Wystawa o początkach dwudziestolecia międzywojennego na pl. Wolności

“Po Wielkiej Wojnie. Nowa Europa 1918-1923”  to tytuł plenerowej ekspozycji, którą od czwartku będzie można oglądać na placu Wolności. Wystawa, przygotowana przez Europejską Sieć Pamięć i Solidarność we współpracy z historykami z 18 krajów, opowiada historię narodzin nowego ładu w Europie po pierwszej wojnie światowej. Wstęp wolny.

Ekspozycja przedstawia burzliwe początki dwudziestolecia międzywojennego, ze szczególnym uwzględnieniem historii Europy Środkowo-Wschodniej. Składa się na nią ponad 200 ujętych w interaktywną formę materiałów archiwalnych – fotografii, dokumentów, filmów, map oraz indywidualnych świadectw pamięci. 

Chcemy pokazać, że konsekwencje niektórych zjawisk sprzed 100 lat odczuwamy do dziś. Poprzez zestawienie różnych interpretacji procesów, które rozegrały się w naszym regionie po Wielkiej Wojnie, możemy zaprezentować także odmienne wrażliwości poszczególnych narodów i różnorodność obrazów tego konfliktu utrwalonych w zbiorowej pamięci – mówi prof. Jan Rydel, koordynator strony polskiej w Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność.

Bogaty wybór materiałów pokazywanych na wystawie dokumentuje i uświadamia niespotykaną skalę przemian, jakie zaszły w latach 1918-1923 w Europie. Pierwsza wojna światowa całkowicie zmieniła oblicze kontynentu. Na gruzach czterech mocarstw wyrosło kilkanaście nowych państw. Prawie wszystkie granice zostały wytyczone na nowo, często na fali konfliktów zbrojnych, do których dochodziło jeszcze w ciągu kolejnych pięciu lat od oficjalnego zakończenia wojny. W wielu miejscach procesy te zakończyły się dopiero ok. 1923 roku. 

W wyniku ścierania się różnych, często odmiennych racji, wyłoniła się tzw. Nowa Europa, w której część narodów postrzegała wynik wojny jako ogromną tragedię, a dla innych był on kulminacją wysiłków w walce o niepodległość. Wszystkie jednak połączył trud odbudowy ze zniszczeń wojennych i wysiłki modernizacyjne przebiegające w cieniu zmian nie tylko politycznych, ale także społecznych, gospodarczych i kulturalnych. 

Wystawa opowiada również o zmianach w sztuce, gdyż pierwsza wojna światowa wzmocniła przekonanie o konieczności dokonania odnowy moralnej dwudziestowiecznego człowieka, co znalazło wyraz w pojmowaniu roli artysty, jako osoby kształtującej rzeczywistość przez sztukę – mówi prof. Piotr Juszkiewicz, członek Rady Naukowej wystawy.

Ekspozycja “Po Wielkiej Wojnie. Nowa Europa 1918-1923” prezentowana jest od trzech lat w ramach międzynarodowego tournée. Odwiedziła dotąd Pragę, Sarajewo, Bratysławę, Verdun, Berlin Weimar czy Rijekę. W 2020 roku po raz pierwszy zawitała do Polski (Wrocław, Kraków, Warszawa). Poznańska prezentacja będzie pierwszym przystankiem na trasie wystawy w 2021 roku. Będzie można ją oglądać od 4 marca do 13 kwietnia na pl. Wolności.

Ekspozycji będą towarzyszyć wydarzenia przygotowane przez Wydział Nauk o Sztuce Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Będą to specjalne spoty z udziałem naukowców, planowany jest także międzynarodowy panel dyskusyjny.  

Europejska Sieć Pamięć i Solidarność to międzynarodowe przedsięwzięcie, które ma na celu badanie, dokumentowanie oraz upowszechnianie wiedzy na temat dziejów Europy XX wieku i sposobów ich upamiętniania, ze szczególnym uwzględnieniem okresów dyktatur, wojen i społecznego sprzeciwu wobec zniewolenia. Członkami są: Polska, Niemcy, Węgry, Słowacja i Rumunia, a w jej gremiach doradczych zasiadają też przedstawiciele Albanii, Austrii, Czech, Gruzji i Łotwy. 

Partnerami wystawy w Poznaniu są Estrada Poznańska, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wielkopolskie Muzeum Niepodległości.