Wojewoda zawiesza składanie projektów do PBO

Składanie projektów do Poznańskiego Budżetu Obywatelskiego 2021 zostało czasowo zawieszone. Powodem takiej decyzji jest orzeczenie wojewody wielkopolskiego o nieważności uchwały Rady Miasta dotyczącej zasad i trybu PBO 2021. To niezrozumiałe rozstrzygnięcie uniemożliwia realizację programu. Interesujące jest też, że wszystkie zakwestionowane punkty były zawarte w poprzedniej edycji PBO, wówczas nie zostały podważone. 

Poznański Budżet Obywatelski jest realizowany od 2012 roku. Do tej pory jego problematyka leżała wyłącznie w gestii samorządu lokalnego. Zmieniła to ustawa ze stycznia 2018 r. Nowe przepisy nałożyły na samorząd obowiązek dostosowania zasad i trybu przeprowadzania głosowania nad budżetem obywatelskim do rozwiązań centralnych. Narzucając jedynie słuszne, odgórne założenia zlekceważono dotychczasowe ukształtowane, sprawdzone i dobrze funkcjonujące w miastach praktyki.

Niestety ogólnopolskie rozwiązania uderzyły w tym roku w Poznański Budżet Obywatelski. Tworząc i modyfikując jego zasady zawsze wsłuchiwano się w głos mieszkańców. W 2016 r. Zespół do spraw PBO, którego znaczącą część stanowili nie urzędnicy, ale mieszkańcy Poznania, uchwalił nowe reguły. Była to odpowiedź na problemy z realizacją zwycięskich projektów, wybranych w głosowaniu w 2015 r. Stworzone w 2016 roku zasady PBO w kolejnych latach były częściowo modyfikowane, ale ich rdzeń pozostał ten sam aż do teraz.

Uchwała dotycząca zasad i trybu PBO 2021, zakwestionowana przez wojewodę, została przyjęta na sesji 28 kwietnia bez głosu sprzeciwu.

Rozstrzygnięcie kwestionujące zasady PBO mocno komplikuje najnowszą edycję budżetu. Wojewoda wydając swoje orzeczenie ostatniego, 30 dnia – jaki mu zgodnie z prawem przysługiwał, zatrzymał wykonanie uchwały Rady Miasta odnośnie budżetu obywatelskiego – zauważa Patryk Pawełczak, dyrektor Gabinetu Prezydenta UMP.

Próba uchwalenia nowych zasad PBO, dostosowanych do oczekiwań wojewody, zostanie podjęta na najbliższej sesji Rady Miasta Poznania, która odbędzie 9 czerwca. 

Interesujące jest, że wszystkie zakwestionowane punkty były zawarte w poprzedniej edycji Poznańskiego Budżetu Obywatelskiego, która była kontrolowana przez wojewodę w 2019 r. Wówczas nie było żadnych uwag w tym temacie. 

Zastrzeżenia wojewody

Warto wymienić najważniejsze zastrzeżenia wojewody, które zatrzymały obecną edycję PBO. Zakwestionowano m.in. podział zasad PBO na rozdziały wskazując, że podstawową jednostką redakcyjną uchwały powinien być paragraf. Wskazano, że wzór formularza zgłoszeniowego projektu oraz listy poparcia, pomimo ich technicznej funkcji, powinny być przyjęte uchwałą Rady Miasta, a nie Zarządzeniem Prezydenta. Zaakcentowano, że wnioskodawcy mają mieć prawo do odwołania od decyzji o niedopuszczeniu projektu do głosowania, nawet jeżeli nie wypełnią do końca wniosku, podadzą nieprawdziwe dane osobowe lub złożą formularz po terminie. Wojewoda nakazał też usunąć z uchwały rozdziały dotyczące realizacji projektów, monitoringu i ewaluacji PBO. Są to bardzo istotne składowe budżetu obywatelskiego, gdyż to właśnie na etapie realizacji projektów często pojawiają się problemy, którym zasady PBO starały się przeciwdziałać. Rozstrzygnięcie nadzorcze znosi także możliwość tworzenia funduszu rezerwowego PBO, z którego środki były przeznaczane na pokrycie dodatkowych, niespodziewanych kosztów realizacji projektów.

Wojewoda nakazał także usunąć z zasad PBO obowiązek podawania przez wnioskodawcę adresu poczty elektronicznej lub numeru telefonu, a w przypadku głosujących numeru PESEL. W pierwszym przypadku brak danych kontaktowych utrudni urzędnikom możliwość komunikacji z wnioskodawcą. Rezygnacja z podawania numeru PESEL na etapie głosowania zmniejszy możliwość weryfikacji poprawności głosu, co może zaburzać prawidłowość wyników głosowania.

Te często niezrozumiałe i drobiazgowe rozstrzygnięcia wstrzymują obecny etap składania wniosków w ramach PBO21. Dopiero nowa uchwała Rady Miasta wznowi, miejmy nadzieję jak najszybciej, tegoroczną edycję Poznańskiego Budżetu Obywatelskiego. Zrobimy wszystko żeby budżet obywatelski nadal cieszył się zaufaniem  mieszkańców Poznania – mówi Patryk Pawełczak.

W związku z zaistniałą sytuacją etap składania projektów zostanie wydłużony. Jednocześnie wnioskodawcy mogą zakładać konta w serwisie PBO i roboczo pracować nad wnioskiem, bez możliwości jego formalnego złożenia (pozostanie on w wersji roboczej, dane nie zostaną utracone). Możliwość wysłania projektu zostanie odblokowana po przyjęciu nowych zasad PBO.