Wędrujące pomniki. Poznańska specjalność!

Wędrujące pomniki to widać poznańska specjalność. Swoją lokalizację zmieniały: Bamberka (4 razy), Fontanna Hygiei (3 razy), Golem i fontanna Perseusza (2 miejsca) no i poznańskie koziołki (3 razy). Za to makieta pomnika Wilsona podróżowała po różnych poznańskich fyrtlach.

Bamberka

Wznosiła się ona pierwotnie na Starym Rynku przed domkami budniczymi, na wprost ul. Woźnej. W 1929 roku na wniosek magistratu studzienkę przeniesiono pod zachodnią ścianę starego ratusza. Po zakończeniu II wojny światowej Bamberkę przechowywano w magazynach i dopiero w 1964 roku ustawiono ją przy ul. Mostowej, przed budynkiem dawnej loży masońskiej. W 1977 studzienka powróciła na Stary Rynek, gdzie postawiono ją w pobliżu miejsca, w którym stała w okresie międzywojennym.

Fontanna Higiei w Poznaniu

Po ukończeniu w roku 1840 r. budowy wodociągu, finansowanego w dużej części przez Edwarda Raczyńskiego, postawiono cztery studnie. Główną, najbardziej okazałą miała być studnia ozdobiona figurą bogini zdrowia Higiei. Początkowo planowano ustawić ją przed gmachem Biblioteki Raczyńskich, lecz poziom placu znajduje się powyżej kulminacji Wzgórz Winiarskich, co uniemożliwiało dostarczenie do niej wody. Ostatecznie ustawiono studnię naprzeciwko budynku Ziemstwa Kredytowego, przy skrzyżowaniu Al. Wilhelmowskich (Al. Marcinkowskiego) z ul. Fryderykowską (ul. 23 lutego). Projekt cokołu wykonał architekt Christian Gottlieb Cantian z Berlina.

W 1907 roku został opracowany projekt rozbudowy wodociągów, co prawdopodobnie było powodem przeniesienia studzienki na południowy kraniec Al. Marcinkowskiego. Edward Aleksander Raczyński zamówił wówczas odlew posagu Higiei z zachowanego, gipsowego modelu rzeźby. Uroczyste odsłonięcie, kompletnej już studzienki nastąpiło 9 lutego 1908 roku. W 1971 roku przeniesiono studzienkę przed Bibliotekę Raczyńskich.

Poznańskie koziołki

Pomnik koziołków – pomnik dwóch trykających się koziołków, zlokalizowany w Poznaniu na Placu Kolegiackim, w pobliżu głównego wejścia do Urzędu Miejskiego, czyli dawnego kolegium jezuickiego.

Pomnik, z uwagi na łatwą dostępność z poziomu gruntu i możliwość siadania na grzbietach zwierząt, jest popularnym miejscem wykonywania fotografii pamiątkowych przez turystów i mieszkańców miasta. Nawiązuje do jednego z symboli Poznania – koziołków z wieży ratuszowej.

Obiekt zaprojektował Robert Sobociński, a zrealizowano go w 2002. W roku 2019 z powodu remontu placu Kolegiackiego rzeźba koziołków została przeniesiona do parku Chopina. Później ponownie umieszczono na placu, ale po wschodniej stronie. Ta lokalizacja nie pozwalała na dobrą pokazanie pomnika więc 19 lipca 2022 zdecydowano się na powrót do pierwotnego miejsca, przy probostwie farnym.

Pomnik Wilsona

Ignacy Jan Paderewski widział go na placu Wolności. Pomnik Woodrowa Wilsona pojawił się też na skwerze przy Świętym Marcinie i na Alejach Marcinkowskiego. Sam pomnik nie wędrował ale władze miasta przymierzały kopię rzeźby do różnych przestrzeni.

Pomnik Woodrowa Wilsona w Poznaniu – pomnik przedstawiający postać 28. prezydenta USA – zlokalizowany w Parku Wilsona w Poznaniu przy głównym wejściu od strony ul. Głogowskiej.

Pierwszy pomnik zaprojektował amerykański rzeźbiarz John Gutzon de la Mothe Borglum – autor gigantycznych rzeźb prezydentów na Mount Rushmore w Południowej Dakocie. Odsłonięto go w obecności władz miejskich i wdowy po prezydencie Wilsonie, po rozstrzygnięciu konkursu z 1928. Poziom artystyczny pomnika oceniono wtedy jednak bardzo nisko, m.in. sama wdowa stwierdziła, że mąż nie był zbyt podobny do siebie. Na konkurs pracę nadesłała także Zofia Trzcińska-Kamińska.

Pomnik Golema

Pomnik Golema – pomnik Golema, postaci mitologicznej, sztucznego człowieka, którego według legendy miał stworzyć praski rabin Jehuda Löw ben Becalel. Znajdował się w centrum Poznania, na Alejach Marcinkowskiego, pomiędzy gmachem Urzędu Pocztowego Poznań 9, a Uniwersytetem Artystycznym. Odsłonięty w maju 2010, mierzy 2,5 m wysokości.

Autorem pomnika jest David Černý, kontrowersyjny czeski artysta, znany z instalacji Entropa, zrealizowanej w budynku Rady Unii Europejskiej w Brukseli w 2009 roku. Golem w wersji poznańskiej jest postacią ukazaną ekspresyjnie, w ruchu, robiącą wrażenie przemieszczania się, kroczenia.

Rzeźby Černego osiągają wysokie ceny i są kontrowersyjne, w związku z czym Poznań jest dopiero trzecim miastem w Europie, w którym stanął jego monument (po Pradze i Libercu). Inicjatorem ustawienia Golema w Poznaniu było Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych.

Twórca pomnika zamierzał początkowo umieścić dzieło na środku Alei, z możliwością okresowego przenoszenia w różne miejsca miasta, ale ta odważna propozycja nie spotkała się z aprobatą władz miejskich, w związku z czym Golem stał na trawniku, a nie na osi Alei. 17 września 2010 ostatecznie przeniesiono go jednak w oś Alei, w pobliże fontanny z delfinami, frontem do znajdującej się również w osi Alei ale na ich przeciwległym krańcu steli Heinza Macka i tyłem do pomnika Karola Marcinkowskiego przy ul. 23 Lutego, reprezentującego skrajnie konserwatywne podejście do sztuki pomnikowej, tworząc tym samym dialog tych trzech, diametralnie różniących się, monumentów.

Fontanna Perseusza

Nieistniejąca fontanna, która stanowiła centrum założenia pomnikowego, zlokalizowanego w Poznaniu, na placu Cyryla Ratajskiego (ówczesny Königsplatz)

Fontannę odsłonięto 9 kwietnia 1891, celem uczczenia pobytu w mieście cesarzowej Wiktorii, która nawiedziła miasto po powodzi w 1888. Projektantem obiektu był Johannes Pfuhl, a koszt budowy wyniósł 25.700 marek[2]. Grupa figuralna fontanny przedstawiała scenę z mitologii greckiej: Perseusza ratującego Andromedę z niewoli Ketosa (potwora morskiego). Cokół pomnikowy ozdabiały postacie dzieci siedzących na delfinach i dzierżących w rękach ryby, a także twarze satyrów, tryskające wodą z ust. Otoczenie stanowiły kwietniki z ławkami. Całości założenia nie ukończono, a rzeźba Perseusza i Andromedy znajduje się od 1956 w Parku Wilsona, przed Palmiarnią [wikipedia]