Smog w Poznaniu

Z badań zanieczyszczeń powietrza nad Poznaniem wynika, że udział emisji napływowej wynosi około 78%, natomiast pochodzącej z terenu miasta – około 22%. Radny Andrzej Rataj chce się dowiedzieć jak Poznań współpracuje z okolicznymi gminami w zakresie zwalczania smogu. Zapytał o to w interpelacji.

Radny zauważa, że od wielu lat jednym z największych problemów w Poznaniu jest smog – zanieczyszczenie powietrza stanowiące zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka. Od dłuższego czasu nasze miasto zaliczane jest do miejsc o bardzo znaczącym poziomie zagrożenia tym zjawiskiem. Dokumentem, w którym zawarto najbardziej aktualną diagnozę pochodzenia pyłu PM10 na terenie miasta Poznania, jest Program ochrony powietrza przyjęty przez Sejmik Województwa Wielkopolskiego 13 lipca 2020 roku.

Dokument ten rozgranicza w bilansie emisji zanieczyszczeń pyłu PM10 emisję napływową oraz emisję pochodzącą z samej strefy obejmującej miasto Poznań – udział emisji napływowej szacowany jest na około 78%, natomiast pochodzącej z samego terenu miasta Poznania – na około 22%. Oznaczałoby to zatem, że aż 4/5 zanieczyszczeń pochodzi spoza Poznania! Zdaniem radnego, w tej sytuacji kluczowe dla zwalczania smogu w naszym mieście powinny być działania podejmowane poza Poznaniem. Radny zapytał w interpelacji o inicjatywy dotyczące współpracy Miasta Poznania z okolicznymi gminami w zakresie zwalczania smogu.

Odpowiedzi na interpelację udzielił wiceprezydent Bartosz Guss, który napisał m.in, że obecnie obowiązujący dokument (wskazany przez radnego), w którym zawarto najbardziej aktualną diagnozę pochodzenia pyłu PM10 na terenie miasta Poznania, nie określa dokładnie miejscowości bądź gmin, z których pochodzą zanieczyszczenia składające się na emisję napływową. Wyjaśnił, że stan zanieczyszczenia powietrza zależy od wielkości emisji i panujących warunków meteorologicznych, wyznaczających możliwości rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń. Róża wiatrów dla strefy aglomeracja poznańska wskazuje, że nad Poznaniem dominują wiatry z sektorów zachodniego i wschodniego, zaś najrzadziej wiało z kierunków północnego i południowego. Można zatem domniemywać, że analogicznie rozkładały się emisje napływowe.

Wiceprezydent wyjaśnił, że celem miasta Poznania oraz ościennych gmin jest eliminowanie źródeł ogrzewania na paliwa stałe. Od 2015 roku Poznań prowadzi program dotacyjny KAWKA. Podobne działania, tj. programy dotacyjne, podejmują także okoliczne gminy (na przykład Kostrzyn). Ponadto Starostwo Powiatowe  w Poznaniu prowadzi, skierowany do mieszkańców Powiatu Poznańskiego, własny program dotacyjny na likwidację pieców opalanych węglem i innymi paliwami stałymi oraz zamianę ich na proekologiczne systemy ogrzewania. Poza tym, miasto Poznań (podobnie jak niektóre ościenne gminy takie jak: Kórnik, Mosina, Puszczykowo, Tarnowo Podgórne), zawarło w lutym 2021 roku porozumienie z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu dotyczące realizacji rządowego Priorytetowego Programu Czyste Powietrze.

Ważnym aktem prawnym, obejmującym zarówno Poznań, jak i sąsiednie gminy, jest tzw. uchwała antysmogowa, przyjęta przez Sejmik Województwa Wielkopolskiego 18 grudnia 2017 roku. Wprowadza ona na obszarze województwa wielkopolskiego ograniczenia lub zakazy w zakresie eksploatacji instalacji, w których spalany jest opał. Uchwała ta wprowadza zakaz stosowania konkretnych paliw oraz terminy graniczne likwidacji (w zależności od rodzaju urządzenia) pieców i kotłów na paliwo stałe i zastąpienie ich źródłami o mniejszej emisji szkodliwych pyłów.

Wiceprezydent dodał, że w ramach monitoringu powietrza, z inicjatywy Metropolii Poznań oraz Miasta Poznań w 160 szkołach (w tym w 86 na terenie Poznania), zamontowano czujniki jakości powietrza mierzące stężenia pyłów zawieszonych PM10 oraz PM2,5. Inwestycja ta ma wymiar edukacyjny. Celem projektu jest przede wszystkim uświadomienie mieszkańcom metropolii Poznań powagi problemu, jakim jest stan czystości powietrza, którym oddychamy. Ocenę jakości powietrza można na bieżąco śledzić na stronie internetowej pod adresem: esa.nask.pl