Wojewoda wielkopolski unieważnił uchwałę krajobrazową Rady Miasta Poznania

Wojewoda wielkopolski Michał Zieliński unieważnił tzw. uchwałę krajobrazową Rady Miasta Poznania z dnia 24 stycznia 2023 r. Jak wyjaśnia wojewoda stwierdzenie nieważności uchwały było konieczne w związku istotnym naruszeniem prawa. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia nadzorczego wskazano szereg nieprawidłowości o charakterze formalno-prawnym, w tym przekroczenie przez Radę przyznanych jej ustawowo kompetencji.

Na sesji w dniu 24 stycznia 2023 r. Rada Miasta Poznania podjęła uchwałę w sprawie zasad i warunków sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń na terenie Poznania, tzw. uchwałę krajobrazową. Dokument doręczono wojewodzie wielkopolskiemu 31 stycznia. W ramach postępowania nadzorczego po dokonaniu oceny zgodności uchwały z obowiązującymi przepisami prawa wojewoda Michał Zieliński unieważnił uchwałę w całości.

W pełni popieram konieczność uregulowania zasad i warunków sytuowania elementów reklamowych na terenie Poznania. Zagwarantowanie ładu przestrzennego jest niezwykle ważne dla miasta, które jest przecież jednym z najważniejszych miast na mapie Polski – mówi wojewoda Michał Zieliński. – Jednak najistotniejsza jest warstwa formalno-prawna tego aktu, w którym pomimo tak długiego czasu procedowania nad uchwałą, władze miasta nie ustrzegły się istotnych błędów, wymuszających takie a nie inne rozstrzygnięcie.

Jak wskazuje wojewoda przeprowadzone postępowanie nadzorcze dotyczyło dwóch obszarów: procesu sporządzania uchwały oraz analizy jej treści, a unieważnienie uchwały wynika z trzech istotnych naruszeń prawa.

Pierwszym z nich jest naruszenie procedury sporządzania uchwały polegające na nieprzekazaniu nieuwzględnionej przez prezydenta uwagi radzie miasta. Jedna z firm złożyła uwagę dotyczącą pojęcia muralu reklamowego i dopuszczenia sytuowania reklam na płaskich dachach budynków, prześwitach i w bramach. Na skutek częściowego uwzględnienia uwagi doprecyzowano jedynie zapisy uchwały poprzez definiowanie pojęcia muralu reklamowego.

Pomimo informacji, według której uwaga została w całości uwzględniona, to do treści uchwały nie wprowadzono uregulowań określających warunki i zasady sytuowania reklam na płaskich dachach budynków i w bramach – podkreśla wojewoda.

Naruszone zostały również zasady sporządzania uchwały poprzez brak jednoznaczności jednego z jej kluczowych przepisów (§ 10 ust. 2 i ust. 3 pkt 2 lit. a-c uchwały) dotyczących dostosowania reklam istniejących do zapisów uchwały. W przypadku występowania – tzw. krzyżowania się kryteriów – na podstawie powyższego przepisu nie sposób ustalić, który z nośników będzie wymagał usunięcia bądź dostosowania.

Ten przepis budzi wątpliwości co do przyszłego, praktycznego zastosowania uchwały. W przestrzeni miejskiej wskazane warunki zazwyczaj nie będą występowały rozłącznie, stąd też uchwała powinna w sposób jednoznaczny i wyczerpujący określać, które obiekty – w przypadku kwalifikowania się jednocześnie do dwóch lub trzech z opisanych sytuacji – będą wymagały dostosowania – dodaje wojewoda.

Jako powód unieważnienia uchwały wojewoda wskazuje także naruszenie zasady działania w granicach i na podstawie prawa, z uwagi na przekroczenie przyznanych ustawowo kompetencji. Istotne jest, że ustawa wyróżnia jedynie nośniki reklamowe „istniejące” w dniu uchwalenia uchwały krajobrazowej. Tym samym nie zezwala na przyjęte w uchwale Rady Miasta Poznania wyróżnienie „tablic reklamowych i urządzeń reklamowych powstałych bez wymaganego zgłoszenia lub pozwolenia na budowę” (§ 10 ust. 4 uchwały). Rada Miasta przyjmując kwestionowany przepis wykroczyła poza delegację ustawową. Reklamy nielegalne, posadowione bez wymaganych zgłoszeń czy pozwoleń pozostaną nośnikami “nielegalnymi” niezależnie od uchwały krajobrazowej. Nadal będą podlegać sankcjom przewidzianym w Prawie budowlanym, dla ustalenia których właściwymi są organy nadzoru budowlanego. Stanowisko to podzielił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku stwierdzając w wyrokach z 6 lutego 2019 r., że rozróżnienie w uchwale tablic oraz urządzeń reklamowych na legalnie i nielegalnie posadowione nośniki, nie jest uzasadnione.

Władze miasta mogą zaskarżyć rozstrzygnięcie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu lub doprowadzić zapisy uchwały do zgodności z prawem i ponownie podjąć uchwałę.