Rocznica śmierci Wiktora Degi

Wczoraj obchodziliśmy 20. rocznicę śmierci profesora Wiktora Degi – wybitnego polskiego ortopedy, naukowca, założyciela Szpitala Klinicznego w Poznaniu przy ulicy 28 czerwca 1956 r. Z tej okazji przypominamy krótko sylwetkę profesora, przez wielu nazywanego ojcem światowej rehabilitacji. Jego model kompleksowej rehabilitacji został uznany przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) za obowiązujący standard na całym świecie.

Wiktor Dega był światowej sławy chirurgiem i ortopedą, a także naukowcem Akademii Medycznej w Poznaniu. Pracował jako ekspert WHO, był współzałożycielem i pierwszym prezesem Polskiego Towarzystwa Walki z Kalectwem. Specjalizował się m.in. w leczeniu ortopedycznym dzieci, ratując ich zdrowie, a niekiedy również życie, za co mali pacjenci odwdzięczyli się, przyznając profesorowi w 1969 r. Order Uśmiechu.

Dega studiował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu w Berlinie, a następnie kontynuował naukę na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. W 1924 roku rozpoczął pracę w Zakładzie Ortopedycznym im. B.S. Gąsiorowskiego, pod kierownictwem profesora Wierzejewskiego. To właśnie życzliwość i wsparcie doświadczonego lekarza pozwoliły Wiktorowi Dedze na szybkie zdobywanie umiejętności, wdrażanie własnych technik operacyjnych oraz prowadzenie badań naukowych. Specjalizował się w ortopedii i chirurgii ortopedycznej, a swoją wiedzę pogłębiał podczas licznych staży zagranicznych m.in. we Francji, Szwecji i Włoszech. Obserwując pracę zachodnich lekarzy, Wiktor Dega stopniowo tworzył podwaliny naukowe dla rozwoju rehabilitacji medycznej w Polsce.

Jeszcze w latach 20-tych Dega zaczął prowadzić szerokie badania wad postawy u poznańskich dzieci (w następstwie w dwóch szkołach wprowadzono regularne ćwiczenia korekcyjne). Wiktor Dega w 1945 roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego i objął kierownictwo Katedry i Kliniki Ortopedycznej Uniwersytetu Poznańskiego. W tym okresie przebudował Klinikę Ortopedyczną oraz stworzył oddział rehabilitacji oparty na koncepcji, która w 1970 roku została uznana przez Światową Organizację Zdrowia jako modelowy wzór do naśladowania. Rehabilitacja według modelu Degi miała być: powszechna (dostępna dla wszystkich chorych), wczesna (rozpoczynała się nierzadko jeszcze przed samym zabiegiem), kompleksowa (w zależności od potrzeb pacjenta, z udziałem lekarzy różnych specjalności, a dla dzieci także nauczyciela) oraz ciągła (prowadzona tak długo, jak była potrzebna). Model ten zrewolucjonizował dotychczasowe metody rehabilitacji i zapewnił profesorowi Dedze miejsce wśród najwybitniejszych światowych lekarzy. Program kompleksowej rehabilitacji jest na całym świecie stosowany do dziś.

Profesor Dega był aktywny zawodowo do końca lat 60-tych XX wieku. Już wówczas był „postacią historyczną” dla pracujących z nim ortopedów i rehabilitantów. Nie angażował się w działalność publiczną ani nie mówił dużo o sobie, zamiast tego po prostu ciężko pracował. – Najstarsi pacjenci, którzy jeszcze pamiętają profesora, zgodnie określają go jako ideał lekarza, dla którego dobro pacjenta liczyło się najbardziej. Często odwiedzał on swoich podopiecznych na oddziale, także poza oficjalnymi godzinami pracy – wspomina dr hab. n. med. Przemysław Lisiński, Kierownik Kliniki Rehabilitacji. Profesor Dega do śmierci mieszkał na terenie szpitala. Od 1996 roku Szpital Kliniczny nosi jego imię.