęp wolny. Prowadzenie: Agnieszka Gajewska, tłumaczenie: Justyna Czechowska

Narratorka wysnuwa opowieść ze strzępów wspomnień, urwanych zdań, zachowanych listów. Rekonstruuje swoje dzieciństwo i młodość w Szwecji lat 40. i 50., traumę rodzinnych relacji, przede wszystkim jednak siebie samą z tamtego czasu. Postać rozedrganej wewnętrznie, wrażliwej i czułej dziewczyny, która całą sobą doświadcza otaczającego ją świata i przeżywa go z wielką intensywnością.

Widzimy ten świat jej oczami, współodczuwamy go razem z nią. Rwane zdania, elipsy i przemilczenia czynią z tej autobiograficznej prozy traktat o dojrzewaniu i potrzebie miłości. Piękna, pełna trudnych emocji powieść, która zostaje na długo.

Agneta Pleijel (ur. 1940) – jest jedną z najciekawszych szwedzkich powieściopisarek. Z wykształcenia antropolożka, jest także poetką, dramaturżką i tłumaczką. W Polsce ukazały się przekłady kilku jej powieści („Kto zważa na wiatr”, „Zima w Sztokholmie”, „Lord Nevermore” – o przyjaźni Witkacego i Malinowskiego) oraz wybór poezji „Anioły ze snu”. Pleijel jest także członkinią jury Nagrody im. Zbigniewa Herberta.

g. 19 „OBCE NIEBO”, reż. Dariusz Gajewski, 2015, Polska, Szwecja, 107’, Centrum Kultury Zamek, Kino Pałacowe / bilety: 11 zł

15 marca (środa)

[program towarzyszący] g. 11.30, spotkanie z Anetą Pleijel, dla studentów filologii skandynawskich – spotkanie w języku szwedzkim
Katedra Skandynawistyki, Collegium Novum, blok A, IIp, sala 204 / wstęp wolny (język spotkania – szwedzki)

g. 19.30 „SZWEDZKA TEORIA MIŁOŚCI”, reż. Erik Gandini, 2015, Szwecja, 76’
Centrum Kultury Zamek, Kino Pałacowe / bilety: 11 zł

16 marca (czwartek)

g. 18 „DZIECI NORWEGII. O PAŃSTWIE (NAD)OPIEKUŃCZYM”. SPOTKANIE Z MACIEJEM CZARNECKIM
Centrum Kultury ZAMEK, Scena Nowa / wstęp wolny. Prowadzenie: Danuta Woźnicka

Choć pięciomilionowa Norwegia przyciąga Polaków wysokimi zarobkami i poziomem życia, na idealnym obrazie tego kraju jest rysa. Barnevernet – instytucja siejąca postrach, przed którą imigranci z Europy Wschodniej ostrzegają się na forach internetowych: zabiera dzieci, rozdziela rodziny, posądza rodziców o niestabilność psychiczną, podburza małoletnich do zeznawania przeciwko bliskim.

Czy jednak na pewno wszystko jest czarno-białe? Jaki związek z Barnevernet miał Anders Breivik? I dlaczego detektyw Rutkowski w norweskiej prasie nazywany jest Rambo? Maciej Czarnecki przedstawia obie strony medalu, zamiast czerni i bieli ukazując całą gamę szarości i oddając głos norweskim pracownikom społecznym, rodzicom zastępczym, ekspertom. Przede wszystkim jednak słucha uważnie i dokumentuje dzieje rodziców i odebranych dzieci. Jego książka to wstrząsający reportaż o tym, jak cienka potrafi być granica między rajem a piekłem.

Maciej Czarnecki (ur. 1981) – dziennikarz działu zagranicznego „Gazety Wyborczej”. Pisze głównie o Europie i Afryce. Publikował reportaże w „Dużym Formacie”, „Wysokich Obcasach” i „Magazynie Świątecznym”. Tropił losy Afrykanerów w Gruzji, w Nigrze rozmawiał z mieszkańcami marzącymi o emigracji do Europy, kibicował nawróconemu gangsterowi w Danii, przepytywał zwolenników Brexitu w Wielkiej Brytanii. Pochodzi z Torunia, gdzie ukończył prawo i antropologię kulturową na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika.