Ptasia pułapka

Wiele gatunków ptaków przyleciało na sezon lęgowy do Polski, a teraz – po wychowaniu piskląt – właśnie rozpoczyna jesienną wędrówkę w cieplejsze miejsca. Dlaczego jednak, po skończonej reprodukcji, kiedy na świat przyszły młode – za rok ptaków będzie podobna liczebność?

Wiele z nich, zwłaszcza młodych osobników ginie, a pierwsza, jesienna wędrówka, jest jedną z najbardziej śmiercionośnych. Ptaki giną z przyczyn naturalnych, zabijane przez drapieżniki i nękane przez pasożyty i patogeny, jak i antropogenicznych, tych zbudowanych ręką człowieka.

Stale próbujemy zdiagnozować, który z tych czynników jest najważniejszy i jak zapobiegać śmiertelności – mówi prof. Piotr Tryjanowski z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Jednak czasem obliczenia śmiertelności bywają doprawdy zaskakujące.

Ostatnimi czasy szczególnie kolizje ptaków z przeszkloną zabudową są coraz częściej wskazywane jako jedna z głównych antropogenicznych przyczyn śmiertelności ptaków – podkreśla Aleksandra Szurlej – Kielańska ze Stowarzyszenia Wspierania Inwestycji Przyjaznych PTAcom, współpracująca od kilku lat z Polskim Stowarzyszeniem Budownictwa Ekologicznego. Choć temat nie jest nowy, to jednak do tej pory bywał marginalizowany. Działo się tak głównie ze względu na brak świadomości jego istnienia, obawy związane z konsekwencjami czy po prostu brak wiedzy na temat możliwości skutecznego minimalizowania liczby kolizji.

Dlatego postanowiliśmy rozpocząć partnerską współpracę ze Stowarzyszeniem PTAcom, by przyjrzeć się temu zjawisku, podkreśla prof. Piotr Tryjanowski.

Badania nad skalą śmiertelności i przyczynami kolizji prowadzono na świecie od ponad ćwierćwiecza, główne w USA i Kanadzie, ale również w Austrii, Szwajcarii czy Niemczech. Świetnie, że podobne badania, zwłaszcza w ostatnich latach również w Polsce – dodaje pani Szurlej – Kielańska. W wielu miejscach opracowywano i testowano nowe rozwiązania pozwalające na redukowanie poziomu kolizji. Pozwoliło to na wdrożenie do produkcji wielu skutecznych i trwałych rozwiązań, dzięki czemu wiele z nich jest dziś dostępnych na rynku. Są wśród nich rozwiązania bazujące na filtrowaniu promieniowania ultrafioletowego (UV) oraz znakowaniu powierzchni przezroczystych za pomocą markerów graficznych. Szereg dostępnych na rynku europejskim rozwiązań wykorzystujących promieniowanie UV to głównie szkło oraz folie okienne lub naklejki z filtrami UV o odpowiedniej częstotliwości. Rozwiązania bazujące na znakowaniu powierzchni dostępne są głównie w formie markerów graficznych i folii okiennych z wzorami o konkretnych układach, kształtach i kolorach. Wybierać można spośród dostępnych na polskim i europejskim rynku produktów.

Wspomniane rozwiązania różnią się głównie technicznymi możliwościami zastosowania i dedykowane są do przeszkleń o różnym charakterze i przeznaczeniu. Inny typ zabezpieczeń dedykowany jest do szklanych elewacji, inny możemy wybrać do zabezpieczenia dużych okien wysokich biurowców czy okien salonu domu jednorodzinnego na obrzeżach miasta.

Warto ponadto pamiętać, że odpowiednie zabezpieczanie i redukowanie ryzyka kolizji może przynosić podwójną korzyść: bezpośrednio pomaga chronić ptaki, a także rozwija i doskonali zrównoważone budownictwo poprzez zachowanie bioróżnorodności, która przekłada się na komfort użytkowników. Po raz kolejny pokazujemy, że nowoczesne rozwiązania technologiczne mogą być przyjazne i ludziom, i ptakom, ale – co również bardzo ważne – opłacalne ekonomicznie. Tym sposobem najłatwiej przekonać mieszkańców i inwestorów, a właśnie takie rozwiązania wspólnie testujemy i z czystym sumieniem już możemy polecać – wspólnie zauważają Aleksandra Szurlej – Kielańska i prof. Tryjanowski.